Kynofobia – przyczyny, objawy i leczenie lęku przed psami

Kynofobia to zaburzenie nerwicowe, istotą którego jest irracjonalny, niemożliwy do opanowania strach przed psami. Ten pojawia się pomimo braku realnego zagrożenia. Problem ten dotyka wiele osób, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Co jest przyczyną zaburzenia? Które objawy są niepokojące? Jak sobie z nim radzić?

1. Co to jest kynofobia?

Kynofobia to chorobliwy, nieuzasadniony lęk przed psami. Jest fobią specyficzną, to jest taką, która wiąże się z paraliżującym strachem, który wywołuje konkretny obiekt bądź zjawisko.

W przypadku kynofobii lęk wzbudza zarówno kontakt z psem, jak i myśl o spotkaniu z czworonogiem czy słyszane szczekanie. W skrajnych przypadkach strach może budzić nawet wizerunek psa (na zdjęciu czy ekranie telewizora czy laptopa).

Zobacz film: "Wierny pies. Czekał pod szpitalem na opiekuna"

Problem fobii jest kwestią niezwykle indywidualną. Irracjonalny strach przed psami może być odczuwalny zarówno przez dzieci, jak i osoby dorosłe. Można się bać nie tylko psa o postawie rottweilera, mastifa czy dobermana, ale i postury przedstawicieli rasy chihuahua, maltańczyk czy yorkshire terier.

2. Przyczyny lęku przed psami

Przyczyną kynofobii najczęściej jest negatywne zdarzenie bądź zdarzenia związane z psem, jakie miało miejsce w dzieciństwie. Najczęściej przyczyny kynofobii to:

• pogryzienie przez psa,
• postawa rodziców i innych opiekunów, którzy sami bali się psów bądź nieustannie ostrzegali dziecko przed kontaktem z psem, strasząc pogryzieniem. Rodzice, którzy nie obcowali ze zwierzętami mogą nawet nieświadomie stronić od tego typu kontaktów i unikać ich również w życiu dorosłym, a i taką postawę wpajać dzieciom,
• obejrzenie filmu, którego bohater został skrzywdzony przez psa, wysłuchanie opowieści, w której pies kogoś pogryzł bądź zrobił mu krzywdę. Młody człowiek wytwarza tak silne wyobrażenie sytuacji, że zaczyna przeżywać lęk tak, jakby sam uczestniczył w zdarzeniu,
• gwałtowna reakcja psa, który się cieszył bądź się bawił,
• brak kontaktu z psem w dzieciństwie.

Strach przed psami wywołuje również brak wiedzy na ich temat, nieumiejętność odczytania sygnałów i interpretowania zachowania zwierząt.

3. Objawy kynofobii

Pojawienie się obiektu, który wywołuje lęk związany z fobią, może wywołać różne reakcje. I tak – nie tylko w przypadku kynofobii – obserwuje się:

• nadmierne pocenie się,
• zawroty głowy,
• wzrost ciśnienia tętniczego krwi,
• przyspieszenie akcji serca,
• ucisk w klatce piersiowej,
• przyspieszony oddech,
• duszność,
• suchość w ustach,
• drżenie kończyn, drętwienie, paraliż.

Zdarza się, że osoba zmagająca się z kynofobią, podczas napadu lęku wywołanego kontaktem z obiektem fobii, zaczyna krzyczeć, płakać, uciekać, skakać czy machać rękami. Wpada w panikę i histerię, traci nad sobą kontrolę.

Ponieważ w przypadku fobii pojawia się także napięcie związane z myślą o spotkaniu z psem (co nie jest przecież trudne), dokuczają różne zaburzenia psychosomatyczne, takie jak:

• ból głowy i kręgosłupa,
• bezsenność,
• problemy z układem pokarmowym,
• zaburzenia odżywiania,
• depresja,
• problemy z radzeniem sobie ze stresem.

W sytuacji, gdy każde wyjście na zewnątrz może zakończyć się w bardzo nieprzyjemny sposób, osoba dotknięta fobią często rezygnuje z aktywności poza domem. Czasem nie może nawet samodzielnie funkcjonować.

W kontekście kynofobii, ale i innych zaburzeń tego typu, pojawia się jeszcze jeden problem, mianowicie wstyd z powodu swoich reakcji, co przekłada się na poczucie własnej wartości czy pewność siebie, wywołuje poczucie bezradności i osamotnienia.

4. Leczenie kynofobii

Gdy fobia utrudnia życie, należy podjąć terapię u psychologa bądź psychiatry. Każdy przypadek związany z zaburzeniem powinien być rozpatrywany indywidualnie i jednostkowo. Bierze się pod uwagę wiek pacjenta, rozwój intelektualny (inaczej wygląda praca z małym dzieckiem czy osobą dorosłą), stopień fobii oraz chęć do współpracy z terapeutą.

Terapię kynofobii opiera się zwykle na psychoterapii. Tę prowadzi się najczęściej w nurcie poznawczo-behawioralnym. Działania skupiają się na:

• przekazaniu osobie chorej wiedzy na temat obyczajów i zachowań psów,
• rozmowach na temat zasad prawidłowego kontaktu ze zwierzętami,
• desensytyzacji, czyli odwrażliwianiu na wywołujący lęk bodziec. Krok pierwszy to oswajanie z psami za pomocą rozmowy na ich temat czy prezentowanie zdjęć. Kolejny to kontakt z psem, który znajduje się za szybą czy w sąsiednim pomieszczeniu (pod ścisłą kontrolą psychologa).

Najlepszym lekarstwem na lęk przed psami u dzieci i dorosłych jest kynoterapia, która stwarza warunki do bezpiecznego kontaktu z czworonogiem. To metoda wspomagająca rehabilitację czy edukację, która polega na podejmowaniu różnych działań i interakcji z odpowiednio wyszkolonym i prowadzony przez wykwalifikowanego terapeutę psem.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.