Feta, czyli amfetamina - jak działa i dlaczego jest taka niebezpieczna

Narkotyk potocznie określany jako feta to nic innego, jak amfetamina. Wykazuje bardzo silne działanie psychoaktywne, dlatego jest bardzo niebezpieczny. Prowadzi często do daleko idących konsekwencji, czasem nawet prawnych. Bardzo łatwo o przedawkowanie, dlatego nie należy zaczynać eksperymentów. Feta była popularna w środowisku lekarzy, którzy odkryli zależność między składnikiem leków na katar (efedryny i pseudofedryny), a działaniem narkotycznym. Swego czasu tego typu leki były także jednym z półproduktów wykorzystywanych w produkcji amfetaminy i metamfetaminy.

1. Czym jest amfetamina?

Amfetaminy stanowią grupę środków psychostymulujących, pochodnych fenylopropylanu. Potoczne nazwy amfetaminy, to: speed, base ice, czarnulka, uppers. Okazjonalnie przyjmuje się zwykle 5-15 mg na dobę. Amfetamina ma postać białego lub lekko różowego proszku.

Podobnie jak kokaina, działa stymulująco na OUN, ale jest o wiele od niej tańsza i daje dłużej utrzymujące się efekty psychotropowe. W zależności od dawki narkotyku stan pobudzenia może trwać od dwóch do trzech godzin, a nawet dłużej. Amfetamina prowadzi do silnego uzależnienia psychicznego i fizycznego.

Zobacz film: "Jak spawić, żeby narkoman przestał brać?"

Ponadto, długotrwałe przyjmowanie amfetaminy skutkuje różnymi powikłaniami i zagrożeniami, np. myślami samobójczymi, depresją, zanikiem samokontroli, silnymi stanami pobudzenia albo psychozą amfetaminową.

Amfetamina i jej pochodne, np. metamfetamina, propyloheksadryna, fenmetrazyna, fenfluramina czy metylfenidat, to narkotyki należące do grupy substancji stymulujących ośrodkowy układ nerwowy. Najbardziej znaną pochodną amfetaminy jest metamfetamina.

2. Działnie fety, czyli amfetaminy

Amfetamina wywołuje długotrwałe pobudzenie. Nie od początku stosowano ją jako nielegalną używkę. Od 1927 roku używano jej pod nazwą benzedryny do leczenia astmy oskrzelowej (ze względu na fakt, że po jej zażyciu następuje rozszerzenie oskrzeli), narkolepsji (powoduje redukcję potrzeby snu) i otyłości (powoduje spadek łaknienia). Amfetaminę wykorzystywano również jako środek odchudzający albo jako doping wśród sportowców, by podnieść wydolność organizmu.

Obecnie zastosowanie amfetaminy w medycynie radykalnie ograniczono, a w Polsce została ona wykreślona ze spisu leków. Tylko w niektórych krajach używa się jej do leczenia zespołów nadpobudliwości psychoruchowej i napadów senności.

Feta działa pobudzająco na osobę, która go zażyła, dość szybko, powodując uzależnienie psychiczne. Stan ten utrzymuje się przez długi czas. Reakcję organizmu na zażycie fety można zaobserwować już po trzech minutach.

Czas działania amfetaminy określa się, uśredniając, na około trzy godziny. Warto podkreślić, iż zależy on od przyjętej dawki, "doświadczenia" osoby przyjmującej fetę – czy jest to pierwszy, czy kolejny raz – oraz od ogólnego stanu organizmu.

Pobudzenie, jakie uzyskuje się przez zażycie fety to tylko jedno z działań. Bezpośredni związek ma z tym bezsenność. Ponadto ten, kto go przyjmie staje się bardziej skoncentrowany, łatwiej zapamiętuje, odczuwa duży komfort psychiczny – czuje się pewny siebie i nie ma poczucia lęku. Dlatego narkotyk ten często jest stosowany przez studentów, którzy nie radzą sobie z nadmiarem obowiązków.

Co więcej, osoba pod wpływem działania amfetaminy staje się agresywna, czego powodem może być nadmierna nerwowość i rozdrażnienie. Zażycie amfetaminy powoduje także dyskomfort fizyczny – przez ciało osoby pozostającej pod wpływem fety przebiegają liczne dreszcze, co sprawia, że taki człowiek czuje się jakby chodziły po nim insekty.

3. Stosowanie amfetaminy

Wyróżnia się zasadniczo cztery drogi podania amfetaminy. Amfetamina może być połykana, wciągana przez nos (wciąganie kreski, jak w przypadku kokainy), wstrzykiwana dożylnie albo palona (najczęściej bywa palony chlorowodorek metamfetaminy w postaci przezroczystych kryształów). W zależności od jakości narkotyku efekty mogą trwać nawet kilka godzin. Najszybsze działanie amfetaminy obserwuje się po paleniu lub inhalowaniu podgrzewanej amfetaminy.

Po iniekcjach w ciągu kilkunastu sekund występuje tzw. kop, czyli krótkotrwała, intensywna euforia, a amfetamina podana donosowo wywołuje tzw. haj. Uliczna postać amfetaminy to bezwonny proszek o cierpko-gorzkim smaku. W zależności od różnej procedury produkcyjnej i licznych domieszek amfetamina może przyjmować barwę od białej do ceglastej. Zanieczyszczona amfetamina ma kolor żółtawego proszku o zapachu jaj. Z powodu niedokładnego oczyszczenia narkotyku z substratu – octanu ołowiu – może dojść do ostrego zatrucia ołowiem.

4. Objawy zażycia fety

Zasadne podejrzenie o to, że ktoś jest pod wpływem fety, czyli narkotyku, może budzić zarówno jego zachowanie, jak i wygląd. Jednostka wykazuje wówczas ponadprzeciętne pobudzenie i nadaktywność, popada w stan euforii, nie odczuwa głodu. Uwagę zwracają także powiększone źrenice, dość szybki oddech, który jest skutkiem wysokiego ciśnienia, a także częste oddawanie moczu.

Zażycie amfetaminy ponadto:

• Wywołuje pobudzenie psychoruchowe.
• Zmniejsza łaknienie.
• Rozszerza źrenice.
• Przyspiesza akcję serca.
• Wywołuje przyspieszony oddech.
• Podwyższa ciśnienie krwi.
• Zwiększa wydalanie moczu.
• Wywołuje jadłowstręt.
• Powoduje suchość w ustach.
• Uszkadza szkliwo zębów – siarczan amfetaminy powoduje mikrouszkodzenia w szkliwie.
• Powoduje wzrost aktywności ruchowej.
• Daje poczucie energii.
• Znosi uczucie zmęczenia.
• Wywołuje pewność siebie i zawyżoną samoocenę.
• Wywołuje zaburzenia koordynacji ruchów i równowagi.
• Powoduje wzrost gadatliwości.
• Wywołuje tachykardię i skurcz naczyń krwionośnych.
• Podwyższa nastrój aż do euforii.
• Znosi potrzebę snu.
• Upośledza zdolność krytycznej oceny własnego postępowania.
• Oddala uczucie lęku i niepewności.
• Wywołuje stereotypie ruchowe.
• Wzmaga inicjatywę i napęd, mogąc wywoływać agresję.

5. Przedawkowanie amfetaminy (fety)

Branie amfetaminy może mieć bardzo złe skutki i siać spustoszenie w organizmie. Jednostka pozostająca pod jej wpływem może mieć halucynacje, które przypominają objawy schizofrenii, przestaje kontrolować swoje zachowanie, a także odczuwa ogólne przemęczenie organizmu, co objawia się (po przestaniu działania fety) długotrwałym snem.

Bezpośrednio po przyjęciu toksycznej dawki substancji z grupy amfetamin, niezależnie od drogi jej podania, mogą pojawić się poniższe symptomy ostrego zatrucia:

• znaczne podniecenie ruchowe,
• przyspieszenie toku myślenia,
• omamy, nastawienia urojeniowe,
• majaczenie, napady drgawkowe,
• wielomówność,
• lęk,
• rozszerzenie źrenic,
• wzrost ciśnienia krwi,
• szybsza akcja serca,
• duszność,
• dreszcze, poty, hipertermia,
• nudności i wymioty,
• zaczerwienienie skóry.

Działanie toksyczne amfetaminy zwiększa się w wysokiej temperaturze otoczenia – w czasie upałów ryzyko przedawkowania jest większe. Śmierć spowodowana przedawkowaniem samej amfetaminy należy do rzadkości. Nagły zgon występuje przeważnie u osób nie uzależnionych po przyjęciu kilkuset miligramów amfetaminy, a u osób uzależnionych – kilku gramów. Bezpośrednio do śmierci przyczynia się niewydolność krążenia, tachykardia, hipertermia, zaburzenia ukrwienia mózgu i zapaść naczyniowo-sercowa.

Przedawkowanie fety skutkuje śmiercią. Osoba, która zażyła zbyt dużą dawkę odczuwa ból klatki piersiowej, który może prowadzić do zapaści, a także uszkodzenia struktury mózgu. Możliwe jest także wystąpienie paraliżu mięśni układu oddechowego, który zwykle przeradza się w uduszenie lub zatrzymanie akcji serca. Zdarza się, iż na skutek halucynacji, osoby, które przedawkowały amfetaminę popełniają samobójstwo.

6. Leczenie uzależnienia

Amfetamina powoduje bardzo silne uzależnienie, dlatego często ludzie nie są w stanie poradzić sobie samodzielnie. Jeśli komuś zdarzyło się przyjąć fetę raz lub dwa, wówczas o wiele łatwiej po prostu zrezygnować i już nigdy po nią nie sięgać. Jednak jeśli dostarczamy swojemu organizmowi narkotyku regularnie, z czasem organizm nie jest w stanie bez niego żyć. Pojawiają się objawy odstawienne, a ukojenie przynosi jedynie kolejna dawka.

Objawy odstawienne rozwijają się dość powoli, gdyż metabolizm amfetaminy w organizmie zachodzi powoli. Uzależnienie od amfetaminy może prowadzić też do anhedonii – niezdolności cieszenia się z czegokolwiek, stanów majaczeniowych, omamów, urojeń przypominających schizofrenię, głębokiej depresji, spadku potencji, zaburzeń seksualnych (zaburzeń erekcji i ejakulacji), gwałtownych zachowań, skrajnego wyczerpania organizmu, a w końcu do śmierci wskutek zapaści sercowo-naczyniowej lub udaru mózgu. Zanim sięgnie się po narkotyk, warto przeanalizować konsekwencje „ćpania”. Nie warto umierać „na raty”, a niewinnie brzmiąca z nazwy amfa, witamina A, feta czy setka wcale nie jest taka „niewinna”.

W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zamknięty ośrodek leczenia uzależnień. Im szybciej podejmiemy decyzję o umieszczeniu osoby uzależnionej w takim mjescu, tym większa szansa na pełny powrót do zdrowia i życia.

Potrzebujesz wizyty, badania lub e-recepty? Wejdź na znajdzlekarza.abczdrowie.pl, gdzie umówisz się do lekarza od ręki.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.