Amputacja - charakterystyka, kiedy się ją wykonuje, rehabilitacja po operacji
Amputacja palca, amputacja ręki czy amputacja nogi to zabiegi, które wykonywano już w czasach starożytności. Najczęstszymi schorzeniami, które mogą stanowić przyczynę amputacji są: cukrzyca, choroba zakrzepowo zatorowa tętnic, nowotwór złośliwy kości. Co warto wiedzieć o operacji usunięcia fragmentu lub części ciała? Dlaczego osoby po zabiegu amputacji muszą skorzystać z rehabilitacji?
1. Co to jest amputacja?
Amputacja to operacja chirurgiczna, mająca na celu usunięcie fragmentu lub części ciała. Wskazaniem do wykonania amputacji jest sytuacja, kiedy dana część ciała uległa trwałemu uszkodzeniu, a tradycyjne metody leczenia nie są w stanie odtworzyć funkcji tego narządu.
Zabieg chirurgiczny zwany amputacją kojarzy się pacjentom głównie z usunięciem górnej lub dolnej kończyny, niemniej jednak usunięty może zostać również inny fragment ciała np. koniuszek nosa, trzon macicy.
2. Skutki amputacji
Warto zdawać sobie sprawę, że operacja polegająca na usunięciu fragmentu lub części ciała może skutkować zaburzeniami funkcji ruchowych. W wielu przypadkach wpływa również na aspekt psychologiczny. Po zabiegu pacjent może borykać się z poczuciem alienacji, odrzucenia, niską samooceną, stanami depresyjnymi.
U pacjentów po amputacji kończyny dolnej może dojść do wzrostu masy ciała, unieruchomienia, pogorszenia wydolności płuc, zaników mięśni.
Chorzy po zabiegu usunięcia fragmentu kończyny górnej lub dolnej mogą uskarżać się także na ból fantomowy. Są to wszelkie objawy, doznania bólowe po amputacji, które pacjenci wyczuwają w nieistniejącej już części ciała.
3. Amputacja – kiedy się ją wykonuje?
Zabieg operacyjny zwany amputacją może mieć charakter zaplanowany lub urazowy. Ponieważ amputacja skutkuje trwałym kalectwem, zabieg ten wykonuje się w szczególnych przypadkach. Operacja przeprowadzana jest przez specjalistów wyłącznie wtedy, kiedy:
- nie istnieją żadne możliwości wyleczenia danego fragmentu lub części ciała pacjenta,
- aktualny stan zdrowia pacjenta zagraża życiu,
- celem zabiegu jest poprawa zdrowia lub funkcji danej części ciała.
Zabiegi amputacji wykonuje się zwykle z powodów urazowych. Czasami wskazaniem są choroby nowotworowe danego obszaru ciała, schorzenia układu krążenia, powikłania cukrzycowe.
Osobną grupę amputacji stanowią wrodzone braki i ubytki kończyn. Lekarzom udało się wyszczególnić sześć czynników, które mogą stanowić przyczynę wrodzonej amputacji. To:
- wadliwe kształtowanie kończyny w okresie prenatalnym,
- błąd różnicowania lub separacji części ciała występujący podczas formowania bazowej struktury przed zakończeniem jej ostatecznej formy,
- powielanie danego narządu (przykładem może być tutaj polidaktylia),
- gigantyzm, który nie ma związku z zaburzeniami wydzielania hormonów wzrostu w okresie dorastania,
- zespół ciasnoty, który może skutkować nieprawidłowym krążeniem obwodowym,
- ogólne deformacje szkieletu.
Amputacja trzonu macicy może być wykonana u kobiet metodą tradycyjną bądź laparoskopową. Wskazaniem do jej wykonania są mięśniaki, nieprawidłowe krwawienie z macicy.
Zabieg ten nie jest wykonywany u każdej pacjentki z mięśniakami, niemniej jednak, zmiany zwane guzami potrafią powiększać się w błyskawicznym tempie, wywołując przy tym uciążliwe dolegliwości. Objawem mięśniaków macicy mogą być także silne dolegliwości bólowe w okolicach podbrzusza.
4. Rehabilitacja po amputacji
Po okresie hospitalizacji pacjent, u którego przeprowadzono amputację powinien zostać skierowany na odpowiednią rehabilitację. Z pomocą fizjoterapeuty wzmacnia określone grupy mięśni, a także pracuje na przywróceniem organizmowi prawidłowego poziomu wydolności.
Po całkowitym zagojeniu rany, soby, u których przeprowadzono amputację kończyny, powinny pomyśleć również o dobraniu odpowiedniej protezy, która zastąpi częściowo funkcję usuniętego obszaru ciała. Okres rehabilitacji może wydawać się pacjentowi niezwykle żmudnym i monotonnym procesem, niemniej jednak odpowiednia wytrwałość i zaangażowanie na zajęciach mogą umożliwić powrót do aktywności fizycznej oraz wykonywania codziennych zajęć.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
