Dieta bogata w błonnik może niwelować stany zapalne wywołane COVID-19. "Skład mikrobioty jelitowej może mieć wpływ na przebieg COVID-19"
Okazuje się, że to, co dzieje się w naszych jelitach, może mieć wpływ na przebieg COVID-19. - Są takie limfocyty, które wyhamowują proces zapalny - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Piotr Socha, gastroenterolog.
1. Stan flory jelitowej a COVID-19
Zgodnie z międzynarodowymi danymi niemal 50 proc. pacjentów z COVID-19 podczas choroby doświadcza objawów żołądkowo-jelitowych, takich jak: biegunka, wymioty czy ból brzucha. Są one częściowo związane z wnikaniem wirusa do komórek jelitowych, który prowadzi do zmian w ich funkcjonowaniu.
W przewodzie pokarmowym, a zwłaszcza w jelitach, znajduje się sporo receptorów ACE-2, z którymi wiąże się wirus SARS-CoV-2. Stąd związek pomiędzy ciężkością przebiegu COVID-19 a składem mikrobioty jelitowej.
Ostatnie badania przeprowadzone na Uniwersytecie Campinas w São Paulo wskazują na poważne zmiany w mikroflorze jelitowej pacjentów zainfekowanych koronawirusem. Chodzi o zmniejszenie poziomu bakterii wydzielających krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które ochraniają jelito. Kwasy te są ważne dla zdrowia okrężnicy i utrzymania integralności bariery jelitowej. Jeśli ich ilość jest niewystarczająca, dochodzi do zwiększonego nacieku komórek zapalnych, a to już tylko krok do zapalenia jelit.
Nowe badania brazylijskich naukowców były kontynuacją wcześniejszych, które sugerowały, że zmiany w mikrobiocie jelitowej mogą modyfikować odpowiedź immunologiczną zakażonej osoby. Tym razem badacze postanowili sprawdzić, czy SFCA obecne w błonniku, bezpośrednio wpływały na zakażone przez SAR-CoV-2 komórki jelit.
"We wcześniejszych badaniach na zwierzętach stwierdziliśmy, że związki wytwarzane przez mikroflorę jelitową pomagają chronić organizm przed infekcją dróg oddechowych. Zastosowanym tam modelem był syncytialny wirus oddechowy (RSV), który powoduje zapalenie oskrzelików i często zaraża dzieci" - powiedziała dr Patrícia Brito Rodrigues, współautorka badań.
2. Wpływ błonnika na rozwój COVID-19
W najnowszym badaniu naukowcy pobrali próbki tkanki okrężnicy od 11 pacjentów i zarazili je koronawirusem SARS-CoV-2 w celu wykonania serii testów. Tkanki i komórki potraktowano mieszaniną octanu, propionianu i maślanu, związków wytwarzanych przez metabolizację mikroflory jelitowej krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (obecnych w błonniku pokarmowym) i porównano je z próbkami niezakażonymi SARS-CoV-2.
Okazało się, że obecne w błonniku kwasy nie chroniły całkowicie przed wniknięciem koronawirusa do organizmu, ale znacznie zmniejszały stan zapalny organizmu wywołany chorobą.
Biopsja jelita wykazała spadek ekspresji genu DDX58 odpowiedzialnego za produkcję cytokin prozapalnych oraz receptora interferonu-lambda, który pośredniczy w działaniu przeciwwirusowym. Wystąpił również spadek ekspresji białka TMPRSS2, które jest ważne dla wnikania wirusa do komórek.
Testy obejmujące nieleczone zakażone próbki biopsji wykazały natomiast wzrost ekspresji genu DDX58 oraz interferonu-beta - cząsteczki prozapalnej, która bierze udział w burzy cytokinowej związanej z ciężkimi przypadkami COVID-19.
"Zmiany w genach związane z rozpoznawaniem wirusa i odpowiedzią podczas infekcji jelitowej mogą mieć znaczenie dla zapoczątkowania łańcucha zapalnego. W tym kontekście ważne będzie pogłębienie analizy skutków obecności krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w takich proporcjach, ponieważ może to mieć znaczenie w ciężkich stadiach choroby" - powiedział Raquel Franco Leal, profesor w Szkole Nauk Medycznych UNICAMP i współkierownik badań.
3. Czy błonnik może zmniejszać reakcję zapalną wywołaną przez COVID-19?
Dr hab. Piotr Socha, profesor pediatrii i gastroenterologii w Klinice Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Żywieniowych i Pediatrii IPCZD zgadza się ze stwierdzeniem brazylijskich naukowców, które dowodzi, że błonnik może zmniejszać reakcję zapalną wywołaną przez COVID-19.
- Przy niedoborach błonnika, ale też antybiotykoterapii może dojść do zaburzenia mikrobiomu jelitowego, a to może sprzyjać nasileniu pewnych procesów zapalnych związanych z COVID-19. Oczywiście oprócz stanu mikrobiomu, m.in. także otyłość może wiązać się z procesem zapalnym indukowanym przez COVID-19. A błonnik pokarmowy jest takim składnikiem pokarmowym, który korzystnie wpływa na rozwój mikrobiomu jelitowego. Jeszcze zależy, jaki to jest błonnik, ale generalnie powinien mieć pozytywny wpływ - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Socha.
Prof. Socha przyznaje, że choć skład mikrobioty jelitowej może mieć wpływ na przebieg COVID-19, to jednak naukowcy - póki co - nie są w stanie wykorzystać tej wiedzy do całkowitego złagodzenia przebiegu infekcji.
- Teoretycznie uważamy, że skład mikrobioty jelitowej może mieć wpływ na przebieg COVID-19. Ale czy w praktyce można korzystnie przez mikrobiom wpłynąć na przebieg COVID-19? Takich pomysłów na razie nie mamy. Mikrobiom jelitowy wpływa na układ immunologiczny i na procesy zapalne. W COVID-19 głównym czynnikiem, który powoduje zniszczenie płuc, jest proces zapalny. Pojawia się zbyt duża aktywacja procesów zapalnych i brak mechanizmów równowagi. Ale są takie limfocyty, które wyhamowują proces zapalny. I ich aktywacja w dużej mierze zależy od składu mikrobiomu jelitowego - mówi prof. Socha.
Gastroenterolog dodaje, że jest wiele badań naukowych dotyczących mikrobiomu jelit, ale są sprzeczne, dlatego naukowcy zachowują ostrożność w jednoznacznych wnioskach.
- Jest publikacja, która świetnie obrazuje związek mikrobiomu z procesem zapalnym w płucach, który dzieje się poprzez układ immunologiczny indukowany z jelit i może wpłynąć na to, co się dzieje w płucach. Jest jeden układ immunologiczny całego organizmu, a indukcja odbywa się na poziomie jelit. Wnioskiem z tej publikacji jest właśnie stwierdzenie, że zaburzenie składu mikrobioty jelitowej może zwiększać ciężkość przebiegu COVID-19. Ale podkreślam, to jest ciekawa hipoteza, brzmi bardzo atrakcyjnie, ale z wieloma jeszcze lukami i wymaga jeszcze wielu dowodów - podsumowuje prof. Socha.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
