Bodziszek cuchnący - właściwości i zastosowanie
Bodziszek cuchnący to gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych. Występuje w Europie, również w Polsce, a także w Azji i północnej Afryce. To cenna roślina lecznicza używana na bielactwo. Warto pamiętać, że bodziszek cuchnący wykazuje również działanie przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne i antyseptyczne. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?
1. Co to jest bodziszek cuchnący?
Bodziszek cuchnący (Geranium robertianum L.) nazywany pychawcem, bocianim noskiem, żurawim noskiem albo noskiem chrościelowym, to gatunek dwuletniej rośliny zaliczany do rodziny bodziszkowatych.
W Polsce spotyka się go bardzo często w lasach jesionowych, wiązowych i olchowych, w zaroślach i na obrzeżach lasów. Pojawia się także na torowiskach kolejowych i w okolicy starych murów (roślina ruderalna). Występuje powszechnie na terenie Europy i Azji, a także północy Afryki.
Jak wygląda bodziszek cuchnący? Roślina osiąga wzrost maksymalnie 40 cm. Ma prosto wzniesioną lub pokładającą się łodygę o różowawym odcieniu. Ta jest gęsto rozgałęziona, owłosiona i łamliwa.
Ma karminoworóżowe, odwrotnie jajowate kwiaty o średnicy około 1 cm. Liście ułożone są naprzeciwlegle, mają długie ogonki. Owoc to gładka rozłupnia. Pychawiec to roślina o cuchnącym, nieprzyjemnym zapachu.
2. Właściwości pychawca
Bodziszek cuchnący posiada liczne zastosowanie w lecznictwie. Surowiec zielarski stanowi ziele bodziszka cuchnącego, który zawiera:
- garbniki,
- olejek eteryczny,
- kwasy fenolowe,
- kwas kawowy,
- kwas elagowy,
- kwas galusowy,
- kwas ferulowy,
- kwas cytrynowy,
- kwas jabłkowy,
- flawonoidy,
- związki goryczkowe.
Rzadziej wykorzystuje się korzeń rośliny. Ze swoich leczniczych właściwości bodziszek cuchnący znany był już w starożytności. Pychawiec wykazuje bowiem wiele właściwości, między innymi przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwwysiękowe, ściągające, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe, przeciwrodnikowe.
Roślina może być stosowana zarówno wewnętrznie (w formie naparów, odwarów), jak i zewnętrznie (w postaci okładów, płukanek, nasiadówek czy kąpieli). Surowiec można kupić w aptekach i sklepach zielarskich, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych.
Nie jest drogi, ponieważ kosztuje nie więcej niż kilka złotych. Ziele można też zbierać samodzielnie, najlepiej w okresie kwitnienia. Suszenie należy przeprowadzać w zacienionym i przewiewnym miejscu (lub w suszarni).
3. Zastosowanie Geranium robertianum
Geranium robertianum wspiera leczenie stanów zapalnych nerek i pęcherza moczowego czy kamicy moczowej. Napar z bodziszka cuchnącego stosuje się także na różne dolegliwości w obrębie układu pokarmowego, na przykład przy biegunkach, nieżycie jelit, zespole jelita nadwrażliwego, zapaleniu czy owrzodzeniu żołądka bądź jelit.
Warto po nią sięgnąć w przypadku chorób wątroby: niewydolności, marskości, stłuszczenia czy zapalenia. Bodziszek cuchnący polecany jest również w nieżytach górnych dróg oddechowych i cukrzycy, ponieważ wpływa na obniżenie poziomu glukozy we krwi.
Warto wiedzieć, że hamuje namnażanie wolnych rodników - działa przeciwnowotworowo. Ponadto roślina pomaga hamować krwotoki z nosa. Ziele bodziszka zalecane jest również w przypadku obfitych miesiączek, a także w krwiomoczu.
Zewnętrznie pychawiec jest stosowany do leczenia stłuczeń oraz wszelkich ran naskórka. To składnik maści przeznaczonych do leczenia ran, wyprysków czy owrzodzeń. Na zmiany skórne można również robić okłady z rozgniecionego ziela.
Naparem przemywa się także skórę, której dokucza trądzik różowaty czy łojotokowe zapalenie skóry. Stosuje się również bodziszek cuchnący na bielactwo. Ten przynosi poprawę wyłącznie przy długotrwałym stosowaniu.
Okłady z bodziszka poleca się również na stawy, ponieważ może przynieść ulgę w schorzeniach reumatologicznych. Kąpiel z dodatkiem bodziszka cuchnącego ma pozytywny wpływ na kondycję i wygląd skóry, łagodzi podrażnienia, wzmacnia barierę ochronną naskórka, dzięki czemu pomaga chronił ją przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych.
Warto wspomnieć, że działa równie odprężająco i relaksacyjnie. Roślina znalazła zastosowanie w okulistyce, a także ginekologii i proktologii. Okłady z naparu z pychawca wykorzystuje się, gdy pojawiają się stany zapalne powiek i spojówek lub gdy dokucza nadmierne łzawienie.
Odwar z rośliny można wykorzystać do przygotowania nasiadówek stosowanych przy stanach zapalnych wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych. Niektórzy specjaliści zalecają sięganie po bodziszka cuchnącego przy niepłodności.
Roślina znalazła także zastosowanie w proktologii: łagodzi swędzenie odbytu, a także wspomaga leczenie hemoroidów. Zdecydowanie warto ją mieć w swojej apteczce.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.