Dreszcze

Dreszcze to skurcze drobnych grup mięśniowych, pojawiające się w okresie szybkich zmian temperatury ciała z powodu działania na organizm czynników zewnętrznych (np. zmarznięcie) lub wewnętrznych (np. gorączka). Dreszcze w przebiegu gorączki są zjawiskiem patologicznym. Spowodowane są przenikaniem do krwi substancji „gorączkotwórczych” (toksyn bakteryjnych, samych bakterii, wirusów lub drobniutkich fragmentów tkankowych, np. z powodu „rozpadania” się guza nowotworowego lub pasożytów).

1. Przyczyny i rozpoznanie dreszczy

Dreszcze mogą pojawić się także w związku z:

• menopauzą – bardziej charakterystyczne dla niej są uderzenia gorąca, ale dreszcze także się zdarzają,
• różnymi infekcjami,
• reakcją na leki, na przykład antybiotyki i leki na padaczkę,
• zaburzeniami odporności.

Dreszcze często także mogą towarzyszyć gorączce u małych dzieci.
Niekiedy przyczyny dreszczy są nieznane. Wiele starszych osób doświadcza ich w temperaturze, która dla młodszych ludzi jest przyjemna.

Osobie, która odczuwa dreszcze, lekarz zadaje zwykle kilka pytań. Są one następujące:

• Kiedy pojawiły się dreszcze?
• Jak często występują?
• Czy oprócz dreszczy ma Pan/Pani gorączkę i źle się Pan/Pani czuje?
• Czy ktoś z otoczenia choruje?
• Czy wystąpiły inne objawy, na przykład mdłości, utrata wagi, wysypka lub ból gardła?
• Czy cierpi Pan/Pani na jakiekolwiek choroby?
• Czy przyjmuje Pan/Pani leki, zioła lub narkotyki?
• Czy przechodzi Pani menopauzę?

Odpowiedzi na te pytania i badania zwykle wystarczą do postawienia diagnozy. Niekiedy konieczne jest wykonanie badania krwi, które może wykryć infekcję lub nowotwór. Jeżeli podejrzewana jest menopauza, mierzy się poziom hormonów we krwi. W przypadku dużego prawdopodobieństwa infekcji nerek badany jest mocz. Natomiast przy podejrzeniu zapalenia płuc lekarz może zlecić prześwietlenie klatki piersiowej. Warto pamiętać, że dreszcze same w sobie nie stwarzają ryzyka jakichkolwiek skutków ubocznych. Wszelkie możliwe powikłania wiążą się z przyczyną wystąpienia dreszczy. Podobnie jest z ryzykiem zarażenia się nimi. Jest to wykluczone, ale jeśli dreszcze są spowodowane infekcją, osoby z otoczenia chorego mogą się nią zarazić.

2. Leczenie dreszczy

Leczenie dreszczy powinno być związane z usunięciem przyczyny ich wystąpienia. Na gorączkę warto wziąć leki przeciwgorączkowe, a w przypadku infekcji niezbędne mogą się okazać antybiotyki. Kobiety, u których dreszcze to oznaka menopauzy, powinny rozważyć rozpoczęcie terapii hormonalnej. Natomiast w przypadku zaburzenia odporności ważne jest zmniejszenie stanu zapalnego i wzmocnienie systemu odporności. Jeśli dreszcze spowodowane są przeziębieniem lub zmarznięciem, dobrym pomysłem są sprawdzone, domowe sposoby. Warto pić duże ilości gorącej herbaty z sokiem malinowym, naparu z lipy czy czarnego bzu. Gdy temperatura podnosi się, należy zdjąć dodatkowe okrycie i podać środki obniżające temperaturę. Kiedy dreszczom towarzyszy uczucie zimna, wskazane jest nakrycie chorego dodatkowym kocem lub kołdrą. Istotne jest ogrzanie ciała, które ma także zbawienny wpływ na samopoczucie.