Wylew krwi do mózgu (udar krwotoczny) – charakterystyka, przyczyny, objawy, leczenie

Wylew krwi do mózgu to bardzo poważny stan, który stanowi zagrożenie dla życia pacjenta. Wymaga on bezwzględnej hospitalizacji, bowiem im szybciej choremu zostanie udzielona pomoc medyczna, tym lepsze rokowania. Jak rozpoznać pierwsze objawy wylewu? Jak wygląda rehabilitacja i powrót do zdrowia po udarze krwotocznym? Jaka jest różnica między udarem a wylewem?

1. Co to jest wylew krwi do mózgu?

Wylew polega na przerwaniu ciągłości naczynia krwionośnego i wypływie krwi do okolicznych tkanek. Może do niego dojść w wyniku pęknięcia tętniaka bądź w związku z wysokim nadciśnieniem tętniczym.

Zazwyczaj wylew wchłania się samoistnie, chociaż wylanie krwi do niektórych tkanek może okazać się bardzo niebezpieczne i doprowadzić nawet do zgonu. Jednym z najbardziej niebezpiecznych rodzajów wylewu jest wylew krwi do mózgu, czyli udar krwotoczny mózgu (krwotok śródmózgowy). W Polsce występuje on średnio co 6,5 minuty.

2. Udar a wylew krwi do mózgu

Powszechnie o każdym udarze mówi się wylew, jednak nie jest to do końca trafne określenie. Zatem czym się różni udar od wylewu? Nie każdy udar mózgu jest wylewem. W rzeczywistości bowiem istnieją dwa rodzaje udarów:

• udar niedokrwienny, tzw. zawał mózgu – stanowi 80 proc. przypadków udaru,
• udar krwotoczny, czyli wylew – 20 proc. przypadków.

Do udaru niedokrwiennego dochodzi, gdy przepływ krwi w tętnicy mózgowej zostaje zablokowany, w rezultacie czego część mózgu zostaje niedotleniona. Wylew krwi do mózgu jest zaś przeciwieństwem udaru niedokrwiennego, ponieważ w tym przypadku krew płynąca naczyniem przerywa jego ścianę i wydostaje się na zewnątrz do tkanki mózgowej.

Dość rzadko spotykanym, ale także niebezpiecznym stanem jest także wylew krwi do móżdżku.

Jak dbać o mózg? [6 zdjęć]

Prawidłowo funkcjonujący mózg to gwarancja dobrego zdrowia i samopoczucia. Niestety, wiele chorób z

zobacz galerię

3. Przyczyny wylewu

Najpowszechniejszą przyczyną wylewów krwi do mózgu jest nadciśnienie tętnicze. Samo w sobie nie daje żadnych objawów, dlatego też często do wylewu dochodzi u osób nieświadomych swoich problemów z nadciśnieniem.

Wśród rzadziej występujących przyczyn udaru krwotocznego można wymienić:

• nieprawidłowości w budowie naczyń krwionośnych,
• uraz,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• infekcja,
• guzy.

4. Jakie są objawy wylewu?

Objawy udaru krwotocznego w dużej mierze zależą od obszaru mózgu dotkniętego wylewem. Z tego względu pierwsze objawy wylewu krwi do mózgu mogą być bardzo różnorodne. Niekiedy nawet wylewy przebiegają całkowicie bezboleśnie i bezobjawowo. Brak wyraźnych symptomów udaru sprawia, że schorzenie to jest jeszcze bardziej niebezpieczne.

Najczęściej wylew krwi do mózgu objawia się:

• silnym bólem głowy, pojawiającym się nagle,
• wymiotami i mdłościami,
• uczuciem sztywności karku,
• nagłym zdezorientowaniem, problemem z mówieniem i rozumieniem mowy,
• nagłym pojawieniem się zaburzenia widzenia, dotykającym jednego lub obu oczu, a także ból oczu,
• nagłym osłabieniem i zdrętwieniem mięśni twarzy, ramienia, nogi (zazwyczaj po jednej stronie ciała),
• nagłym problemem z chodzeniem, zawrotami głowy, utratą równowagi i koordynacji.

Niejednokrotnie rozległy udar mózgu poprzedzony jest mikroudarem (tzw. mikrowylew lub mały wylew). Objawy mikroudaru mogą być różne. Są one zależne od tego, w której części mózgowia wystąpiło przejściowe niedokrwienie. Lekki udar objawiać się może np. połowicznym paraliżem twarzy, zaburzeniem mowy, czy zawrotami głowy.

5. Pierwsza pomoc w przypadku wylewu

Jeśli zauważymy u siebie lub kogoś w naszym otoczeniu oznaki udaru czy wylewu, natychmiast wezwijmy karetkę. Kluczową rolę odgrywa tutaj czas. Im mniej go minie od wystąpienia pierwszych objawów udaru do przyjazdu pogotowia, tym lepsze jest rokowanie i większa szansa, że nie dojdzie do poważnych uszkodzeń mózgu. Do czasu przyjazdu służb medycznych zapewnij choremu spokój i nie ruszaj go nadmiernie.

Kolejnym etapem jest przewiezienie chorego do szpitala, najlepiej prosto na oddział neurologiczny. Po wylewie pacjent będzie musiał spędzić w szpitalu kilka dni na obserwacji. Jeśli dojdzie do uszkodzeń w obrębie mózgu, konieczna będzie rehabilitacja.

6. Leczenie udaru krwotocznego

Udar krwotoczny jest stanem zagrożenia życia. Priorytetem jest czas, tylko rozpoznanie wczesnych objawów udaru pozwala na natychmiastową reakcję. Udzielenie pomocy medycznej w pierwszych godzinach od wystąpienia objawów znacznie zwiększa szanse na pomyślne leczenie.

W początkowym etapie najważniejsze jest zabezpieczenie podstawowych czynności życiowych, chociażby poprzez zapobieganie skutkom zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego. Przy wylewie konieczne może być też wsparcie oddychania u chorego. Dlatego też pacjentom często trzeba podawać tlen, ale też podłączać urządzenia wspomagające oddychanie czy kroplówki.

Przebieg leczenia w udarze krwotocznym uzależnione jest od lokalizacji, przyczyny oraz rozmiaru wylewu. Bywa, że niezbędne jest przeprowadzenie operacji mającej na celu zredukowanie krwawienia i opuchlizny mózgu. Zazwyczaj stosuje się jednak środki farmakologiczne, w tym leki przeciwbólowe, leki na opuchliznę oraz kortykosteroidy.

Z kolei w przypadku udaru niedokrwiennego mózgu stosuje się leki trombolityczne. Wdrożenie leczenia trombolitycznego możliwe jest dopiero po wykluczeniu krwotoku śródczaszkowego.

7. Rokowanie po udarze

Rokowania po udarze krwotocznym mózgu zależne są od wielu czynników. Najważniejsze z nich to umiejscowienie i rozległość uszkodzenia, ale też szybkość udzielenia pomocy, wiek pacjenta i jego ogólna kondycja zdrowotna. Równie istotną kwestią jest także to, w jakim tempie poprawia się stan chorego po ustąpieniu fazy ostrej.

Niestety, rokowania po rozległym wylewie krwi do mózgu nie są dobre. Szacuje się, że na skutek samego udaru lub w wyniku związanych z nim powikłań, umiera aż 30-50 proc. chorych. Szanse na przeżycie po wylewie krwi do mózgu zwiększa natychmiastowa reakcja i szybka pomoc medyczna. Rokowania po wylewie krwi do mózgu polepszają się, gdy pacjent przeżyje pierwszy miesiąc po incydencie.

Najpoważniejszymi skutkami po wylewie jest krwotok wewnątrzkomorowy, krwawienie nawrotowe oraz obrzęk mózgu. Udar krwotoczny może skutkować także niedowładem połowicznym na granicy porażenia. Wylew prawostronny będzie skutkował niedowładem kończyn po lewej stronie. Z kolei wylew lewostronny, będzie objawiał się niedowładem kończyn po prawej stronie. Wylew krwi do mózgu może skutkować także pogorszeniem sprawności intelektualnej.

8. Rehabilitacja po udarze krwotocznym

U chorych po udarze krwotocznym, podstawowym problemem jest ograniczenie sprawności, która pozwalałaby im powrócić do normalnej aktywności. Dlatego też dla większości pacjentów jedną z najważniejszych kwestii jest przywrócenie zdolności chodzenia, która umożliwiałaby im samodzielne funkcjonowanie.

Rehabilitacja po udarze krwotocznym powinna być rozpoczęta możliwie jak najszybciej od wystąpienia incydentu. Zakłada się, że jeśli chory do 4 tygodni po zdarzeniu, jest w stanie siedzieć bez oparcia, szanse na samodzielne chodzenie w przyszłości są duże.

Efekty rehabilitacji po krwotoku mózgowym zależne są nie tylko od czasu jej rozpoczęcia. Istotną kwestią jest także wiek chorego. U młodszych pacjentów po udarze krwotocznym intensywna rehabilitacja znacznie częściej przynosi spodziewane rezultaty, niż w przypadku osób starszych. Jest to związane z tym, że młody organizm ma większe zdolności do regeneracji.

Po udarze mózgu u wielu pacjentów pojawiają się także objawy depresji. Życie człowieka po wylewie ulega radykalnej zmianie. Dlatego też oprócz rehabilitacji, dobrze jest także zadbać o konsultacje psychologiczne. Każdy przypadek depresji poudarowej powinien być leczony, bowiem stan psychiczny chorego ma także bardzo duże znaczenie w efektywnym wychodzeniu z niepełnosprawności ruchowej.

9. Zapobieganie udarom

Zwiększone prawdopodobieństwo wylewu krwotocznego dotyczy przede wszystkim osób starszych (po 65. roku życia). Oprócz tego udar może zagrażać osobom z nadciśnieniem, ale też chorym na cukrzycę czy otyłość. Jedną z częstszych przyczyn udaru jest także miażdżyca tętnic (powoduje udar zakrzepowy). W zapobieganiu udarom niezwykle ważne jest więc eliminowanie czynników ryzyka.

Profilaktyka udarów mózgu sprowadza się do:

• regularnego kontrolowania ciśnienia tętniczego,
• zaprzestania palenia tytoniu oraz picia alkoholu,
• kontrolowania poziomu cukru we krwi,
• dbania o odpowiednią ilość ruchu i utrzymywania prawidłowej masy ciała,
• zdrowej diety,
• redukcji stresu.

Ogromne znaczenie ma także prawidłowe leczenie chorób podstawowych. W takich przypadkach, dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, konieczne są regularne wizyty u lekarza prowadzącego oraz przyjmowanie wskazanych leków.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.