Dieta na długowieczność. Naukowcy wybrali najzdrowszy model żywienia

Coraz więcej osób na świecie dożywa sędziwego wieku, ale nie zawsze oznacza to życie w pełnym zdrowiu. Dlatego pytanie nie brzmi już tylko jak długo żyjemy, ale przede wszystkim w jakim stanie zdrowia.

Dieta na długowieczność. Naukowcy wybrali najzdrowszy model żywieniaDieta na długowieczność. Naukowcy wybrali najzdrowszy model żywienia
Źródło zdjęć: © Getty

Czym jest "zdrowe starzenie"?

Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie "Nature Medicine" wskazują, że kluczową rolę odgrywa dieta. Naukowcy przeanalizowali dane ponad 105 tys. uczestników w ramach Nurses’ Health Study i Health Professionals Follow-Up Study, obserwując ich przez 30 lat.

Badacze zdefiniowali zdrowe starzenie jako osiągnięcie co najmniej 70. roku życia bez przewlekłych chorób, z zachowaniem sprawności fizycznej, poznawczej i psychicznej. To ambitny cel, zważywszy że:

  • ponad 75 proc. starszych dorosłych cierpi na co najmniej jedną chorobę przewlekłą,

  • połowa doświadcza ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu,

  • 1 na 10 zmaga się z demencją.

Sekret długowieczności. Najnowsze badania włoskich naukowców

Jakie diety wzięto pod uwagę?

Zespół badaczy przeanalizował osiem wzorców żywieniowych, dobrze znanych w nauce o żywieniu:

  • AHEI – dieta zaprojektowana do prewencji chorób przewlekłych; dużo warzyw, owoców, pełnych ziaren, zdrowych tłuszczów i ryb;

  • aMED – wariant diety śródziemnomorskiej, opartej na oliwie, rybach, warzywach i strączkach;

  • DASH – dieta przeciwnadciśnieniowa, bogata w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty, uboga w sól i czerwone mięso;

  • MIND – łączy śródziemnomorską i DASH, z naciskiem na ochronę mózgu i zmniejszenie ryzyka demencji;

  • hPDI – dieta roślinna z ograniczeniem mięsa i nabiału;

  • PHDI – dieta korzystna zarówno dla zdrowia człowieka, jak i planety;

  • EDIP – ocena wpływu diety na stan zapalny organizmu;

  • EDIH – dieta analizowana pod kątem wpływu na gospodarkę insulinową.

Która dieta wypada najlepiej?

Największe korzyści przyniosło przestrzeganie zasad AHEI. Osoby z najwyższymi wynikami w tym indeksie miały:

  • 86 proc. większe szanse na zdrowe starzenie w wieku 70 lat,

  • ponad dwukrotnie wyższe prawdopodobieństwo zachowania zdrowia także w wieku 75 lat.

"Wysoki wynik AHEI oznacza dietę, która podkreśla pięć porcji warzyw dziennie – w tym jedną porcję liściastych – cztery porcje owoców, pięć do sześciu porcji pełnych ziaren, codzienną porcję orzechów lub strączków, ryby raz w tygodniu i używanie olejów roślinnych jako podstawowego tłuszczu" – tłumaczy autorka badania, Anne-Julie Tessier z Harvard T.H. Chan School of Public Health.

Dlaczego dieta działa tak silnie?

Badacze zauważają, że odżywianie jest drugim po paleniu tytoniu najważniejszym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka chorób przewlekłych. Ograniczanie czerwonego mięsa, produktów przetworzonych i cukru, a równoczesne zwiększanie spożycia roślin i zdrowych tłuszczów, zmniejsza ryzyko:

  • chorób sercowo-naczyniowych,

  • cukrzycy typu 2,

  • otępienia,

  • przedwczesnej śmierci.

W praktyce nie chodzi o sztywne trzymanie się jednej konkretnej diety, lecz o codzienne wybory. Wszystkie skuteczne wzorce żywieniowe opierają się na tych samych zasadach: warzywa, owoce i pełne ziarna jako podstawa jadłospisu, zdrowe tłuszcze pochodzące z oliwy, orzechów czy nasion oraz ograniczenie czerwonego mięsa i wysoko przetworzonych produktów.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

  1. Nature Medicine

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie