Recepta lekarska i farmaceutyczna
Recepta lekarska i farmaceutyczna umożliwiają zakup leków specjalistycznych, które są niedostępne bez okazania ważnej recepty. Dokument ten zwykle wystawia lekarz prowadzący, ale w wyjątkowych sytuacjach może zrobić to również farmaceuta. Co warto wiedzieć o receptach?
- 1. Z jakich części składa się recepta lekarska?
- 1.1. Miejsce dla świadczeniodawcy
- 1.2. Miejsce na dane pacjenta
- 1.3. Miejsce na wpisanie leku
- 1.4. Miejsce na dane lekarza
- 2. Co to jest recepta farmaceutyczna?
- 2.1. Jakie leki wydaje się na receptę farmaceutyczną?
- 2.2. Kiedy można skorzystać z recepty farmaceutycznej?
1. Z jakich części składa się recepta lekarska?
- Świadczeniodawca;
- Pacjent;
- Leki;
- Lekarz.
1.1. Miejsce dla świadczeniodawcy
Recepta lekarska na samej górze zawiera informacje dotyczące świadczeniodawcy. W specjalnie ku temu przeznaczonemu okienku znajduje się numer recepty w postaci jawnej, a pod nim pieczątka z danymi świadczeniodawcy. Możemy tam przeczytać, który zakład opieki zdrowotnej wystawia receptę.
1.2. Miejsce na dane pacjenta
- Dane pacjenta
Pod miejscem świadczeniodawcy znajdziemy okienko przeznaczone dla pacjenta. W wydzielonym miejscu lekarz wpisuje dane pacjenta (imię, nazwisko i adres). Jeżeli pacjent nie ma jeszcze 18 lat, na recepcie powinien znaleźć się jego wiek.
Oprócz tego musi zostać wpisany numer PESEL (ewentualnie, jeśli pacjentem jest dziecko nie posiadające numeru, wpisać można nr PESEL jednego z rodziców, jeżeli pacjent to cudzoziemiec lekarz powinien wpisać numer paszportu lub innego dokumentu tożsamości).
- Identyfikator płatnika
Obok danych znajdują się trzy małe kwadraciki, ułożone pod sobą. W kwadraciku najwyżej położonym wpisywany jest identyfikator płatnika, czyli kody przypisane do poszczególnych oddziałów Funduszu Zdrowia odpowiadających miejscu zamieszkania.
(01 – Dolnośląski, 02 – Kujawsko-Pomorski, 03 – Lubelski, 04 – Lubuski, 05 – Łódzki, 06 – Małopolski, 07 – Mazowiecki, 08 – Opolski, 09 – Podkarpacki, 10 – Podlaski, 11 – Pomorski, 12 – Śląski, 13 – Świętokrzyski, 14 – Warmińsko-Mazurski, 15 - Wielkopolski, 16 – Zachodniopomorski). Jeżeli w tym miejscu stoi X oznacz to, że pacjent nie jest ubezpieczony w NFZ lub nie ma dokumentów poświadczających, że jest inaczej.
- Kod dodatkowych uprawnień
Znajduje się w środkowym kwadraciku. Dodatkowe uprawnienia to: inwalida wojskowy (IW), inwalida wojenny (IB), zasłużony honorowy dawca krwi (ZK), osoba wykonująca powszechny obowiązek ochrony Rzeczpospolitej Polskiej (PO), pracownicy zakładów wyrobów zawierających azbest (AZ), nieubezpieczone kobiety w ciąży (CN), nieubezpieczone osoby poniżej 18 roku życia (DN), nieubezpieczone osoby, którym przysługują inne świadczenia (IN). Brak dodatkowych uprawnień oznacza się – X.
- Kod uprawnień pacjenta wynikający z choroby przewlekłej
Recepty lekarskie, w których ostatni kwadracik prze danych pacjenta oznaczony jest P, oznaczają, że dany pacjent posiada tego typu uprawnienia. Leki refundowane są w ten sposób zaznaczane. Dzięki temu pacjent dostaje tanie leki na receptę lub też całkowicie dofinansowane, w związku z czym są one bezpłatne. Brak uprawnień oznacza się – X.
1.3. Miejsce na wpisanie leku
Pod danymi pacjenta lekarz wpisuje nazwę leku, postać, dawkę, ilość, a także sposób dawkowania. Recepta z napisem „cito" oznacza natychmiastową realizację. Są też recepty lekarskie z napisami „nie zamieniać" lub „NZ" występującymi przy danym leku. Napisy te oznaczają, że dany lek nie może zostać zamieniony przez tańszy odpowiednik.
1.4. Miejsce na dane lekarza
Dane lekarza to ostatnia część recepty. Powinny się tam znaleźć jego imię i nazwisko i numer prawa wykonywania zawodu (powyższe dane powinny zaleźć się na pieczątce). Stąd możecie się dowiedzieć ile ważna jest recepta lekarska. Ważność liczona jest od daty wystawienia recepty.
Recepta lekarska przeważnie jest ważna przez 30 dni. Jeżeli recepta dotyczy antybiotyków – 7 dni, preparatów immunologicznych, wytwarzanych dla indywidualnego pacjent – 60 dni. W przypadku leków sprowadzanych z zagranicy – 120 dni.
2. Co to jest recepta farmaceutyczna?
Receptę farmaceutyczną wydaje farmaceuta w przypadku nagłego zagrożenia życia lub zdrowia chorego. Dzięki niej chory może otrzymać lek zazwyczaj wydawany tylko z przepisu lekarza. Farmaceuta na podstawie oceny sytuacji i własnej wiedzy wydaje choremu lek, który jest mu niezbędnie potrzebny w najmniejszym dostępnym opakowaniu.
Następnie sporządza receptę, w której umieszcza nazwę medykamentu, przyczynę wydania leku, dane pacjenta (imię, nazwisko, adres), datę, podpis i pieczątkę. Pacjent płaci pełną cenę leku.
2.1. Jakie leki wydaje się na receptę farmaceutyczną?
Farmaceuta może wydać choremu każdy lek wydawany z przepisu lekarza, który w jego przekonaniu jest niezbędny w celu ratowania zdrowia lub życia chorego. Wyjątek stanowią środki odurzające, leki psychotropowe i prekursory grupy I-R. Opakowanie leku, jakie dostaje chory powinno być najmniejsze z dostępnych w aptece.
2.2. Kiedy można skorzystać z recepty farmaceutycznej?
Nowe prawo farmaceutyczne określa sytuacje, w których możliwe jest wydanie leków przez farmaceutę bez recepty lekarskiej jako nagłe zagrożenie zdrowia lub życia pacjenta. W praktyce to farmaceuta dokonuje oceny sytuacji i decyduje, czy chory powinien otrzymać lek, czy też nie.
Ma on prawo wydać lek jeśli nieprzyjęcie go przez pacjenta może doprowadzić do pogorszenia jego stanu zdrowia. Taką sytuacją może być na przykład pominięcie dawki leku obniżającego poziom glukozy lub leku na nadciśnienie.
Recepta farmaceutyczna pozwala farmaceucie ratować życie i zdrowie pacjenta. Jest to jedyna furtka w prawie farmaceutycznym pozwalająca na uzyskanie leku na receptę bez wcześniejszego zgłoszenia się do lekarza.
Nie oznacza jednak, że chory może ułatwić sobie sprawę i zamiast wizyty u lekarza, poprosić farmaceutę o potrzebny lek. Recepta farmaceutyczna jest bowiem wydawana jedynie w wyjątkowych sytuacjach.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.