- mgr Katarzyna Bilnik-Barańska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Najdziwniejsze fobie na świecie
Fobofobia wiąże się z odczuwaniem strachu przed własnymi fobiami. To paradoks, który polega na tym, że boimy się bać. Sama myśl o tym, że lęk może nas sparaliżować, nakręca błędne koło. Mimo iż, dotknięty tą fobią stara się poznać swoje niepokoje, by móc je pokonać i desperacko nie dopuszcza do tego, by się bać, nakręca się jeszcze bardziej.
Fobofobia dotyczy problemów lękowych i napadów paniki, czyli nie jest lękiem przed samą fobią, ale przed dolegliwościami, które jej towarzyszą. Osoba cierpiąca na fobię może doświadczać silnego napięcia, kołatania serca, drgawek, drżenia rąk, skoków ciśnienia tętniczego, suchości w ustach, drżenia nóg, uczucia gorąca, duszności w klatce piersiowej.
Terapia poznawczo-behawioralna często jest stosowana w leczeniu fobofobii. W niektórych przypadkach konieczne może być także zastosowanie farmakoterapii. Spotkania z psychoterapeutą pozwalają pacjentowi poznać genezę lęków oraz zidentyfikować wydarzenia lub doświadczenia, które mogły przyczynić się do ich powstania.
Aerofobia – strach przed powietrzem
Aerofobia to fobia, która objawia się chorobliwym lękiem przed powietrzem. Lęk u osoby dotkniętej tym rodzajem fobii mogą wzbudzać porywiste wiatry, przeciągi, podmuchy powietrza. Aerofob może odczuwać ogromną obawę przed przebywaniem w kolejce linowej czy wyciągu krzesełkowym.
Pacjenci z aerofobią bardzo często odczuwają również strach przed lataniem samolotem. Do specyficznych czynników wyzwalających ten lęk zaliczyć można: negatywne doświadczenia związane z poprzednim lotem czy jazdą na kolejce linowej, wspomnienia o wstrząsach (turbulencjach) podczas lotu, negatywne doświadczenia związane z jazdą kolejką górską (wspomnienie o wznoszeniu i opadaniu). Aerofobię można leczyć za pomocą psychoterapii.
Erytrofobia – gdy boisz się zaczerwienić
Erytrofobia, czyli lęk przed czerwienieniem się w sytuacjach społecznych, to niezwykle uciążliwa fobia, która może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Osoby dotknięte tym rodzajem fobii doświadczają nie tylko intensywnego strachu przed publicznymi wystąpieniami. Często unikają również sytuacji, które mogłyby prowadzić do wystąpienia rumieńca na ich twarzy.
Chociaż nie jest to fobia tak powszechna jak np. lęk przed pająkami (arachnofobia) czy wysokością, może ona znacząco wpływać na życie jednostki, prowadząc do izolacji społecznej.
Fobia może objawiać się również drżeniem rąk, przyspieszonym oddechem, nadpotliwością, problemami ze sformułowaniem swoich myśli. Osoby, które chcą leczyć erytrofobię, powinny skonsultować się z doświadczonym psychoterapeutą. W niektórych przypadkach specjalista może skierować pacjenta do tzw. grupy wsparcia.
Hafefobia – strach przed dotykaniem
Hafefobia zaliczana jest do fobii specyficznych, czyli takich, które pojawiają się na skutek kontaktu z określonym czynnikiem. Szczególnie utrudnia kontakty społeczne, ponieważ osoba z tą przypadłością bardzo boi się być dotkniętą przez innego człowieka.
Fobia może powodować silny dyskomfort. Na skutek dotyku innej osoby hafefob może dostać paraliżu całego ciała, drgawek, zawrotów głowy i stracić nad sobą panowanie. Hafefobia może mieć ścisły związek z przykrymi doświadczeniami z dzieciństwa. W niektórych sytuacja stanowi ona symptom bardziej złożonych zaburzeń takich jak socjofobia. Ryzyko wystąpienia hafefobii jest wyższe u osób, które cierpią na tzw. zespół stresu pourazowego (Posttraumatic Stress Disorder).
Mizofobia – fobia przed zanieczyszczeniami i brudem
Mizofobia, nazywana także bakteriofobią, to lęk przed wszelkimi zanieczyszczeniami, z którymi może zetknąć się chory. Mizofob boi się zarazków, bakterii, wirusów, wszelkiego brudu, który mógłby dotknąć jego ciała.
Tej obawie towarzyszy często nerwica natręctw, objawiająca się obsesyjnym myciem rąk, braniem prysznica kilkukrotnie w ciągu dnia oraz dotykaniem czegoś w rękawiczkach bądź przez chusteczkę. Kiedy chory dotknie czegoś, co wydaje mu się zanieczyszczone, wpada w panikę, zaczyna się pocić, jego ręce drżą, ciśnienie wzrasta, a serce zaczyna szybciej bić.
Ksantofobia – silny lęk przed żółtym kolorem
Ksantofobia, zwana również lękiem przed kolorem żółtym, to specyficzna fobia, która wywołuje u jednostki silny lęk w obliczu tego konkretnego koloru. Osoby dotknięte tym rodzajem fobii doświadczają panicznego strachu przed przedmiotami w kolorze żółtym, wnętrzami w odcieniu żółtym, ubiorem koloru żółtego.
Zetknięcie się z żółtą barwą może wywołać u danej osoby uczucie paniki, uderzenia gorąca, drżenie mięśni czy agresję.
Ksantofobia, podobnie jak inne fobie, może znacznie ograniczać życie jednostki, prowadząc do unikania miejsc i sytuacji, gdzie występuje kolor żółty. Osoby cierpiące na tę fobię mogą unikać kupowania przedmiotów w tym kolorze, omijać pomieszczenia o żółtym wystroju czy unikać kontaktu z osobami noszącymi ubrania w tym odcieniu. W leczeniu tego rodzaju fobii pomocne mogą okazać się sesje z psychoterapeutą.
Koumpounofobia – kiedy boisz się guzików
Koumpounofobia to fobia, która oznacza lęk przed guzikami. Bardzo często występuje u najmłodszych pacjentów. Osoby dotknięte tym rodzajem fobii mogą odczuwaniem strach przed dotykaniem guzików, zapinaniem ich. Jakakolwiek styczność z tymi przedmiotami może powodować lęk, płacz, ogólny paraliż lub drżenie rąk.
Z tym problemem można sobie w łatwy sposób poradzić. Osobom, które cierpią na koumpounofobię powinny unikać zapinanych na guziki ubrań i zastąpić je suwakiem, rzepami, zatrzaskami czy innymi wiązaniami. Dodatkowo, warto skorzystać z pomocy doświadczonego psychoterapeuty, który pomoże zidentyfikować przyczynę problemu. W trakcie sesji ze specjalistą można opracować pewną strategię radzenia sobie z fobią.
Chiclefobia – fobia przed gumą do żucia
Chiclefobia oznacza irracjonalny strach przed gumą do żucia. Osoby cierpiące na chiclefobię mogą odczuwać niepokój, lęk, a nawet paniczny strach w sytuacjach związanych z gumą do żucia, takich jak widzenie kogoś żującego gumę, słyszenie dźwięku żucia gumy lub samodzielne używanie gumy do żucia.
Osoby dotknięte chiclefobią doświadczają nieopisanej katorgi na samą myśl o żuciu gumy. Przeżuwanie białej, ciągnącej się gumy kojarzy się przede wszystkim z ryzykiem przeniesienia niebezpiecznych patogenów. Sama myśl o wykorzystaniu czy zetknięciu się z gumą napawa osobę bojącą się jej silnym strachem. Fobia może powodować silne dolegliwości brzucha.
Hipnofobia – lęk przed snem
Hipnofobia, czyli lęk przed zaśnięciem i snem, to jedna z fobii, która może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie jednostki. Choć sen jest naturalną i nieodłączną potrzebą organizmu, dla osób dotkniętych hipnofobią może stać się źródłem niepokoju i lęku.
Skąd bierze się strach przed spaniem? Hipnofobia często rozwija się w wyniku traumatycznych doświadczeń związanych ze snem, takich jak ataki ze strony innych osób czy powracające koszmary. Negatywne przeżycia mogą wpłynąć na sposób, w jaki jednostka postrzega sen, czyniąc go obszarem zagrożenia i lęku.
Strach przed drastycznymi wizjami sprawia, że osoby z hipnofobią unikają zasypiania, nawet gdy odczuwają silne zmęczenie. Dla wielu hipnofobów sen staje się miejscem konfrontacji z najgłębszymi lękami i traumami, co prowadzi do unikania snu i jego zakłócania przez stresujące myśli. Terapia poznawczo-behawioralna stanowi skuteczną metodę leczenia hipnofobii.
Awizofobia – strach przed kontaktem z ptakami
Awizofobia, inaczej znana jako ornitofobia, jest zaburzeniem nerwicowym, które charakteryzuje się panicznym lękiem przed różnego rodzaju ptakami. Może objawiać się strachem przed określonym gatunkiem ptaka lub dotyczyć wszystkich ptaków ogólnie.
Osoby dotknięte tą fobią mogą odczuwać strach na samą myśl o możliwości spotkania ptaka. Dodatkowo, często doświadczają lęku związanego z cechami charakterystycznymi dla ptactwa, takimi jak dzioby, pióra, a nawet jajka. Awizofobia może mieć swoje korzenie w traumatycznym wydarzeniu z przeszłości, w którym ptaki odegrały istotną rolę. Czasem wystarczy jedno negatywne doświadczenie, aby w umyśle osoby cierpiącej na tę fobię wytworzył się silny związek między ptakami a lękiem.
Terapia poznawczo-behawioralna pomaga pacjentowi z tą fobią zidentyfikować i zmienić irracjonalne przekonania oraz zachowania związane z lękiem przed ptakami.
Chronofobia – kiedy czas wywołuje w nas strach
Chronofobia, czyli lęk przed zegarami i czasem, to zaburzenie, które powoduje silny niepokój związany z upływającym czasem i przemijaniem. Osoby cierpiące na chronofobię nie mogą znieść myśli o mijającym czasie. Fobia ta powoduje u chronofoba irracjonalny lęk, ogromny dyskomfort i uczucie niepokoju.
Nawet same pojęcia związane z czasem, takie jak przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, dni tygodnia, pory roku, miesiące czy godziny, mogą wywoływać nieprzyjemne objawy. Ludzie z chronofobią obawiają się, że nie zdążą wykonać wszystkiego, co mają do zrobienia, i że marnują swój czas na czynności, które nie przynoszą rezultatów. W rezultacie często nie potrafią efektywnie korzystać z życia, bojąc się utraty cennych chwil, które są nie do odzyskania.