Onkolog – kim jest, kiedy powinniśmy udać się do lekarza, pierwsza wizyta

Onkolog — to słowo mrozi krew w żyłach i powoduje, że ogarnia nas strach. Czy wizyta u onkologa to na pewno nowotwór? Nie zawsze. W niektórych przypadkach objawy występujące u pacjenta mogą być związane z innym problemem zdrowotnym. Czym się zajmuje onkolog? Od czego dokładnie jest ten specjalista?

1. Kim jest onkolog?

Onkolog jest specjalistą, który zajmuje się schorzeniami nowotworowymi. Zadanie onkologa to rozpoznanie i leczenie choroby nowotworowej. Przez pacjentów onkolog bywa nazywany „lekarzem od raka” bądź „lekarzem od nowotworów”.

Co leczy onkolog? Wszelkie zmiany nowotworowe, w tym:

Zobacz film: "Produkty, które nigdy nie pojawiają się na stołach onkologów. Ty też nie powinieneś ich jeść"

• białaczkę,
• czerniaka,
• rak jelita grubego i odbytnicy,
• raka krtani,
• raka płuc,
• raka szyjki macicy,
• nowotwór jajników,
• raka prostaty,
• nowotwór złośliwy pęcherza moczowego,
• raka przełyku,
• nowotwór piersi,
• nowotwór tarczycy,
• raka kości,
• raka mózgu,
• raka sutka,
• raka sromu,
• raka jądra,
• raka wątroby,
• raka żołądka.

Lekarz onkolog korzysta z porad lekarzy innych specjalności takich jak endokrynologów, neurochirurgów czy ginekologów. Aby umówić się na wizytę do onkologa, nie potrzebujemy skierowania.

2. Jakie są główne zadania onkologa?

Onkolog kliniczny to specjalista odpowiedzialny za postawienie dokładnej diagnozy pacjenta z podejrzeniem nowotworu. To obejmuje interpretację wyników badań, takich jak biopsja, tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI), badania krwi i innych testów laboratoryjnych.

Lekarz ten dobiera także odpowiednią formę terapii choroby nowotworowej. Koordynuje proces leczenia, które ma na celu całkowite wyzdrowienie chorej osoby. Onkolog na bieżąco obserwuje postępy terapii, reaguje na wszelkie zmiany i działania niepożądane. Dostosowuje terapię w miarę potrzeb. Może zasugerować zastosowanie:

• chemioterapii,
• immunoterapii,
• terapii celowanej czy zabiegów z użyciem radioterapii.

Zadaniem onkologa radioterapeuty jest z kolei precyzyjne zaplanowanie i dawkowanie leczenia napromienianiem. Zasugerowanej przez onkologa dawki promieni nie można podać podczas jednej wizyty – zabieg trzeba frakcjonować, czyli powtarzać. Po przeprowadzeniu radioterapii specjalista zajmujący się tą radioterapią monitoruje pacjenta i analizuje wyniki, aby ocenić skuteczność terapii.

Co robi chirurg onkolog? Wykonuje operacje mające na celu usunięcie guza i oczyszczenie ciała z komórek nowotworowych. Dodatkowo zajmuje się wykonywaniem biopsji (pobieraniem próbek tkanek w celu zbadania ich pod mikroskopem).

3. Onkologia – co to jest?

Onkologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem schorzeń nowotworowych. Nowotwory, czyli nieprawidłowe zmiany w zdrowej komórce ciała, są wynikiem mutacji (zmian zachodzących w materiale genetycznym). Zmiany o charakterze nowotworowym dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych. Gałąź medycyny zajmująca się chorobami onkologicznymi jest niezwykle szeroka.

4. Jakie są specjalizacje w dziedzinie onkologii?

Wyróżniamy trzy specjalności w obszarze onkologii:

• Onkologia kliniczna – zajmuje się farmakologicznym leczeniem pacjentów onkologicznych (dobór leków, dobór dawki, czas trwania leczenia).
• Radioterapia – polega na leczeniu zmian nowotworowych za pomocą promieniowania jonizującego.
• Chirurgia onkologiczna – stosowana w leczeniu złośliwych nowotworów.

5. Jak powinna wyglądać komunikacja między onkologiem, a pacjentem?

Właściwe informowanie pacjenta o stanie zdrowia i możliwych opcjach leczenia jest nie tylko etycznym obowiązkiem lekarza onkologa, ale także istotnym elementem terapeutycznym.

Proste i przejrzyste wyjaśnienie diagnozy i standardów leczenia, które obowiązują we współczesnej onkologii, pozwala pacjentowi lepiej przyswoić informacje i zrozumieć swoją sytuację.

Zrozumiały przekaz jest kluczowy dla zapewnienia pacjentowi poczucia bezpieczeństwa i spokoju w obliczu diagnozy nowotworowej. Chory może w sposób nieskomplikowany, ale konkretny przekazać informacje swojej rodzinie lub opiekunom, co ułatwia wsparcie społeczne w trudnym okresie leczenia.

Ważne jest, aby pacjent nie bał się pytać i dobrze zrozumiał diagnozę. Onkolog musi w prosty sposób przekazać pacjentowi informacje o chorobie. Zadaniem onkologa jest także zaznajomienie pacjenta z przebiegiem leczenia, tak aby pacjent mógł swobodnie decydować o przebiegu leczenia nowotworu.

6. Onkolog – kiedy udać się do lekarza?

Kiedy powinniśmy udać się do onkologa? Na pewno taka wizyta zostanie nam zasugerowana u lekarza rodzinnego, jeżeli medycyna rodzinna nie będzie w stanie poradzić sobie z nękającymi nas dolegliwościami.

Ważne jest, aby obserwować swój organizm i nie lekceważyć sygnałów, jakie nam wysyła. W samobadaniach ważna jest systematyczność. Pozwoli nam to na szybkie wykrycie zmian nowotworowych i uniknięcie ciężkiego leczenia.

Objawy, jakie powinny nas zaniepokoić i skierować na wizytę do onkologa to:

• zgrubienia na skórze, guzki,
• nietypowe krwawienia z różnych otworów ciała,
• dziwne znamiona,
• owrzodzenia,
• rany, które się nie goją.

Niepokojące mogą być także nieregularne wypróżnienia i oddawanie moczu, a także zaburzenia pracy przewodu pokarmowego. Objawem może być także:

• uporczywy kaszel,
• zgaga,
• chrypka,
• przewlekłe zmęczenie,

7. Onkolog — jak przebiega wizyta?

Pierwsza wizyta u onkologa na pewno dla każdego jest wielkim przeżyciem. Przecież trafiamy do poradni onkologicznej z podejrzeniem nowotworu. Jednak wielu pacjentów trafia do poradni onkologicznej, ale nie potrzebuje specjalistycznego leczenia, ponieważ nie są chorzy na raka.

Na czym polega pierwsza wizyta u onkologa? Przede wszystkim na rozmowie. Lekarz onkolog przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad na temat dolegliwości i objawów. Onkolog pyta o dolegliwości bólowe, o czas ich trwania oraz o stan zdrowia pacjenta. Jest to pierwsza część badania. Później lekarz bada pacjenta fizykalnie i na takiej podstawie określa czy pacjent kwalifikuje się do leczenia w konkretnej poradni, a także może wyznaczyć termin leczenia.

Badania specjalistyczne wymagają od pacjenta przygotowania się. Pacjent powinien być na czczo. Po przeprowadzeniu badań możliwe jest określenie, jaki rodzaj terapii zostanie zastosowany u chorego pacjenta (radioterapia, chemioterapia, zabieg chirurgiczny).

8. Jak przygotować się do wizyty u onkologa?

Zazwyczaj pierwsze spotkanie z lekarzem onkologiem wzbudza uczucie niepokoju u pacjenta. W jaki sposób przygotować się do pierwszej wizyty u tego lekarza?

• postaraj się zgromadzić informacje nt. przypadków chorób nowotworowych w twojej rodzinie,
• zanotuj wszystkie pytania, które chcesz zadać specjaliście, spisz wszystkie obawy na temat diagnozy czy leczenia. Swoje notatki zabierz na spotkanie z lekarzem onkologiem.
• zapisz swoje obecne objawy, jakie odczuwasz, jak długo występują, a także historię zdrowia, aby umożliwić onkologowi pełne zrozumienie Twojej sytuacji,
• jeśli to możliwe, poproś kogoś bliskiego, np. partnera, rodzica, siostrę, brata, ciocię, kuzyna, aby towarzyszył Ci na wizycie. Emocjonalne wsparcie może pomóc Ci w radzeniu sobie ze stresem,
• do gabinetu lekarskiego zabierz wszelkie wyniki badań np. wyniki badania rentgenowskiego, ultrasonografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, morfologii krwi obwodowej, wyniki badania histologicznego, pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), scyntygrafii etc.
• zaplanuj plan podróży do placówki medycznej. Upewnij się, że wiesz, dokąd się udajesz i ile czasu potrzebujesz na dojechanie do tego miejsca. Jeśli będziesz podróżować samochodem, dowiedz się, czy w pobliżu znajdują się jakieś miejsca parkingowe. Dzięki temu unikniesz dodatkowego stresu przed wizytą lekarską,
• na dzień przed zaplanowaną wizytą postaraj się zrobić coś przyjemnego. Posłuchaj relaksującej muzyki, obejrzyj ulubiony film. Pomocne mogą okazać się również ćwiczenia oddechowe, medytacje.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.