Zakazane dla wątroby. Hepatolog ostrzega: Mogą trwale uszkadzać narząd
Dopóki wątroba jest zdrowa, większość ludzi w ogóle o niej nie myśli, a nawet objęta procesem chorobowym, może nie dawać specyficznych objawów. - Nie ma leków, które naprawią wątrobę lub pomogą jej się w pełni zregenerować. To niestety tak nie działa – podkreśla hepatolog dr Andrzej Gietka.
1. Najwięksi wrogowie wątroby
Wątroba w organizmie pełni ponad 300 funkcji, wspierając przy tym pracę innych organów. Odpowiada m.in. za oczyszczenie krwi i usuwanie z niej toksyn oraz bakterii, przekształcanie nadmiaru glukozy w glikogen, produkcję cholesterolu czy prawidłową krzepliwość krwi.
Dzisiejszy świat - choć oferuje wiele udogodnień także dla zdrowia - nie sprzyja dbaniu o wątrobę. Po ciężkim dniu w pracy coraz częściej wykonywanej z łóżka lub domowego fotela, łatwiej sięgnąć po fast food niż przygotować zbilansowany posiłek.
Zazwyczaj największymi wrogami wątroby są jej właściciele. Styl życia, nawyki, dieta to czynniki, które mają ogromny wpływ na zdrowie tego narządu. Ich rola może przede wszystkim pełnić funkcję profilaktyczną i zapobiegać chorobom wątroby.
- W przypadku zdrowia wątroby, to, co spożywamy, ma duże znaczenie. Smażone, tłuste potrawy, takie jak przetworzone mięso, posiłki i napoje bogate w cukier, alkohol oraz inne toksyny, przyjmowane leki, to dla wątroby wyczerpujące do trawienia produkty - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie Andrzej Gietka, specjalista chorób wewnętrznych, hepatolog i reumatolog.
Powyższe produkty w połączeniu z brakiem aktywności fizycznej sprzyjają także kolejnym zagrożeniom dla zdrowia narządu.
- Nadwaga i otyłość to bardzo częste przyczyny problemów z wątrobą. Nadmierne kilogramy są powodem stłuszczenia wątroby, które może prowadzić do marskości narządu, czyli niezwykle groźnego stanu, którego nie można bagatelizować – wskazuje ekspert.
Pojawieniu się nadmiarowych kilogramów sprzyjają także napoje słodzone. Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie "Journal of the American Medical Association", przeprowadzone przez grupę naukowców z Brigham and Women's Hospital wykazały, że regularnie spożywane napoje słodzone cukrem są niezwykle groźne dla wątroby.
Okazało się, że badane kobiety, które każdego dnia piły jeden lub więcej napojów słodzonych cukrem, miały wyższe ryzyko zachorowania na raka wątroby o 85 proc. Były także o blisko 70 proc. bardziej narażone na śmierć z powodu przewlekłej choroby narządu, w porównaniu z osobami, które piły w miesiącu mniej niż trzy takie napoje.
2. "Może trwale uszkadzać wątrobę"
Jednym z wrogów zdrowia wątroby, o którym niewiele się mówi, są medykamenty. - Uszkodzenia polekowe wątroby to problem, który rośnie w siłę. Wiele osób sięga po leki i suplementy diety bez wykonania odpowiednich badań i konsultacji z lekarzem – zwraca uwagę dr Gietka.
Z badania przeprowadzonego przez firmę OSAVI wynika, że tylko w pierwszym kwartale 2022 roku dwóch na trzech Polaków zażywało suplementy diety, a trzech na czterech przyjmuje je regularnie.
Udział w zwiększeniu spożycia suplementów miała także pandemia COVID-19. Co czwarty badany przyznał, że przed pandemią przyjmował mniej suplementów.
- Wątrobę uszkadzają m.in. antybiotyki, tabletki antykoncepcyjne, a nawet popularne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, które nie pozostają obojętne dla funkcjonowania narządu – wymienia hepatolog.
Dr Gietka wskazuje także inne zagrożenie związane z suplementacją, która na pozór wydaje się dobra dla zdrowia.
- Najgorsze bywają niektóre suplementy na przykład te, które zawierają witaminę A. Pacjenci często przyjmują preparaty o nieznanym składzie, reklamowane jako naturalne, ziołowe środki, które mają np. pomóc im schudnąć. Przyjmowanie takich suplementów to ogromne ryzyko, które może trwale uszkadzać wątrobę – wyjaśnia lekarz.
Choć wątroba jest narządem zdolnym do regeneracji, nie pomoże jej w tym suplementacja. - Nie ma leków, które naprawią wątrobę lub pomogą jej się w pełni zregenerować. To niestety tak nie działa – podkreśla hepatolog.
3. Jak dbać o wątrobę?
- Jedną z najlepszych i najprostszych rzeczy, jaką można zrobić z myślą o zdrowiu wątroby, jest kontrola wagi. Nawet nadwaga sprzyja stłuszczeniu wątroby, które może przerodzić się w niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby (NAFLD) – zaznacza dr Gietka.
W kontroli wagi pomogą zdrowe nawyki, o których wspomina lekarz. Chodzi o aktywność fizyczną, zwracanie uwagi na to, co spożywamy, rezygnację z palenia papierosów i ograniczenie, a najlepiej zaprzestanie spożywania alkoholu, które z pewnością wspomogą funkcjonowanie narządu, ale i całego organizmu.
- Dobrze zbilansowana dieta jest ważna dla zdrowia wątroby. Warto unikać wysokokalorycznych posiłków, które bogate są w tłuszcze nasycone oraz produktów bogatych w cukier – dodaje specjalista.
Jadłospis osoby, która chce zadbać o zdrowie wątroby, powinien zawierać błonnik. Można pozyskać go m.in. z owoców i warzyw oraz produktów pełnoziarnistych.
Orzechy, nasiona i ryby to dobre źródła tłuszczów, które warto włączyć do diety w trosce o zdrowie wątroby. Należy także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu.
Patrycja Pupiec, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.