Amoniak we krwi – charakterystyka, hiperamonemia, objawy, leczenie
Podwyższony poziom amoniaku we krwi (ponad 80 umol/l u ludzi dorosłych i ponad 110 umol/l u noworodków) to choroba metaboliczna zwana hiperamonemią. W wyniku zaburzenia cyklu mocznikowego dochodzi do zbierania się w organizmie szkodliwego amoniaku. Takie zjawisko może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia całego organizmu. Dowiedz się więcej na temat występowania amoniaku we krwi.
1. Amoniak we krwi - charakterystyka
Amoniak jest substancją, którą wytwarzają bakterie jelitowe podczas procesu trawienia białek w jelicie. Podczas prawidłowej pracy organizmu, amoniak jest transportowany do wątroby, gdzie zostaje rozłożony na czynniki takie jak mocznik oraz glutamina. Dzięki krwi mocznik trafia do dróg moczowych i gruczołów potowych, przez które zostaje wydalony z organizmu. Jeśli poziom amoniaku we krwi przekracza normę, oznacza to, że nie jest prawidłowo metabolizowany i usuwany z organizmu. Szkodliwy amoniak we krwi rozpoczyna odkładać się w organizmie w wyniku zaburzenia cyklu mocznikowego.
2. Amoniak we krwi - hiperamonemia
Ze względu na przyczyny powstawania hiperamonemii, czyli obecności amoniaku we krwi, można wyróżnić jej dwie postacie – pierwotną i wtórną.
Hiperamonemia pierwotna powodowana jest mutacją genową, wrodzonymi błędami metabolizmu. Ze względu na brak albo ograniczenie aktywności enzymów działających w cyklu mocznikowym, dochodzi do zakłóceń w procesie metabolizmu i usuwaniu amoniaku z organizmu. Występuje zwiększona ilość amoniaku we krwi.
Najczęstszą przyczyną hiperamonemii wtórnej jest niewydolność wątroby, nieprawidłowa praca narządu zaburza przemianę amoniaku w mocznik, a w efekcie obecność amoniaku we krwi. Przyczynami tego rodzaju choroby mogą być także: zmęczenie mięśni, infekcje spowodowane przez bakterie z urezą, palenie dużej ilości papierosów i spożywanie alkoholu, a także stosowanie leków np. kwasu walproinowego oraz lizynuryczna nietolerancja białek, które przyczyniają się do pojawienia się amoniaku we krwi.
3. Amoniak we krwi - objawy
Amoniak we krwi może powodować powstanie encefalopatii (zmian organicznych w mózgu). W skrajnych przypadkach encefalopatia może doprowadzić do śmierci. W wyniku tego u chorego mogą pojawiać się takie objawy amoniaku we krwi jak:
- dezorientacja,
- splatanie,
- senność lub pobudzenie,
- agresja.
Inne objawy, które towarzyszą hiperamonemii to także:
- bóle głowy,
- zaburzenia poznawcze,
- drżenie mięśni,
- przyspieszony lub pogłębiony oddech,
- nadmierna senność, która może przejść w śpiączkę,
- wymioty,
- drgawki.
4. Amoniak we krwi - leczenie
Gdy występuje podejrzenie hiperamonemii, czyli amoniaku we krwi, wykonuje się badania krwi, które polega na pomiarze poziomu amoniaku i glutaminy we krwi. Po otrzymaniu wyników, które wskazują na podwyższoną ilość badanych związków należy rozpocząć leczenie. Chory z amoniakiem we krwi powinien stosować dietę niskobiałkową i wysokokaloryczną.
Pacjentowi podaje się leki obniżające poziom amoniaku we krwi oraz dożylnie glukozę oraz lipidy. Istotne jest picie dużej ilości płynów, aby zadbać o nawodnienie organizmu chorego. Czasami lekarz może zlecić pacjentowi z amoniakiem we krwi hemodializę (czyli oczyszczanie krwi z toksyn i pozostałych szkodliwych substancji). W leczeniu hiperamonemii korzysta się z preparatów zawierających fenylomaślan sodu, glycerol phenylgutyrate oraz ammonul.
To musisz wiedzieć
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
