Najważniejsze fakty o biegunce podróżnych
Biegunka podróżnych to częsta przypadłość osób podróżujących do ciepłych krajów. Tego rodzaju zatrucia pokarmowe nazywa się potocznie mianem „zemsty Faraona” czy „zemsty Montezumy”.
Zespół objawów żołądkowo-jelitowych występujący u pasjonatów podróżowania może być wywołany spożyciem zanieczyszczonej żywności lub wody pitnej.
Typowe objawy biegunki podróżnych
Wiele osób zastanawia się, jakie są objawy biegunki podróżnych. Biegunka podróżnych charakteryzuje się wystąpieniem silnego dyskomfortu ze strony układu pokarmowego, bolesnymi skurczami brzucha oraz luźnym stolcem. Po kontakcie z zanieczyszczoną wodą pitną lub skażonym pożywieniem osoba chora może również odczuwać mdłości i ogólny spadek energii. Niekiedy pojawia się wysoka gorączka, a w kale obecna jest krew lub śluz.
Poważnym skutkiem ubocznym organizmu może być silne odwodnienie. U niektórych pacjentów biegunka podróżna pojawia się dopiero po powrocie z wakacji. Jeśli utrzymuje się bardzo długo, można podejrzewać, że doszło do zakażenia pasożytami. Czynnikiem wywołującym przewlekłą biegunkę są w tym przypadku zazwyczaj drobne organizmy nazywane pierwotniakami.
Podróż do jakich krajów może się zakończyć wystąpieniem biegunki podróżnych?
Obszarami wysokiego ryzyka są kraje rozwijające się leżące w Afryce, Azji czy Ameryce Łacińskiej. W rozwiniętych gospodarkach, takich jak Ameryka Północna, Europa Środkowa, Australia czy Japonia, ryzyko wystąpienia tego rodzaju biegunki jest niewielkie.
Na biegunkę podróżnych narażone są w głównej mierze osoby wybierające się do takich krajów jak: Egipt, Tunezja, Turcja, Meksyk, Salwador, Argentyna, Chile, Dominikana, Boliwia, Ekwador, Kolumbia, Kostaryka, Paragwaj, Nigeria, Etiopia, Rwanda, Somalia, Kenia, Tanzania, Uganda, Indonezja, Tajlandia, Filipiny, Sri Lanka, Kambodża czy Malediwy.
Jakie są przyczyny biegunki podróżnych?
Najczęstszą przyczyną biegunki podróżnych jest zakażenie układu pokarmowego bakteriami chorobotwórczymi, np. Escherichia coli. Zespół dolegliwości żołądkowo-jelitowych mogą wywołać także inne patogeny np. Campylobacter, Shigella lub Salmonella.
Bakterie te mogą się rozwijać w zanieczyszczonej kałem wodzie. Za 5-10 proc. wszystkich zakażeń odpowiadają wirusy lub pasożyty wewnętrzne. Przewlekła biegunka w takim przypadku może być spowodowana zakażeniem pasożytami: Cryptosporidum (patogeny te wywołują kryptosporydiozę), Giardia intestinalis (zakażenie tymi patogenami wywołuje giardiozę).
Źródło bakterii chorobotwórczych
Najczęstszym źródłem bakterii chorobotwórczych powodujących zwiększoną częstotliwość oddawania stolca u podróżnych jest woda pitna niewiadomego pochodzenia oraz przygotowane z niej kostki lodu. Z tego względu w podróży należy spożywać tylko i wyłącznie wodę butelkowaną (zaleca się również mycie zębów tylko przy użyciu takiej wody). W trakcie wakacji lub podróży służbowej do dalekich krajów unikaj spożywania surowych warzyw, owoców i sałatek, które mogą być myte w wodzie zanieczyszczonej bakteriami.
Źródłem niebezpiecznych bakterii może być surowe mięso. Staraj się zatem nie kupować przekąsek mięsnych w małych budkach z jedzeniem czy na ulicznych straganach, jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko zatrucia pokarmowego. Zdecydowanie bezpieczniejszą opcją będzie obiad w lokalnej restauracji.
Leczenie biegunki podróżnych
W trakcie biegunki należy spożywać duże ilości wody niegazowanej, w celu uniknięcia odwodnienia organizmu. Wskazane jest również stosowanie leków dostępnych bez recepty. Osoby cierpiące z powodu rozwolnienia powinny sięgnąć także po preparaty o działaniu nawadniającym, napoje zawierające elektrolity oraz glukozę. Kolorowe napoje gazowane bynajmniej nie są dobrym wyborem przy biegunce.
Można jeść słone krakersy i sucharki, które zapewnią organizmowi niezbędną dla prawidłowego funkcjonowania energię. Niewskazane jest spożywanie tłustego, ciężkostrawnego jedzenia np. smażonych kiełbasek, dań typu fast food, słodyczy oraz surowych warzyw i owoców. Wystrzegać się należy także produktów wędzonych, konserwowanych i takich, które zawierają dużą ilość słodzików.
Najpopularniejszą substancją leczniczą stosowaną u pacjentów cierpiących na biegunkę podróżnych jest nifuroksazyd.
Sposoby złagodzenia objawów
Osoby cierpiące z powodu biegunki podróżnych powinny zadbać o odpowiednią dietę. W czasie leczenia można sięgnąć po lekkostrawne jedzenie np. ryż biały, kleik ryżowy. Taki posiłek łagodzi podrażnienia, wspiera działanie wątroby, trzustki oraz żołądka. W kleiku występuje także sporo ważnych dla organizmu witamin i składników mineralnych. Posiłek obfituje w węglowodany, witaminy z grupy B, cynk, fosfor, żelazo, mangan oraz miedź.
W momencie, gdy niektóre objawy biegunki częściowo ustąpią, można spożywać produkty takie jak: banany czy ziemniaki. Dopiero w momencie całkowitego ustąpienia objawów można powrócić do codziennej diety.
Biegunka u dzieci
Dzieci poniżej 2 roku życia są szczególnie narażone na odwodnienie w momencie wystąpienia biegunki. W tym przypadku konieczne jest podanie dziecku płynu nawadniającego i uzupełniającego niedobory minerałów. W aptekach można znaleźć sproszkowane preparaty dla dzieci, które należy rozpuścić w wodzie i podać dziecku.
Jeśli biegunka występująca u małego dziecka jest silna i istnieje duże prawdopodobieństwo, że maluch mógł się odwodnić, należy jak najszybciej udać się do pediatry. Lekkie odwodnienie nie stanowi dużego zagrożenia, ale to ciężkie już tak. Zdarzają się sytuacje, w których maluchy z odwodnieniem muszą pozostać w szpitalu. W trakcie hospitalizacji dziecku podaje się odpowiednią ilość płynów i elektrolitów.
Jakich objawów biegunki podróżnych nie należy bagatelizować - kiedy do lekarza z biegunką?
W momencie wystąpienia krwawej biegunki – konieczna jest pilna wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Wizyta u specjalisty zalecana jest również wtedy, gdy rozwolnienie ma ciężką postać. Z konsultacją u specjalisty nie należy zwlekać, gdy stolec oddawany jest kilkanaście razy w ciągu doby, a dolegliwościom towarzyszy ogromne zmęczenie, senność, uporczywe wymioty.
Jeśli objawy przewlekłej biegunki nie ustępują przez długi czas, również nie zwlekaj z wizytą. Na konsultację trzeba udać się też niezwłocznie, jeśli u chorego występuje wysoka gorączka.
Higiena rąk jako prewencja wystąpienia biegunki podróżnych
Odpowiednia higiena rąk może w znaczącym stopniu zmniejszyć ryzyko wystąpienia biegunki. Na klamkach, włącznikach światła, umywalkach publicznych toalet znajduje się ogromna ilość chorobotwórczych patogenów, z tego względu należy zadbać o swoje bezpieczeństwo.
Dłonie należy myć przy użyciu wody i mydła bezpośrednio przed każdym posiłkiem, a także po skorzystaniu z toalety czy transportu publicznego. Niekiedy pomocne mogą się okazać płyny i kremy antybakteryjne, które można ze sobą zabrać w podróż. Jak długo myć ręce? Co najmniej 30 sekund. Czynność należy wykonywać dokładnie, by pozbyć się wszelkich bakterii i wirusów.