Łysienie a torbiele jajników

Torbiel jajnika jest dość często spotykaną zmianą dotyczącą narządów płciowych kobiety. Torbielą nazywamy patologiczną jamę otoczoną mniej lub bardziej wykształconą ścianą. W schorzeniach jajników wyróżnia się różne rodzaje torbieli:

• surowicze (torbiele proste),
• endometrialne (w przebiegu endometriozy),
• dermoidalne (tzw. skórzaste),
• wypełnione śluzem,
• zawierające elementy lite.

Wśród innych przyczyn występowania torbieli jajników mogą występować nieleczone stany zapalne oraz czynniki genetyczne. W zależności od pochodzenia torbiele dzielimy na łagodne (przetrwały pęcherzyk Graafa) oraz złośliwe (rak). Zmiany te mogą występować pojedynczo lub też wieloogniskowo. Torbielom jajników najczęściej towarzyszą objawy, które powinny zaniepokoić każdą kobietę. Wśród symptomów torbieli jajników warto wyróżnić:

• bóle podbrzusza,
• zaburzenia cyklu miesiączkowego,
• krwawienia międzymiesiączkowe,
• bóle głowy,
• mdłości oraz wymioty,
• odczuwalne bóle jajnika na którym znajduje się torbiel,
• omdlenia,
• stres.

Mnogie torbiele jajników mogą objawiać się ponadto[łysieniem. Najczęstszymi typami łysienia w przebiegu torbieli jajników to łysienie bliznowaciejące oraz łysienie androgenowe.

Jeśli torbiele są niewielkich rozmiarów i przebiegają bezobjawowo najczęściej poddajemy je obserwacji, bez ingerencji lekarskiej. W przypadku małych, łagodnych zmian sukces często przynosi leczenie hormonalne. Jeśli dolegliwości spowodowane cystami są bardzo uciążliwe lub istnieje podejrzenie występowania raka jajnika wskazane jest leczenie operacyjne. Obecnie stosowane są dwie metody zabiegowe:

• metoda tradycyjna: groźniejsza ze względu na możliwość wystąpienia większych powikłań pooperacyjnych, stosowana zawsze przy podejrzeniu raka.
• metoda laparoskopowa: mniejsze ryzyko powstania powikłań, krótsza hospitalizacja pooperacyjna, stosowana w przypadkach torbieli łagodnych, niebudzących żadnych podejrzeń.

Większość torbieli to zmiany łagodne, lecz wśród nich występują złośliwe zmiany nowotworowe. Dlatego tak bardzo ważna jest regularna diagnostyka pacjentek po operacji.

Łysienie może być wynikiem trwałego bądź przejściowego wypadania włosów. Przyczyn łysienia jest bardzo wiele, w zależności od podłoża występowania. Można wyróżnić następujące typy łysienia:

• łysienie telogenowe,
• łysienie anagenowe,
• łysienie androgenowe,
• łysienie bliznowaciejące,
• łysienie trichotillomania,
• łysienie plackowate,
• łysienie w przebiegu grzybicy owłosionej skóry głowy.

W przypadku torbieli jajników zazwyczaj mamy do czynienia z łysieniem spowodowanym bliznowaceniem oraz łysieniem pochodzenia androgenowego.

Łysienie bliznowaciejące

Łysienie bliznowaciejące (bliznowate) jest trwałym, nieodwracalnym uszkodzeniem mieszków włosowych. Ten rodzaj łysienia bywa efektem zmian wrodzonych lub nabytych zarówno wewnątrzpochodnych jak i zewnątrzpochodnych. Do zmian wrodzonych zaliczamy:

• wrodzony niedorozwój skóry,
• znamię łojowe,
• znamię naskórkowe,
• wrodzone naczyniaki krwionośne o charakterze jamistym.

Nabyte czynniki zewnątrzpochodne dzielimy na biologiczne, fizyczne, chemiczne oraz najczęstsze mechaniczne. Do czynników wewnątrzpochodnych zalicza się:

• nowotwory skóry,
• przerzuty nowotworów z innych narządów,
• rogowacenie mieszkowe kolczyste wyłysiejące,
• zaburzenia hormonalne przy torbieli jajnika.

Terapią z wyboru jest leczenie chirurgiczne. Wyeliminowanie czynnika sprawczego powoduje zahamowanie rozwoju łysienia.

Łysienie androgenowe

Łysienie androgenowe (łysienie typu męskiego) jest najczęstszym rodzajem łysienia (95% wszystkich przypadków łysienia), uwarunkowanym genetycznie (występuje rodzinnie), zależnym od rasy (częściej występuje u mężczyzn rasy białej). Dokładna etiopatogeneza schorzenia wciąż nie jest znana. Zapadają na nie zarówno kobiety jak i mężczyźni. Najbardziej charakterystycznym objawem jest przerzedzanie się włosów w kątach czołowych u mężczyzn. U kobiet dochodzi często do całkowitego wyłysienia.

Od niedawna znane są metody, które pozwalają zahamować proces łysienia, a nawet sprzyjają odrastaniu włosów. Działają one jednak na stosunkowo małą grupę pacjentów. W przypadku obojga płci skuteczne jest stosowanie minoksydilu. Zaprzestanie terapii skutkuje nawrotem problemu. Tylko i wyłącznie u płci męskiej poprawę przynosi finasteryd. Ponadto u kobiet stosuje się antykoncepcyjne środki o działaniu estrogenowym bądź androgenowym.