Szczepienia przeciwko COVID-19 dla 16 i 17-latków. Co może zrobić nastolatek, który chcę się zaszczepić, ale nie ma na to zgody rodzica?
W poniedziałek 17 maja ruszyła rejestracja na szczepienia przeciwko COVID-19 dla nastolatków. Preparat firm PfizerBioNtech wkrótce będą mogły przyjąć osoby, które skończyły 16 i 17 lat. Warunkiem przystąpienia do szczepień jest pisemna zgoda opiekuna. Co jeśli jednak dziecko chce się zaszczepić, a rodzic nie wyraża na to zgody?
1. Szczepienia dla 16 i 17-latków
Rejestracja na szczepienia przeciwko COVID-19 dla osób w wieku 16 i 17 lat rozpoczęła się w Polsce w poniedziałek 17 maja. Ministerstwo Zdrowia informuje, że nastolatek może się zgłosić na szczepienie sam, o ile przedstawi podpisany przez rodzica kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego. Od niedzieli jest on dostępny na stronie gov.pl.
Resort zdrowia informuje, że nastolatek chcący się zaszczepić powinien pobrać formularz ze strony internetowej, wydrukować go i podpisany przez opiekuna prawnego zabrać ze sobą na szczepienie. Zgodnie z art. 32 ustawy o zawodzie lekarza, jeżeli pacjent ukończył 16 lat, konieczna jest także zgoda samego zainteresowanego. Może być ona wyrażona zarówno ustnie, jak i pisemnie.
- Co istotne, akt wyrażania zgody musi być wyrażony przez małoletniego i jego przedstawiciela przed zabiegiem (choć niekoniecznie w tej samej chwili) i po uzyskaniu rzetelnej oraz przystępnej informacji. Każde z oświadczeń może być wycofane - wyjaśnia awokat Tomasz Łagocki z Kancelarii Capital-Lex.
Adwokat podkreśla, że zgodnie z prawem, pełną zdolność do decydowania o udzieleniu świadczeń zdrowotnych, do których zalicza się również wykonanie szczepienia na COVID-19, nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności, czyli co do zasady z chwilą ukończenia 18. roku życia. Do tego czasu potrzebna jest zgoda tylko 1 opiekuna prawnego.
- Wydaje się, iż z uwagi na fakt, że wykonanie szczepienia nie stwarza podwyższonego ryzyka dla zdrowia dla małoletnich (a przynajmniej na obecnym stanie wiedzy nic na ten temat nie wiadomo), należy więc uznać, że nie należy ono do kategorii "istotnych" spraw dziecka, które wymagałoby zgody obojga rodziców. W takiej sytuacji sprzeciw jednego z rodziców nie uniemożliwi udzielenia świadczenia, jeżeli zgodę wyrazi drugi z rodziców - twiedzi ekspert.
2. Kiedy nastolatek chcę się zaszczepić, ale rodzić nie wyraża zgody
Co w sytuacji, kiedy nastolatek wyraża chęć zaszczepienia, ale rodzic z uwagi na obawy lub uprzedzenia nie chce wyrazić na nie zgody? Okazuje się, że dziecko nie ma zbyt dużego pola manewru. Jedną możliwością jest wkroczenie na drogę sądową.
- W takiej sytuacji sprawę należy skierować do sądu opiekuńczego, który rozstrzygnie spór. Jeżeli mamy do czynienia z niezgodą między dzieckiem, a jego opiekunem to o możliwość wykonania procedury medycznej zwraca się do sądu lekarz, który ma ją wykonać. Nastolatek nie występuje sam do sądu opiekuńczego - wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie adwokat Karolina Podsiadły-Gęsikowska.
Nastolatek może również spróbować napisać proste pismo do sądu, w którym przedstawi zaistniały problem i poinformuje, że chciałby się zaszczepić, ale jego rodzice nie wyrażają na to zgody. W argumentacji może podać, że taka sytuacja stwarza zagrożenie dla jego zdrowia. Istnieje prawdopodobieństwo, że jeżeli sąd rodzinny uzna rację nastolatka, rozpocznie postępowanie z urzędu.
3. Co w przypadku, kiedy dziecko zasłabnie po szczepieniu?
Minister Zdrowia Adam Niedzielski podkreśla, że do punktu szczepień nastolatek może zgłosić się sam, o ile posiada podpisany przez rodzica formularz. Okazuje się, że obecność opiekuna nie jest potrzebna nawet w momencie, kiedy u dziecka pojawią się niepożądane reakcje poszczepienne, takie jak wstrząs anafilaktyczny. Zgoda rodzica na podjęcie czynności medycznych ratujących życie nie jest konieczna.
- W sytuacji, w której dojdzie do wstrząsu anafilaktyczego należy ratować życie, dla lekarza liczy się czas. Zgoda opiekuna nie jest wówczas wymagana. Jeśli jest to tylko gorsze samopoczucie i istnieje możliwość kontaktu z rodzicem, to wtedy lekarz informuje o sytuacji opiekuna i pyta o zgodę na wykonanie dalszych procedur medycznych - podkreśla Podsiadły-Gęsikowska.
Prawnicy zwracają uwagę na jeszcze jeden problem i podkreślają, że system kwalifikacji nastolatków do szczepień wprowadzony przez Ministerstwo Zdrowia wymaga usprawnień. Zgoda na szczepienie powinna być wyrażona za pomocą Internetowego Konta Pacjenta, ponieważ papierowy formularz stwarza ryzyko podrabiania podpisu opiekuna prawnego.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Zobacz także:
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
