Akcja "Zapytaj bliskich o zdrowie!"

W styczniu z okazji Dnia Babci i Dnia Dziadka odbyła się ogólnopolska akcja edukacyjna „Zapytaj bliskich o zdrowie!”. Jej organizatorem było Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg”, a partnerem – firma farmaceutyczna Roche. Akcja miała na celu zwrócenie uwagi Polaków na rosnącą z wiekiem zachorowalność na nowotwory układu immunologicznego. Ponadto inicjatywa miała za zadanie popularyzację wiedzy o chłoniakach i zachęcenie społeczeństwa do regularnych badań i kontrolowania stanu węzłów chłonnych.

1. Chłoniaki w statystykach

Dane epidemiologiczne Krajowego Rejestru Nowotworów wskazują na wzrost ryzyka zachorowania na chłoniaka u osób starszych. Osoby po 55. roku życia stanowią około 65% chorych na chłoniaki. Mianem chłoniaków określa się nowotwory układu limfatycznego (chłonnego). Zidentyfikowano około 70 rodzajów chłoniaków, które dzieli się na dwie grupy: ziarnicze i nieziarnicze. Ich przyczyny pozostają nieznane. Chłoniaki mają niespecyficzne objawy, ale wczesne ich wykrycie pozwala na zwiększenie szans pacjenta na wyleczenie. O rozwoju choroby mogą świadczyć symptomy zbliżone do zwykłego przeziębienia, które nierzadko zostają zignorowane, dlatego diagnoza chłoniaka ma często miejsce w późnym stadium zaawansowania choroby. Znajomość objawów nowotworu pozwala na wcześniejsze jego wykrycie, stąd akcja „Zapytaj bliskich o zdrowie!”. Jej pomysłodawcy postanowili zaprosić Polaków do rozmowy z Babcią lub Dziadkiem na temat objawów chłoniaków, przy okazji składania im życzeń. Organizatorzy przygotowali listę wskazówek, dzięki którym bliscy mogą zadbać o zdrowie seniorów. Do sugestii inicjatorów akcji należało zapytanie Babci lub Dziadka o obecność typowych objawów chłoniaka (osłabienie, uporczywy kaszel, podwyższona temperatura, powiększone węzły chłonne, znaczna utrata wagi, obfite nocne pocenie, uporczywy świąd skóry, zmęczenie bez wyraźnej przyczyny) oraz czas ich trwania – jeśli dolegliwości utrzymują się ponad 3 tygodnie, należy wybrać się na wizytę kontrolną do lekarza.

2. Rozpoznanie chłoniaka

Węzły chłonne wraz z naczyniami limfatycznymi i śledzioną należą do układu limfatycznego. Stanowią one barierę ochronną dla organizmu, oczyszczają bowiem chłonkę ze szkodliwych substancji. Węzły chłonne dzieli się na: obwodowe i wewnętrzne. Jeśli nastąpiło znaczne ich powiększenie, należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia chłoniaka. Wówczas należy udać się do lekarza. Rozpoznanie chłoniaka zaczyna się od wywiadu lekarskiego oraz badania palpacyjnego (dotykowego) węzłów chłonnych. Lekarz określa wielkość, ruchomość, spoistość oraz ewentualną bolesność węzłów. W diagnostyce chłoniaka nieocenioną rolę odgrywa badanie histopatologiczne powiększonego węzła chłonnego. Badanie mikroskopowe jest jedynym (oprócz badania immunofenotypowego ze szpiku kostnego lub krwi obwodowej) wiarygodnym sposobem na rozpoznanie i określenie typu chłoniaka.

Po zdiagnozowaniu chłoniaka konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań w celu ustalenia stopnia zaawansowania klinicznego choroby. Wykonuje się pełne badania laboratoryjne krwi, badanie szpiku kostnego (by określić stopień zajęcia szpiku przez zmiany nowotworowe) oraz badania obrazowe klatki piersiowej i jamy brzusznej.

3. Przewlekła białaczka limfocytowa (PBL)

Ten typ białaczki jest najczęściej diagnozowany u osób dorosłych. Rozpoznaje się go u 25-30% pacjentów z białaczką. Choroba częściej atakuje mężczyzn, a częstość jej występowania wynosi ok. 3 przypadki na 100 000 osób. Przewlekła białaczka limfocytowa charakteryzuje się kumulacją niedojrzałych limfocytów we krwi, w szpiku, w węzłach chłonnych, śledzionie oraz innych narządach. Nagromadzone limfocyty powoli wypierają zdrowe krwinki. Choroba rozwija się powoli i może objawiać się niebolesnym powiększeniem węzłów chłonnych. Zmniejszenie liczby prawidłowych krwinek powoduje niedokrwistość, osłabienie układu immunologicznego oraz małopłytkowość. Stany te prowadzą do ciężkich, nawracających infekcji, które mogą prowadzić do śmierci chorego. Zaledwie 30% chorych na PBL przeżywa 10-20 lat, przy czym zwykle bez włączenia leczenia. Skuteczność terapii nowotworowej zależy od właściwego jej doboru.

4. Leczenie chłoniaka i PBL

Osoby chore na PBL lub chłoniaka powinny być poddawane leczeniu w ośrodkach specjalizujących się w terapii nowotworów układu chłonnego. Istnieje bowiem wiele schematów leczenia chłoniaków – ma to związek z dużą ich różnorodnością. Przebieg terapii i rokowanie są uzależnione m.in. od typu chłoniaka i stopnia jego zaawansowania. Celem leczenia jest remisja (cofnięcie) choroby, wydłużenie czasu życia pacjenta bez nawrotu nowotworu, a także poprawa jakości życia chorego. Wśród metod leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej i chłoniaków wyróżnia się: chemioterapię, radioterapię, zabiegi chirurgiczne, immunoterapię, terapie celowane oraz przeszczepy szpiku.

Organizatorzy akcji „Zapytaj bliskich o zdrowie!” liczą na to, że prowadzone działania edukacyjne przyczynią się do wczesnego wykrycia chorób u większej liczby osób, a co za tym idzie – do zmniejszenia śmiertelności w grupie pacjentów z chłoniakami, zwłaszcza tych po 55. roku życia.

Odwiedź stronę akcji na portalu Facebook.

Organizatorem akcji jest Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych na Chłoniaki „Przebiśnieg”, które działa na rzecz osób ze schorzeniami układu chłonnego.

Tekst napisany w oparciu o dane epidemiologiczne Krajowego Rejestru Nowotworów.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.