Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (402 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Aneta Kościołek

Grzyby - właściwości odżywcze. Czy grzyby są zdrowe? Które są jadalne, a które trujące?

Avatar placeholder
03.01.2023 16:58
Grzyby - właściwości odżywcze. Czy grzyby są zdrowe? Które są jadalne, a które trujące?
Grzyby - właściwości odżywcze. Czy grzyby są zdrowe? Które są jadalne, a które trujące? (iStock)

Grzyby, wbrew powszechnej opinii, mają liczne właściwości odżywcze. W owocnikach grzybów jadalnych można znaleźć białko, kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne oraz błonnik pokarmowy. W badaniach wykazano, że substancje zawarte w grzybach mają pozytywny wpływ na zdrowie - działają immunostymulująco, antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Mogą również chronić przed cukrzycą, a nawet przed wystąpieniem nowotworów. Sprawdź, jakie właściwości odżywcze mają grzyby, które są jadalne, a które trujace.

spis treści

1. Wartości odżywcze grzybów

Dietetycy od lat spierają się o to, czy grzyby mają jakieś wartości odżywcze. Jedni twierdzą, że mogą być one źródłem witamin i składników mineralnych, drudzy, że poza wyjątkowymi walorami smakowymi nie mają żadnych właściwości. Jak jest w rzeczywistości?

Wprawdzie grzyby składają się głównie z wody (dlatego są niskokaloryczne i wskazane dla osób na diecie odchudzającej), jednak poza tym zawierają kilka składników odżywczych.

1.1. Witaminy i minerały

W grzybach można znaleźć witaminy, takie jak:

Zobacz film: "Grzyby trujące zawierające amanitynę"
  • witamina A - w grzybach występuje w postaci karotenu (najwięcej mają jej kurki – dlatego są pomarańczowe)
  • witaminy z grupy B, takie jak witamina B2, B3 i B9. Warto wiedzieć, że zawartość witaminy B2 w grzybach jest większa niż w warzywach. Szczególnie bogate w wymienione witaminy z grupy B są grzyby, takie jak pieczarka dwuzarodnikowa, boczniak ostrygowaty, zimówka aksamitnotrzonowa i twardziak jadalny.

Ponadto zawierają niewielkie ilości witaminy C, witaminy B 1 oraz śladowe ilości witaminy B12 oraz witamin D i E.

Grzyby są również źródłem składników mineralnych, głównie:

  • potasu (borowik szlachetny i koźlarz babka to dziko rosnące gatunki grzybów, które charakteryzują się największą zawartością tego pierwiastka)
  • fosforu
  • wapnia (szczególnie bogaty w ten pierwiastek jest twardziak jadalny)
  • magnezu

W owocnikach różnych gatunków grzybów znaleziono także pierwiastki śladowe, takie jak:

  • miedź
  • cynk
  • żelazo
  • mangan
  • molibden
  • selen
Kiedy jadalne grzyby stają się trujące? Błędy, które popełniają Polacy
Kiedy jadalne grzyby stają się trujące? Błędy, które popełniają Polacy [7 zdjęć]

Trwa sezon na grzyby. Mieszkańcy Polski tłumnie wybierają się na wędrówki do lasu. Nie tylko w celu

zobacz galerię

1.2. Białko

Grzyby jadalne są źródłem białka. W skład tego białka wchodzą wszystkie aminokwasy egzogenne, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. Dodatkowo białko grzybów charakteryzuje się dobrą przyswajalnością. Z tego powodu grzyby mogą być zamiennikiem mięsa.

1.3. Tłuszcze

Grzyby zawierają niewiele tłuszczu, jednak stosunek kwasów tłuszczowych wielonienasyconych do kwasów nasyconych jest bardzo korzystny. Ok. 75 proc. całkowitej zawartości kwasów tłuszczowych stanowią niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.

1.4. Błonnik

Na uwagę zasługuje zwłaszcza betaglukan - rozpuszczalna frakcja błonnika pokarmowego, który obniża poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko cukrzycy, a nawet wykazuje działanie przeciwnowotworowe, co zostało wykazane w badaniach naukowych.

1.5. Chityna

Grzyby składają się z chityny - wielocukru o strukturze chemicznej podobnej do celulozy, czyli błonnika. Niestety substancja ta nie jest trawiona przez kwasy żołądkowe, dlatego grzyby najpierw długo zalegają w żołądku, a potem tylko przechodzą przez nasz układ pokarmowy. W związku z tym mogą powodować bóle brzucha czy wątroby.

Nie zaleca się, by grzyby jadalne znajdowały się w jadłospisie dzieci poniżej 6. roku życia oraz osób starszych, a także tych z chorobami nerek i układu pokarmowego.

Zobacz także:

2. Jak spożywać grzyby

Grzyby są przysmakiem Polaków. To obowiązkowy składnik zapiekanek, pizzy, pierogów i krokietów. Mogą być świetną przekąską koktajlową.

Pomimo iż grzyby jadalne występują w lesie tylko w sezonie letnio-jesiennym, to odpowiednio przygotowane i przechowywane mogą nam służyć przez cały rok. Jak najlepiej wykorzystać konkretne odmiany grzybów?

2.1. Smażenie grzybów

Do smażenia najlepsze są:

Grzybów nie powinno się opiekać nad ogniskiem ani smażyć na blasze, gdyż istnieje duże ryzyko, iż w środku pozostaną niedopieczone. Ważne jest także, by pamiętać o posoleniu grzybów po smażeniu, a nie wcześniej, gdyż mogą one wówczas wydzielać duże ilości wody.

2.2. Duszenie i gotowanie grzybów

Do tego nadają się wszystkie rodzaje grzybów, jedynie należy pamiętać o dolewaniu wody do duszących się kurek, gdyż zawierają mało wody.

2.3. Solenie

Do solenia najlepiej nadają się:

  • borowiki
  • rydze
  • maślaki
  • gąski
  • kurki Do solenia należy przeprowadzić najpierw segregację grzybów (oddzielić małe od dużych), następnie obgotować w posolonej i lekko zakwaszonej octem wodzie, a tuż przed samym przyrządzaniem z nich potraw wymoczyć w zimnej wodzie, żeby wypłukać sól.

2.4. Suszenie grzybów

Do suszenia najlepsze są grzyby jadalne, takie jak:

  • borowiki
  • podgrzybki
  • koźlarze

Suszenie grzybów następuje w nasłonecznionym i przewiewnym miejscu. Jeśli suszysz grzyby w piekarniku, musisz pamiętać, że drzwi piekarnika powinny być cały czas uchylone.

2.5. Marynowanie grzybów

Najlepsze do marynowania są te grzyby, które są twarde. Wszystkie grzyby jadalne w Polsce, przeznaczone do zamarynowania, należy pasteryzować w delikatnej marynacie.

2.6. Mrożenie grzybów

Do mrożenia wybiera się grzyby najlepszej jakości, mogą być ugotowane (odcedzone i wystudzone) lub surowe (dokładnie oczyszczone). Korzystaj z małych porcji, ponieważ nie trzeba będzie rozmrażać dużej ilości na raz. Ponowne zamrażanie może skutkować zatruciem. Nie popełniaj tego błędu. Warto zaznaczyć, kiedy mrozimy produkty. Należy na opakowaniu napisać datę. Surowe grzyby można przechowywać pół roku, a te podgotowane nawet do półtora roku.

2.7. Kiszenie grzybów

Najlepsze na kiszenie są:

  • rydze
  • kurki
  • opieńki
  • gąski

Kiszenie to rzadki sposób przyrządzania grzybów w Polsce, a samo kiszenie nie należy do najłatwiejszych czynności. Aby ukisić grzyby, należy: oczyszczone kapelusze gotować przez 5 minut, a gdy wystygną, ułożyć je warstwami w wyparzonym garnku tak, aby kapelusze były skierowane do dołu.

Grzyby trzeba ułożyć warstwami, a każdą z nich posolić, posypać cebulą pokrojoną w piórka i oprószyć cukrem. Ponadto należy dodać kilka ziaren pieprzu, ziela angielskiego oraz liści laurowych, a wierzch przykryć cebulą, następnie przycisnąć obciążonym talerzykiem i pozostawić na 2–3 tygodnie w temperaturze pokojowej, w międzyczasie dolewać zimną, przegotowaną wodę z solą.

Przed wyprawą na grzyby warto jest zapoznać się z atlasem, w którym wszystkie grzyby jadalne i trujące są dokładnie opisane. Nawet najbardziej doświadczonej osobie może zdarzyć się (śmiertelna) pomyłka. Każdego roku bowiem umiera w Polsce spora grupa osób na skutek zatrucia grzybami.

3. Grzyby trujące

  • muchomor sromotnikowy (i jego podgatunki), hełmówka obrzeżona, niektóre czubajki, zasłonak rudy – powodują uszkodzenie nerek, wątroby i zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, poza tym wywołują nudności i wymioty, biegunki, silne bóle brzucha, często śmierć
  • piestrzenica kasztanowata – uszkadza nerki i wątrobę, powoduje zaburzenia koordynacji ruchowej i świadomości; toksyna zawarta w piestrzenicy kasztanowej – gyromitryna – powoduje także silne torsje, biegunkę i ból brzucha
  • czernidłaki – substancja występująca w tych grzybach (kopryna) wywołuje objawy podobne do tych, jakie występują po spożyciu alkoholu, czyli napady lęku, wymioty, metaliczny smak w ustach
  • strzępiak ceglasty, czerwony; lejkówka odbielona; borowik grubotrzonowy, ponury i szatański – muskaryna występująca w tych grzybach zwęża źrenice, powoduje ślinotok, biegunkę, torsje, bradykardię, spadek ciśnienia tętniczego
  • muchomor czerwony – zjedzenie muchomora czerwonego może spowodować naprzemienne pobudzenie i nadmierna senność biegunkę, wymioty, ból głowy, zawroty głowy, brak koordynacji ruchu, zaburzenia widzenia i omamy
  • łysiczki – spożycie ich wywołuje halucynacje, uczucie błogostanu lub psychozy, wymioty
  • niektóre borowiki, pieczarki, mleczaje, tęgoskóry, gąski, olszówki – mogą spowodować nudności, biegunkę, wymioty
  • maślanka wiązkowa sprawia, że osoba, która ją spożyła, zaczyna wymiotować, ma nudności i biegunkę

Jeśli nie znamy się na grzybach, nie zbierajmy ich w lesie, ponieważ spożycie grzyba trującego może spowodować śmierć. W okresie lipiec-październik, przy powiatowych stacjach sanitarno-epidemiologicznych (SANEPID) pracują osoby, które sprawdzają, czy grzyby, które zebraliśmy, są jadalne. Ekspertyza jest bezpłatna.

4. Jak uniknąć zatrucia grzybami?

Zatrucia grzybami zdarzają się dość często w okresie lata i jesieni. Objawy zatrucia grzybami są różne. Biegunka, wymioty, dreszcze to znak, że doszło do zatrucia grzybami. W takim przypadku należy od razu udać się do lekarza. Zatrucie grzybami może skończyć się śmiercią.

Aby uniknąć zatrucia grzybami, należy dostosować się do poniższych wskazówek:

  • zbieraj tylko grzyby jadalne, co do których nie masz wątpliwości
  • kupuj grzyby całe, które mają zarówno cały kapelusz, jak i nóżkę
  • zbierając grzyby, nie wrzucaj ich do plastikowej torby. Grzyby jadalne zbiera się do koszyka lub łubianki
  • świeżo zebrane grzyby warto od razu przyrządzić i zjeść. Ewentualnie można je przechować w lodówce, ale w otwartym pojemniku
  • jeśli nie zjemy grzybów od razu, warto je ususzyć, zasolić, zamarynować
  • grzybów przeznaczonych do suszenia nie należy myć wodą

Zbieranie grzybów to twoje hobby? Kup suszarkę do grzybów na stronie Media Expert promocje.

Zbieranie grzybów to twoje hobby? Kup suszarkę do grzybów na stronie Media Expert promocje.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze