Trwa ładowanie...

"Pseudoalergia", aminy biogenne i nietolerancja histaminy. Fragment książki "Nie daj się alergii"

Avatar placeholder
04.01.2019 10:36
"Pseudoalergia", aminy biogenne i nietolerancja histaminy. Fragment książki "Nie daj się alergii"
"Pseudoalergia", aminy biogenne i nietolerancja histaminy. Fragment książki "Nie daj się alergii"

Aminy biogenne są to związki produkowane przez człowieka oraz przez inne organizmy. Powstają na drodze przemian aminokwasów, czyli składowych białek, i pełnią wiele funkcji w organizmie. Jedną z amin jest serotonina, nazywana potocznie hormonem szczęścia, który odpowiada także za nasz sen. Inna z nich – histamina – odgrywa kluczową rolę w reakcjach alergicznych u człowieka.

1. Histamina - czym jest?

Jeśli temat alergii nie jest ci zupełnie obcy, zapewne słyszałeś o lekach antyhistaminowych stosowanych przez większość osób z alergią. Histamina jest niezbędna do życia, jednakże wytworzona w zbyt dużych ilościach, odpowiada za występowanie objawów alergicznych, ponieważ jest pośrednikiem procesu alergicznego.

Kiedy mamy kontakt z uczulającym nas alergenem, łączy się on z naszymi przeciwciałami, co powoduje uwolnienie histaminy z magazynów w naszym organizmie. Rozpoczyna ona proces zapalny, a następnie trafia do krwiobiegu. Wydzielona w zbyt dużych ilościach do tkanki podskórnej drażni zakończenia nerwowe i powoduje świąd skóry. Odpowiada także za reakcje układu oddechowego, pokarmowego oraz może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

10 mało znanych alergenów
10 mało znanych alergenów [12 zdjęć]

Z pewnością większość z nas jest świadoma powszechnie występujących alergii na pyłki, zarodniki pleśni

zobacz galerię
Zobacz film: "Alergia. Fakty i mity"

Histamina i inne aminy biogenne występują także w żywności. Niektóre pokarmy jej nie zawierają, ale powodują podwyższenie się jej poziomu po ich zjedzeniu. Spożyte w nadmiarze mogą wywołać właśnie reakcję pseudoalergiczną, gdy nie przyjmiemy z pokarmem konkretnego, uczulającego nas alergenu, ale zbyt dużą ilość histaminy. Podobna sytuacja może wystąpić, kiedy w organizmie brakuje nam enzymu rozkładającego histaminę (DAO – diaminooksydazy) lub kiedy przyjmujemy leki zwiększające jej uwalnianie z komórek. Można wtedy mówić o tak zwanej nietolerancji histaminy.

2. Nadmiar histaminy

Niepożądane objawy wywołane przez nadmiar histaminy w organizmie wyglądają bardzo podobnie do ataku alergii. Mogą się pojawić:

  • bóle głowy, w tym migrenowe,
  • zatkany nos, katar,
  • astma oskrzelowa, duszności,
  • zaburzenia rytmu serca: szybkie tętno, skurcze, niskie ciśnienie,
  • dolegliwości żołądkowo-jelitowe: luźne stolce, biegunki,
  • świąd skóry, bąble na skórze,
  • czerwone wypieki na twarzy
  • pokrzywka,
  • obrzęk powiek.

Diagnostyką nietolerancji histaminy może być oznaczenie jej ilości w kale, pomiar aktywności DAO w surowicy wraz z zawartością histaminy lub ocena ilości pochodnych histaminy zawartych w moczu. Niektórzy specjaliści zalecają także próbę prowokacji histaminą. Leczenie polega na unikaniu produktów spożywczych bogatych w histaminę oraz – w przypadku stwierdzenia obniżonej aktywności DAO – jej suplementacja.

Histamina jest tylko jedną z wielu amin biogennych. Do tej samej grupy należą między innymi tyramina i fenyloetyloamina, które mogą powodować te same dolegliwości co histamina - bóle migrenowe głowy, kołatanie serca.

3. Histamina - w jakich produktach się znajduje?

Produkty spożywcze szczególnie bogate w histaminę:

  • drożdże i ich ekstrakty,
  • owoce morza,
  • ryby, szczególnie marynowane, wędzone,
  • wędliny, szczególnie długodojrzewające, suszone, jak salami czy prosciutto,
  • sery żółte (twarde, długodojrzewające, np. parmezan, bursztyn) oraz pleśniowe,
  • alkohol: wino czerwone, piwo,
  • inne produkty fermentowane: kiszona kapusta, ocet (szczególnie z czerwonego wina),
  • czekolada – jest źródłem nie histaminy, ale fenyloetyloaminy i tyraminy,
  • niektóre źródła podają także znaczną zawartość histaminy w szpinaku i grzybach.

Ważne jest także to, że świeże produkty białkowe (mięso, ryby) zawierają małe ilości histaminy. W trakcie procesu przechowywania żywności ilość ta drastycznie się zwiększa z upływem czasu. W przypadku nietolerancji histaminy warto zwracać szczególną uwagę, aby jeść produkty jak najświeższe, ograniczać dania odgrzewane, ryby – kupować bezpośrednio po złowieniu (jeśli ma się do takich dostęp) i od razu spożywać albo kupić mrożone, które były umieszczane w zamrażarkach bezpośrednio po złowieniu, a następnie szybko je rozmrozić bezpośrednio przed przygotowaniem. Bardzo duże ilości histaminy powstają w produktach nieodpowiednio przechowywanych, które nie były magazynowane w odpowiednich temperaturach. Procesami zwiększającymi znacznie jej zawartość są także wszystkie rodzaje fermentacji, a więc produkty poddane temu procesowi będą zawierały większe ilości amin biogennych niż ich świeże odpowiedniki.

Sytuacje, które powodują wzrost stężenia histaminy, to: wysiłek fizyczny, nagły stres psychiczny, wahania hormonalne, ostre zakażenia żołądkowo-jelitowe i choroby zapalne jelit.

Istnieje grupa produktów, które nie zawierają histaminy, ale powodują jej zwiększone wydzielanie w organizmie po ich spożyciu. W związku z tym wskazane jest unikanie ich jedzenia, kiedy pojawia się problem z tolerancją histaminy. Należą do nich:

  • truskawki,
  • pomidory, a szczególnie przetwory pomidorowe – ketchup, przecier,
  • szparagi,
  • napoje energetyczne, kakao, mocna herbata,
  • niektóre leki (środki kontrastowe, znieczulające, mukolityczne, diuretyki, antybiotyki),
  • produkty zawierające siarczyny (wina, szampany, przeciery, dżemy, gala-retki, przetwory owocowe, suszone owoce, chrzan),
  • produkty zawierające kwas benzoesowy i jego sole (szukaj na opakowa-niach e210–e213), także te, które są jego naturalnym źródłem (żurawina, jagody, goździki, cynamon, truskawki, szpinak).

Fragment pochodzi z książki "Nie daj się alergii" autorstwa Katarzyny Turek.

"Nie daj się alergii"
"Nie daj się alergii" (Wydawnictwo M)

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze