Odejście wód płodowych – postępowanie, niepokojące objawy

Odejście wód płodowych to kwestia indywidualna. Wody płodowe, określane mianem płynu owodniowego, stanowią nieodłączny element każdej ciąży. Płyny te występują w błonach płodowych i otaczają rozwijający się w macicy płód. Jak rozpoznać sączące się wody płodowe? Czy przedwczesne sączenie się wód płodowych jest niebezpieczne? Jak wyglądają wody płodowe?

1. Odejście wód płodowych – czym jest?

Wody płodowe zbierają się w tak zwanym pęcherzu płodowym, inaczej worku owodniowym. Pełnią bardzo ważną funkcję, ponieważ odpowiadają za ochronę płodu.

Mówiąc dokładniej, trzeba doprecyzować, iż dziecko rozwija się w macicy, w której umiejscowiony jest ów pęcherz. Można porównać go do wielkiego worka, który wyłożony jest od środka miękkimi błonkami i wypełniony wodami płodowymi.

Zobacz film: "Soki ekologiczne"

Funkcje, jakie pełni, są bardzo liczne, do najważniejszych należą:

• utrzymanie stałej temperatury,
• ochronę dziecka,
• niedopuszczenie do odejścia wód płodowych.

Wody płodowe, zwane płynem owodniowym chronią malucha przed patogenami oraz urazami mechanicznymi. Płyn występujący w błonach płodowych odpowiada także za wymianę składników odżywczych między ciężarną a dzieckiem.

Jak to się dzieje, że pęcherz pęka, powodując odejście wód płodowych? Cała sytuacja spowodowana jest tym, że dziecko chce już przyjść na świat. Odpowiednio ustawione wciska się w kanał rodny. W tym momencie błona pęka i odchodzi płyn owodniowy. Na szczęście nie w całości. Zdecydowana większość płynu zostaje w środku razem z dzieckiem, by zmniejszyć tarcie przy porodzie.

Po jakim czasie od odejścia wód płodowych zaczyna się poród?

Kiedy odchodzą wody w terminie, czyli pod koniec trzeciego trymestru, akcja porodowa może rozpocząć się w ciągu kilku, kilkunastu minut. W niektórych sytuacjach jest to sygnał, że akcja nastąpi w ciągu kilku najbliższych godzin.

2. Jakie są objawy odejścia wód płodowych?

Jak wygląda odejście wód płodowych? Odejście wód płodowych bywa różne. Niektóre mamy mówią, iż wypłynęły one nagle i pod dużym ciśnieniem, inne odczuwały jedynie niewielkie wyciekanie wód płodowych, a przez to lekko wilgotną bieliznę. Nie ma to większego znaczenia.

Najważniejsze, by odszedł czop śluzowy i aby w końcowej fazie ciąży kobieta miała podwyższoną wilgotność w pochwie. Gdy jednak odejście wód płodowych nastąpi za szybko, wówczas pojawią się skurcze jest to bowiem jednoznaczny sygnał dla macicy, iż poród się zaczyna. Zapach wód płodowych może wydawać się słodkawy lub nieco mdły.

3. Jak można odróżnić odejście wód od innych płynów lub wydzieliny?

Odejście wód płodowych to niezwykle indywidualne doświadczenie, które może różnić się u każdej ciężarnej. U niektórych kobiet może pojawić się intensywny strumień płynu, co jest dość wyraźnym sygnałem konieczności udania się do szpitala. Inne kobiety mogą zaobserwować jedynie niewielką ilość płynu, co również może świadczyć o przerwaniu ciągłości błony płodowej. Dlatego ważne jest, aby każda przyszła mama była świadoma różnorodności objawów i w razie wątpliwości, skonsultowała się z lekarzem.

Jak wyglądają wody płodowe na wkładce? Jak odróżnić wody płodowe na bieliźnie od innych płynów np. moczu? Jeśli pacjentka nie ma pewności czy wydobywająca się z pochwy wydzielina jest płynem owodniowym, może udać się do najbliżej apteki.

W aptekach dostępne są testy, które mogą pomóc przyszłym mamom sprawdzić, czy obserwowana przez nie wydzielina to płyn owodniowy, co może być jednym z pierwszych objawów nadchodzącego porodu. Specjalne wkładki wykrywające wody płodowe zmieniają odcień po kontakcie z płynem owodniowym. Test warto wykonać wtedy, gdy nie ma pewności czy występuje sączenie wód płodowych czy upławy.

Jednym z kluczowych znaków zbliżającego się porodu jest także odejście czopa śluzowego, który odgrywał ważną rolę w zamykaniu szyjki macicy podczas ciąży. Kiedy zbliża się moment porodu, czop śluzowy może zostać odrzucony, co może być sygnałem, że ciało przygotowuje się do rozpoczęcia aktywnego porodu.

Innym charakterystycznym objawem są regularne skurcze, które pojawiają się w coraz krótszych odstępach czasu. To właśnie skurcze macicy są głównym mechanizmem, który umożliwia dziecku narodziny.

Niektóre kobiety mogą także odczuwać inne symptomy, takie jak ból kręgosłupa czy opadanie brzucha, co również może świadczyć o zbliżającym się porodzie. Warto jednak pamiętać, że każde ciało może reagować nieco inaczej, dlatego ważne jest, aby przyszłe mamy były świadome tych różnorodnych objawów i w razie wątpliwości skonsultowały się z lekarzem lub położną.

Kolor wód płodowych jest przejrzysty, delikatnie słomkowy. Na początkowym etapie ciąży może być po prostu przezroczysty. Wszelkie zmiany w kolorze wód płodowych mogą świadczyć o nieprawidłowościach. Zielone zabarwienie płynu świadczy o tym, że dziecko oddało smółkę – swój pierwszy stolec. Mocz od płynu owodniowego różni się kolorem. Prawidłowe zabarwienie moczu jest jasnożółte. Świeży mocz ma również kwaśną woń.

W porównaniu do wydzieliny z pochwy, płyn z pęcherza owodniowego przypomina wodę. Jego wyciek nasila się, gdy pacjentka przyjmuje pozycję stojącą. Prawidłowa wydzielina z pochwy ma neutralną woń, jest przezroczysta lub delikatnie biała. Charakterystyczny, nieprzyjemny zapach wydzieliny z pochwy może stanowić objaw zakażenia bakteryjnego.

4. Czy odejście wód płodowych zawsze wiąże się z rozpoczęciem porodu?

Nie, odpłynięcie wód płodowych nie zawsze wiąże się z rozpoczęciem akcji porodowej. Odejście wód płodowych, zwane także pęknięciem błon płodowych, może być jednym z pierwszych znaków zbliżającego się porodu, ale nie zawsze oznacza to, że poród nastąpi wkrótce po tym zdarzeniu.

Odpłynięcie wód płodowych może mieć różny charakter u różnych kobiet. U niektórych może być to intensywny strumień płynu owodniowego, podczas gdy u innych może to być jedynie niewielka ilość wydzieliny. Czas, w którym odpłynęły wody płodowe, może także być różny w zależności od ciąży.

Po odpłynięciu wód płodowych może wystąpić okres oczekiwania na rozpoczęcie aktywnego porodu. Czas ten może wynosić kilka godzin, ale także kilka dni. To zależy od indywidualnych czynników, takich jak stan szyjki macicy, aktywność skurczów i innych czynników, które wpływają na inicjację porodu.

Czas oczekiwania po pęknięciu błon płodowych jest monitorowany przez lekarza lub położną podczas regularnych kontroli prenatalnych. Jeśli poród nie rozpocznie się naturalnie w odpowiednim czasie po odpłynięciu wód płodowych, może być konieczne wprowadzenie indukcji porodu w celu uniknięcia powikłań związanych z przedłużającym się okresem pomiędzy odpłynięciem wód a rozpoczęciem aktywnej fazy porodu.

Warto zaznaczyć, że jeśli woda płodowa odpłynie przedwcześnie, to jest to sytuacja patologiczna, jak wcześniej wspomniano. W takim przypadku konieczne jest niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza lub szpitala w celu oceny stanu ciąży i podejmowania odpowiednich działań medycznych w celu ochrony zdrowia matki i dziecka.

5. Czy odejście wód płodowych może być niebezpieczne dla dziecka lub matki?

Płyn owodniowy spełnia szereg kluczowych funkcji, zapewniając odpowiednie warunki dla rozwijającego się dziecka. Jednakże, gdy zauważamy, że wody płodowe zaczynają się niekontrolowanie sączyć, na długo przed terminem porodu, może to sygnalizować potencjalne problemy zdrowotne.

Wśród powikłań przedwczesnego odpłynięcia wód płodowych warto wymienić:

• niedotlenienie,
• deformacje,
• poród przedwczesny i związane z nim wcześniactwo,
• posocznica.

W przypadku wystąpienia przedwczesnego pęknięcia błon płodowych specjaliści wdrażają zazwyczaj u pacjentki leczenie antybiotykami. Jeśli doszło do odpłynięcia wód płodowych, ale nie pojawiła się akcja skurczowa, środki stosuje się najdalej po upływie 12 godzin.

6. Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego

O przedwczesnym pęknięciu pęcherza płodowego mówimy wtedy, gdy następuje znacznie przed przewidywanym terminem porodu, czyli przed 37. tygodniem ciąży. Przedwczesne pęknięcie pęcherza, które prowadzi do wycieku płynu owodniowego, jest sygnałem alarmowym dla ciężarnej. Sączący się płyn owodniowy może doprowadzić do rozwoju wielu poważnych komplikacji np. deformacji czy hipotrofii wewnątrzmacicznej. Kobieta w takiej sytuacji powinna jak najszybciej udać się do szpitala na ginekologiczno-położniczą izbę przyjęć.

Trzeba bardzo uważać, by w takiej sytuacji nie dopuścić do zakażenia – gdy pęknie pęcherz, wówczas dziecko nie jest już chronione. Przedwczesne odejście wód płodowych wiąże się ze stałym pobytem w szpitalu i przyjmowaniem leków. Konieczność taka zachodzi, ponieważ w takich sytuacjach należy monitorować zdrowie kobiety w sposób bardzo szczegółowy i dokładny. Tak, aby rozwijające się jeszcze dziecko miało zapewniony optymalny komfort.

Ile wytrzyma dziecko bez wód płodowych? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, niemniej podtrzymanie ciąży bez wód płodowych jest możliwe. Czas, jaki dziecko może przeżyć po utracie wód płodowych, może być bardzo różny i zależy od wielu czynników, takich jak ogólny stan zdrowia płodu, przyczyna utraty wód płodowych, podejmowane środki medyczne.

Warto wspomnieć o niezwykłym przypadku, który miał miejsce w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Specjalistom pracującym w tej placówce medycznej udało się utrzymać ciążę przez ponad 15 tygodni od chwili odpłynięcia płynu owodniowego u ciężarnej.

7. Czy istnieją różne typy odejścia wód płodowych?

Płyn owodniowy pełni ważną funkcję w chronieniu i podtrzymywaniu życia nienarodzonego dziecka. Stanowi ochronną barierę przed zewnętrznymi czynnikami, zapewniając bezpieczne środowisko rozwoju malucha. Do odpłynięcia wód płodowych dochodzi zwykle w sytuacji przerwania pęcherza płodowego. W tej sytuacji należy niezwłocznie udać się na tzw. porodówkę.

Niekiedy skurcze pojawiają się natychmiast, niekiedy dopiero kilka godzin po odejściu płynu owodniowego. Po odejściu wód płodowych proces porodu nabiera tempa, a skurcze parte prowadzą do stopniowego rozszerzenia się kanału rodnego, umożliwiając dziecku bezpieczne przejście przez drogi rodne.

U niektórych kobiet może wystąpić również zjawisko sączenia wód płodowych na długo przed terminem porodu. Zjawisko to jest niezwykle niebezpieczne, zarówno dla matki, jak i nienarodzonego dziecka. Sączące się wody płodowe mogą skutkować różnymi komplikacjami np. zakażeniem wewnątrzmacicznym, porodem przedwczesnym. Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia wycieku wód płodowych to między innymi:

• ciąża bliźniacza, ciąża trojacza,
• infekcje intymne u ciężarnej,
• przedwczesne odklejenie łożyska,
• picie alkoholu w trakcie ciąży,
• palenie papierosów,
• przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego w poprzedniej ciąży.

Jak długo mogą się sączyć wody płodowe? Wszystko zależy od przyczyny, z powodu której wystąpiła ta sytuacja. Jeśli sączenie spowodowane jest nadchodzącym porodem, wody mogą odchodzić nawet kilka godzin. Jeśli przyczyną jest np. wykonana amniopunkcja między 24. a 34. tygodniem ciąży, wskazane jest podanie pacjentce ciężarnej kortykosteroidów.

8. Jakie kroki podjąć po odejściu wód płodowych?

Niezależnie od tego, czy odejście wód płodowych nastąpi nagle i spektakularnie, czy też wręcz niezauważalnie, bo za sprawą sączenia, najważniejsze jest to, by pęcherz wciąż chronił dziecko.

Sączące się wody płodowe – kiedy do szpitala?

Każda kobieta, która poczuje, iż odchodzą wody płodowe, winna się bezzwłocznie udać do lekarza prowadzącego ciążę lub do najbliższego szpitala. Wówczas lekarz powinien zbadać ciężarną i określić, czy jej podejrzenia są słuszne. Do szpitala należy udać się w ciągu dwóch godzin od momentu odpłynięcia prawidłowych wód płodowych.

Jeśli płyn ma nieprawidłowe zabarwienie i jest np. koloru zielonego, brązowego, czerwonego – wskazane jest wezwanie karetki pogotowia. W trakcie oczekiwania na personel medyczny kobieta powinna znajdować się w pozycji leżącej. Prawidłowy kolor wody płodowej to przezroczysty lub lekko słomkowy. Intensywnie żółte wody płodowe mogą świadczyć o konflikcie serologicznym.

9. Jak lekarz potwierdza odejście wód płodowych?

Specjalista obserwuje obecność odpływającego płynu owodniowego w trakcie badania przy użyciu specjalistycznego narzędzia, stosowanego w ginekologii – wziernika. Lekarz może także zaobserwować zmniejszoną ilość płynu owodniowego w trakcie wykonywania badania ultrasonograficznego (USG).

10. Czy istnieje sposób na zapobieganie przedwczesnemu odejściu wód płodowych?

Jeśli masz podejrzenia, że może istnieć ryzyko przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego (ROM - rupture of membranes), oto kilka ogólnych wskazówek, które mogą pomóc w zmniejszeniu tego ryzyka:

1. Chodź regularnie na wizyty kontrolne u ginekologa prowadzącego ciążę. To pozwoli na monitorowanie stanu ciąży, w tym poziomu wód płodowych.
2. Nie pal papierosów.
3. Nie pij napojów alkoholowych.
4. Nie poddawaj się działaniu ultradźwięków i prądu stałego.
5. Przestrzegaj zasad zbilansowanej diety. W jadłospisie nie powinno zabraknąć odpowiednich składników dla ciebie i rozwijającego się dziecka.
6. Unikaj aktywności fizycznej, która może powodować nadmierne obciążenie. Skonsultuj się z lekarzem, jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące swojej aktywności fizycznej i pracy, aby upewnić się, że nie narażasz się na nadmierny wysiłek.
7. Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy infekcji intymnej, nie lecz się na własną rękę. Natychmiast skonsultuj się ze swoim ginekologiem.
8. Dbaj o higienę i unikaj kontaktu z osobami, które są chore, aby zminimalizować ryzyko infekcji, które mogą wpłynąć na ciążę.

11. Odejście wód płodowych a brak skurczy

Gdy już odeszły wody, brak skurczy i rozwarcia może być dla ciężarnej niepokojącym sygnałem. Warto zdawać sobie sprawę, że objawy sączenia wód płodowych bez czynności skurczowej wymaga pilnej konsultacji ginekologicznej. Specjalista może podjąć decyzję o podaniu oksytocyny, w celu przyspieszenia akcji porodowej.

Przy jakim rozwarciu odchodzą wody? U 40 procent pacjentek sytuacja ta występuje na początku II okresu porodu, czyli po uzyskaniu pełnego rozwarcia.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.