To nie musi być wiosenne przesilenie. Tak objawia się groźny niedobór, cukrzyca, a nawet rak
Brak siły, spadek koncentracji, ospałość - wiele osób w okresie przesilenia wiosennego gorzej się czuje, ale uznaje, że to typowe "sezonowe dolegliwości". Nie zawsze tak jest. Nie możemy wszystkiego zganiać na pogodę. Przyczyną wiosennego zmęczenia mogą być również poważne niedobory witamin i minerów, które są efektem mało zróżnicowanej zimowej diety, ubogiej w warzywa i owoce. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
1. To może być przesilenie wiosenne
Choć jest coraz więcej słońca, robi się cieplej i ładniej za oknem, to nie masz siły na spacer, a twój nastrój przypomina jesienną zawieruchę? To problemy, na które narzeka bardzo wiele osób w okresie przesilenia wiosennego.
- Z jednej strony czujemy to słońce, tę energię, natomiast nasz organizm jest jeszcze w trybie zimowym i trochę nam na to nie pozwala, stąd te objawy - mówi dr n. o zdrowiu Hanna Stolińska, dietetyczka kliniczna.
Może pojawić się brak siły i energii, wzmożona senność, a niekiedy nawet kołatanie serca. W ten sposób nasz organizm reaguje na radykalną zmianę pogody, potrzebuje czasu na dostosowanie się do nowych warunków temperaturowych i zwiększonego natężenia promieni słonecznych.
Dr Magdalena Cubała-Kucharska ostrzega przed zbyt szybkim "zachłystywaniem się wiosną". Organizm potrzebuje czasu - dotyczy to również zmiany garderoby na sezon wiosenny.
- W ostatni weekend widziałam masę roznegliżowanych ludzi, którzy spacerowali po lesie. Niestety, nie możemy tego robić, musimy się zaklimatyzować do wiosny. Wiosna jest najbardziej zdradliwym sezonem, zwłaszcza kiedy słońce wychodzi tylko na chwilę, w tym momencie możemy wystawiać na działanie promieni słonecznych łydki, ramiona, ale chrońmy gardło. Nie negliżujmy się od razu, bo nadal jest chłodny wiatr i za chwilę będziemy chorzy - podkreśla dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska, specjalistka medycyny rodzinnej, założycielka Instytutu Arcana.
2. Tych witamin i minerałów brakuje nam po zimie
Eksperci przypominają, żeby nie lekceważyć objawów wiosennego zmęczenia. Takie dolegliwości mogą świadczyć o groźnych niedoborach witamin i minerałów, na które jesteśmy szczególnie narażeni właśnie po zimie.
- Polacy jedzą coraz mniej warzyw. Myślę, że pogoda zrobiła swoje, ale również i dostępność, i cena warzyw - mówi dr Stolińska. - Większość ludzi przybiera na wadze po okresie jesienno-zimowym i teraz wszyscy rzucają się na różne diety. Na pewno po zimie wiele osób zauważa, że jesteśmy ociężali, że mamy gorszą koncentrację, gorszy sen, wypadają nam włosy, skóra jest sucha, łamią się paznokcie. Ogólne osłabienie organizmu, zaburzenia trawienia, ospałość, przyrost masy ciała, zaburzenia jelitowe, problemy ze wstaniem z łózka - to są główne objawy podstawowych niedoborów - przypomina dietetyczka.
- Na pewno wiele osób ma niedobory po zimie, nawet jeżeli kupowaliśmy sałatę, ogórki, pomidory - to były warzywa szklarniowe, one zawsze z racji przechowywania tracą właściwości w porównaniu z produktami świeżymi. Generalnie mamy taką tendencję, żeby zimą jeść mniej warzyw - potwierdza dr Cubała-Kucharska.
- W dodatku zimą układ odpornościowy zużywa pokłady cynku, dlatego właściwie ciągle jesteśmy narażeni na kontakt z wirusami. W tym roku było to szczególnie widoczne. Patrzę z przerażeniem na narastający spadek odporności wśród ludzi. Bardzo dużo osób przechodziło z jednego wirusa w drugi, chyba że faktycznie suplementowało cynk - dodaje lekarka.
Dr Cubała-Kucharska tłumaczy, że po okresie jesienno-zimowym - poza cynkiem - u wielu osób występują też niedobory magnezu, żelaza, witaminy D i C oraz melatoniny.
- Jest duży problem z niedoborem witaminy D, dlatego że zimą mamy ogromny niedobór światła słonecznego, a wiele osób nie suplementuje witaminy D lub suplementuje jej za mało. Uważam, że dwa razy w roku powinniśmy sprawdzić jej poziom. Zalecałabym, żeby robić takie badanie wiosną i jesienią. Warto zbadać też poziom magnezu, bo w tym przypadku możemy też przesadzić z suplementacją. Podobnie, jeżeli suplementujemy potas, bo nadmiar potasu może być groźniejszy niż jego niedobór - podkreśla lekarka.
- Poza tym po zimie jest ogromny problem z melatoniną. Jej poziom zimą spada niezależnie od tego, czy prowadzimy zdrowy tryb życia, czy nie, dlatego, że mamy zakłócony rytm dobowy, krócej przebywamy poza domem, jest mało godzin z naturalnym światłem słonecznym - wyjaśnia dr Cubała.
- Niedobór witaminy C jest rzadszy, chociaż również występuje. Zimą jesteśmy narażeni na większy stres oksydacyjny. Podczas każdej infekcji następuje wydzielanie cytokin tzw. sztorm cytokinowy, co powoduje silne zużywanie wszystkich antyoksydantów, w tym m.in. witaminy C, likopenu. Możemy je uzupełnić, jeżeli jemy pokarmy bogate w polifenole, czyli np. pomidory, granaty, świeżą pietruszkę, ziemniaki, jednak tak jak wspominałam zimą mamy tendencję do jedzenia znacznie mniejszych ilości świeżych warzyw i owoców - dodaje lekarka.
3. Wiosenne niedobory - jakie mogą być konsekwencje?
Jeżeli osłabienie, spadek odporności i energii utrzymują się dłużej, konieczna jest wizyta u lekarza, który zaleci odpowiednie badania. Wiele osób ignoruje problem, tymczasem niedobór witamin i minerałów może prowadzić do groźnych powikłań.
- Przy niedoborze cynku jesteśmy osłabieni, często łapiemy infekcje, skóra jest sucha i bardziej skłonna do różnego rodzaju wyprysków. Cynk jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania gruczołów nadnerczowych, jego niedobór może skutkować również zaburzeniem wydzielania soku trzustkowego. Z kolei niedobór melatoniny może powodować ospałość. Będzie miał też wpływ na nasze nadnercza, może skutkować zaburzeniami odporności, bólami głowy, migrenami, nadmierną sennością w ciągu dnia i niewysypianiem się w ciągu nocy - wyjaśnia dr Cubała-Kucharska..
Lekarz rodzinny dr Michał Sutkowski przypomina, że zmęczenie, brak siły, ospałość mogą być też pierwszymi objawami wielu groźnych chorób - w ten sposób często maskują się nowotwory.
- Byłbym bardzo ostrożny z tłumaczeniem, że jest to tylko przesilenie wiosenne, dlatego, że mamy bardzo dużo przykładów ludzi, którzy myśleli, że to jest przesilenie wiosenne, a okazało się, że to znacznie poważniejsza choroba. W związku z tym, jeżeli się źle czujemy, jeżeli mamy takie objawy, to najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u lekarza i wykonanie badań - radzi lekarz.
- Możemy mieć niedokrwistość, niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, to może być początek cukrzycy albo innej choroby metabolicznej, a nawet choroby nowotworowej. Nie możemy takich dolegliwości ignorować - przekonuje dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych.
Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
