Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Mgr Monika Łapczyńska

Karmienie piersią - zalety, pierwsze karmienie, ułożenie matki i dziecka, czas karmienia, odstawienie

Karmienie piersią w ciągu pierwszych 3 dni po porodzie nie powinno trwać każdorazowo dłużej niż 10 minut
Karmienie piersią w ciągu pierwszych 3 dni po porodzie nie powinno trwać każdorazowo dłużej niż 10 minut (123rf.com)

Karmienie piersią to nie tylko wyzwanie dla początkującej mamy, ale także dla jej maleństwa. Karmienie piersią wpływa pozytywnie na zdrowie dziecka i tworzy między matką a noworodkiem szczególną wieź. Wzajemny bliski kontakt uspokaja i rozluźnia, sprzyja też budowaniu głębokiego porozumienia. Mleko matki jest najlepszą ochroną dla dziecka, którego układ immunologiczny nie jest jeszcze w pełni gotowy do walki z drobnoustrojami. Karmienie piersią korzystnie działa również na matkę, gdyż przyspiesza obkurczanie macicy i powrót do formy po ciąży i porodzie.

spis treści

1. Karmienie piersią - zalety

Jak wykazały szwedzkie badania, noworodki, którym pozwolono zaraz po urodzeniu przebywać co najmniej dwie godziny w bezpośrednim kontakcie z mamą, były spokojne i rozluźnione.

Noworodek położony po urodzeniu na brzuchu matki w krótkim czasie zaczyna instynktownie szukać źródła pokarmu. Najpierw wykonuje ruchy ssące, bo z tym odruchem się rodzi, po czym ssie napotkany palec. To mu jednak nie wystarcza, dlatego szuka brodawki sutkowej.

Zobacz film: "Prawidłowe odciąganie pokarmu"

Gdy zostanie do niej przysunięty, chwyta sutek ustami, ssie i zwykle zasypia. Jak pokazały badania, noworodki, które po porodzie odłącza się od matki, by je zważyć, zmierzyć i ubrać, położone na brzuchu mamy zwykle nie pełzną w kierunku piersi, a przystawione do niej, nie potrafią uchwycić brodawki i karmienie piersią jest wówczas trudniejsze na początku.

Odłączenie dziecka od matki po porodzie może zatem zaburzać wrodzony odruch szukania piersi i ssania. Moment krótkiego ssania piersi przez dziecko następuje zwykle tuż po porodzie.

Natomiast pierwsze karmienie piersią po takim krótkim ssaniu odbywa się mniej więcej po dwóch godzinach, kiedy noworodek się obudzi.

Nawet po cesarskim cięciu matka powinna otrzymać maluszka do karmienia. Wczesne przystawienie dziecka do piersi daje mu możliwość otrzymania większej ilości siary (gęsta żółta wydzielina, zaczynająca się gromadzić w sutku jeszcze w czasie ciąży; w porównaniu do mleka właściwego matki, siara jest szczególnie bogata w białka), która zawiera przeciwciała i zabezpiecza niemowlę przed wszelkimi zakażeniami.

Karmienie piersią - zdjęcia
Karmienie piersią - zdjęcia [2 zdjęcia]

Symbol karmienia piersią.

zobacz galerię

2. Karmienie piersią - pierwsze karmienie

Aby wzmocnić ten pozytywny efekt psychologiczny karmienia piersią oraz żeby zainicjować fizjologiczny odruch wydzielania mleka, należy dopilnować, aby dziecko było przystawione do piersi jak najszybciej po porodzie.

Wykazano, że najlepszy moment na karmienie piersią stanowią pierwsze minuty od narodzin – dziecko położone w tym czasie na brzuchu matki często samo poszukuje piersi i znalazłszy ją, zaczyna ssać. Jeśli pierwsze karmienie piersią odbywa się dopiero po zbadaniu dziecka, zmierzeniu i zważeniu, może ono mieć większe trudności z rozpoczęciem ssania.

Najważniejsze jednak, żeby mogło ono napić się w ciągu pierwszej godziny – wtedy zwiększy się szansę, że przebieg okresu laktacji będzie zupełnie prawidłowy. Również w przypadku porodu przez cesarskie cięcie nie ma zwykle przeciwwskazań do szybkiego rozpoczęcia karmienia piersią, oczywiście pod warunkiem dobrego stanu zdrowia matki i dziecka.

Karmienie piersią dziecka
Karmienie piersią dziecka

Badania dowodzą, że lepiej karmić mlekiem matki niż mlekiem modyfikowanym. Aby zapewnić dziecku optymalny

zobacz galerię

3. Karmienie piersią - ułożenie matki i dziecka

Wiemy już, kiedy powinno nastąpić pierwsze karmienie. Pozostaje nam do omówienia "strona techniczna" tego wydarzenia. Dla niedoświadczonej, zmęczonej porodem kobiety może to być duży kłopot. Najlepiej, jeśli do dyspozycji ma położną, która pomoże prawidłowo przystawić noworodka do piersi.

Ważna jest zasada, aby trzymać dziecko w bliskim kontakcie („skóra do skóry”). Wtedy ono samo nam pomoże, instynktownie szukając źródła pokarmu. Być może wygodniej będzie przeprowadzić pierwsze karmienie w pozycji leżącej na boku, z dzieckiem naprzeciwko piersi.

Ważne jest, aby noworodek był zwrócony do matki cały, nie tylko głową. Jeśli wygodniejsza okaże się pozycja siedząca, przydadzą się poduszki pod ramię, które ułatwią utrzymanie dziecka. Jeśli wykonane było cesarskie cięcie, należy w pierwszych dobach po porodzie przyjmować do karmienia pozycje odciążające brzuch, czyli leżącą na boku lub tzw. chwyt futbolowy (spod pachy) – matka siedzi, noworodek zaś leży na poduszkach u jej boku, otoczony z tyłu i od spodu ręką mamy.

4. Karmienie piersią - czas karmienia

Karmienie piersią w ciągu pierwszych 3 dni po porodzie nie powinno trwać każdorazowo dłużej niż 10 minut – po 5 minut na każdą pierś. W tym czasie dziecko wysysa 98% zawartości piersi.

Istotna jest również obowiązująca przez cały okres laktacji zasada, aby nie pozwalać dziecku zasypiać z brodawką w ustach. Doprowadza to bowiem do pęknięć brodawki powodujących zapalenie gruczołu piersiowego.

Samodzielny bobas
Samodzielny bobas

Karmienie piersią tworzy między matką a dzidziusiem mocną więź. Odstawienie dziecka od piersi musi odbyć

zobacz galerię

Nauka ssania trwa nie dłużej niż dwa dni. Na brodawki nie trzeba stosować żadnej oliwki, kremu czy maści, jeśli nie są poranione. Piersi w sposób naturalny nawilżane są substancją wydzielaną przez gruczoły, znajdujące się w ciemnej otoczce wokół brodawki sutkowej.

5. Karmienie piersią - odstawienie

Działaj powoli. Nagłe odstawienie piersi może być dla dziecka traumatycznym wydarzeniem. Nie zapominaj o tym, że karmienie dziecka wzmacniało wasze więzi emocjonalne i zapewniało dziecku poczucie bezpieczeństwa. Zadbaj o emocje dziecka. Dziecko odstawione od piersi może czuć się odrzucone, więc potrzebuje więcej miłości.

Obserwuj swoje piersi. Nagłe odstąpienie od karmienia piersią może spowodować obrzęk piersi i zapalenie gruczołu mlekowego – objawy są podobne jak w przypadku grypy oraz dodatkowo występuje ból piersi, wrażliwość i zaczerwienienie, uczucie ciepła w jednej piersi lub obu. Skontaktuj się z lekarzem, jeśli zauważysz u siebie takie dolegliwości.

Na początku zrezygnuj z jednego karmienia piersią dziennie i zastąp je innym rodzajem pokarmu. Najlepiej niech rezygnacja z jednego karmienia trwa przez kilka tygodni. Potem zrezygnuj z kolejnego karmienia.

Wyeliminowanie kolejnego karmienia nie powinno nastąpić wcześniej niż tydzień po zrezygnowaniu z jednego, np. popołudniowego karmienia. Zrezygnuj z tego karmienia piersią, z którym dziecko jest najmniej związane emocjonalnie. Niech nie będzie to karmienie przed snem, jeśli dziecko jest mniej zainteresowane karmieniem popołudniowym.

Zastanów się, czym będziesz zastępować karmienie piersią. Jeśli dziecko ma mniej niż jeden rok, sztuczne mleko będzie konieczne. Jeśli dziecko chce karmienia piersią, odwróć jego uwagę, np. zabawą lub podaniem jakiejś przekąski czy wybraniem się na spacer do parku.

Karmienie piersią było dla dziecka źródłem poczucia bezpieczeństwa, więc jeśli dziecko jest zestresowane czy przestraszone i chce karmienia piersią, zgódź się na to.

Z czasem dziecko nauczy się w inny sposób odreagowywać stresujące sytuacje. Możesz także spróbować skrócić czas karmienia piersią. Jeśli dziecko zazwyczaj ssie pierś przez 10 minut, podczas ostatniego karmienia przerwij mu po 8 minutach.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Ostatnie karmienie jest dla dziecka najważniejsze. Uspokaja go przed snem. Z tego karmienia powinnaś zrezygnować na samym końcu. Kiedy przestaniesz karmić o tej porze, zaoferuj dziecku inną czynność, która zastąpi to karmienie i uspokoi go przed snem. Może to być czytanie bajki. Będzie to dla dziecka znak, że już czas do łóżka.

Niewątpliwie najlepszym składnikiem diety niemowlaka jest mleko matki. Jest ono niezbędne do tego, by rozwój dziecka przebiegał prawidłowo. Niestety, prędzej czy później, musi nadejść czas na odstąpienie od karmienia piersią. Jednak jeśli jest odpowiednio przeprowadzone, ani maluch, ani mama na tym nie ucierpią.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze