10 najpowszechniejszych błędów dotyczących cholesterolu

Gdy pacjenci otrzymują informację o tym, że mają zbyt wysokie stężenie cholesterolu we krwi, skupiają się przede wszystkim na wyeliminowaniu wysokotłuszczowych potraw i przekąsek. Niestety, po wprowadzeniu diety na hipercholesterolemię wiele osób zaczyna częściej sięgać żywność zawierającą sporą ilość cukru. Należy podkreślić, że takie żywienie również przyczynia się do podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi.

Dodatkowe kalorie pochodzące z produktów wysokocukrowych zostają przekształcone na tłuszcze i triglicerydy, co skutkuje wzrostem stężenia cholesterolu w organizmie. Kiedy ludzie przechodzą na dietę niskotłuszczową, mogą odczuwać potrzebę zrekompensowania utraconych smaków i przyjemności, które dostarczały im tłuszcze. Zdarza się, że pacjenci odbierają wyniki badań i są bardzo zaskoczeni, że ich poziom cholesterolu nadal jest wysoki.

Osoby ze zbyt wysokim cholesterolem często za bardzo skupiają się na tzw. złym cholesterolu – LDL. Trzeba jednak zwrócić uwagę na cały profil lipidowy, który obejmuje całkowity cholesterol, LDL oraz HDL – dobry cholesterol. Termin cholesterol całkowity (TC) odnosi się do całościowego poziomu cholesterolu we krwi.

LDL jest rodzajem lipoproteiny, która transportuje cholesterol przez krew do tkanek organizmu. LDL często jest określane jako "zły" cholesterol, ponieważ jego nadmiar może prowadzić do gromadzenia się na ścianach tętnic, tworząc tzw. blaszki miażdżycowe.

HDL, inaczej lipoproteina o wysokiej gęstości to frakcja cholesterolu, która wykazuje dobry wpływ na organizm człowieka. Odpowiada za transportowanie cząsteczek cholesterolu z tkanek do wątroby, przeciwdziała odkładaniu się w obrębie naczyń krwionośnych związków tłuszczowych, które przyczyniają się do rozwoju schorzeń układu krążenia i miażdżycy.

Statyny stosuje się w przypadku stwierdzonej hipercholesterolemii. Leki te działają hamująco na enzym HMG-CoA - kluczowy enzym wątrobowy odpowiedzialny za produkcję cholesterolu w organizmie człowieka. Efektem tego hamowania syntezy cholesterolu jest zwiększone zapotrzebowanie komórek wątrobowych na cholesterol, co skutkuje pobieraniem "złego" cholesterolu LDL z krwi. Leczenie statynami sprawia, że obniżony zostaje poziom cholesterolu całkowitego oraz poziom „złego” cholesterolu LDL w osoczu krwi.

Do grupy statyn zaliczyć można między innymi: lowastatynę, prawastatynę, fluwastatyna, simwastatynę, rozuwastatynę, pitawastatynę oraz atorwastatynę.

Niestety, mimo zaleceń lekarzy, niektórzy pacjenci nie przyjmują statyn w regularnych odstępach. Trzeba pamiętać o tym, że niestosowanie się zaleceń dotyczących przyjmowania tego rodzaju leków może skutkować brakiem poprawy zdrowia. Regularne stosowanie leków jest kluczowe dla osiągnięcia zamierzonych korzyści zdrowotnych, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych, takich jak hipercholesterolemia.

Aby utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi, zalecana jest dieta śródziemnomorska. Dieta ta uwzględnia spożywanie warzyw, owoców, produktów z pełnego ziarna, nasion roślin strączkowych, ryb i zdrowych tłuszczów. Jako źródło tłuszczu w diecie śródziemnomorskiej warto wybierać oliwę z oliwek, orzechy, awokado oraz oliwki.

W diecie tej rekomenduje się sięganie po ryby bogate w kwasy omega -3. Doskonałym wyborem będą zatem łososie, sardynki, anchois, śledzie czy tuńczyki. Osoby na diecie śródziemnomorskiej powinny spożywać np. pomidory, bogate w antyoksydanty takie jak likopen, oraz witaminy C i K, zielone warzywa liściaste np. roszponkę, szpinak, sałatę masłową, sałatę rzymską.

Pacjentom z hipercholesterolemią zaleca się jedzenie takich owoców jak pomarańcze, truskawki, jabłka, gruszki, winogrona i jagody.

Sama dieta często nie wystarczy, aby poprawić stan zdrowia. Badania potwierdzają, że aby skutecznie zmniejszyć ilość cholesterolu we krwi, potrzebna jest odpowiednia dieta, ćwiczenia fizyczne oraz lekarstwa.

Ćwiczenia aerobowe, takie jak chodzenie szybkim tempem, skakanie na skakance, jogging, pływanie czy jazda na rowerze, nie tylko kształtują odporność i wydolność organizmu, ale i obniżają poziom cholesterolu. Mogą poprawić profil lipidowy szczególnie u tych pacjentów, u których występuje niski poziom cholesterolu HDL. Regularna aktywność aerobowa przyczynia się do wzrostu poziomu lipoprotein wysokiej gęstości HDL oraz obniżenia poziomu "złego" cholesterolu LDL.

Ponadto regularna aktywność fizyczna przyczynia się do obniżenia skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego krwi u osób z nadciśnieniem. Treningi pozwalają także utrzymać prawidłową masę ciała lub zredukować nadwagę.

Jeśli przyjmujesz statyny, czyli leki hamujące działanie enzymu odpowiedzialnego za wytwarzanie cholesterolu w wątrobie, nie oznacza to, że możesz sięgać po wszystko, na co masz tylko ochotę. Niektórzy pacjenci sądzą, że wystarczy stosować przepisane przez lekarza środki farmakologiczne, aby poprawić swój stan zdrowia.

Warto zdawać sobie sprawę, że odpowiednia dieta odgrywa ogromną rolę w redukcji wysokiego poziomu cholesterolu we krwi. Jeśli wyniki badań jasno wskazują, że we krwi jest za cholesterolu, szczególnie lipoprotein niskiej gęstości (LDL), znanych jako “zły” cholesterol, trzeba uważać na produkty zawierające dużą ilość tłuszczów oraz węglowodanów.

Zamiast kiełbasek, parówek, podrobów, pasztetów, dań typu fast food, warto wybierać żywność obfitującą błonnik rozpuszczalny (sprzyja on obniżaniu cholesterolu LDL). W diecie na hipercholesterolemię dopuszczalne są chude mięsa takie jak piersi kurczaka, mięso indycze bez skóry, ryby np. łosoś, makrela, szprotka.

Wielu pacjentów z hipercholesterolemią rezygnuje ze wszystkich produktów zawierających tłuszcz. Trzeba pamiętać, że należy unikać tłuszczów trans oraz tłuszczów przetworzonych. Największym źródłem tłuszczów trans są wypieki i ciasta. Nie wolno jednak zapominać, że ludzki organizm potrzebuje tzw. „zdrowych tłuszczów”. Tłuszcze korzystne dla zdrowia mogą pochodzić z takich produktów jak awokado, oliwa z oliwek, migdały.

Bardzo ważne jest również dostarczanie kwasów omega-3, których najcenniejszym źródłem są ryby np. śledzie, makrela, czy łosoś dorsz, flądra, sola, morszczuk czy halibut. Zdrowe kwasy omega-3 występują także w orzechach włoskich.

Naturalną bronią w walce z wysokim cholesterolem mogą być również rośliny strączkowe. Dobrym rozwiązaniem będzie zatem jedzenie grochu, ciecierzycy czy soczewicy.

Czy popijanie lekarstw sokiem grejpfrutowym może wpływać na metabolizm tabletek? Okazuje się, że tak. Sok grejpfrutowy, choć wygląda całkiem niewinnie, może spowodować wielokrotny wzrost stężenia we krwi statyn, czyli środków farmakologicznych obniżających poziom cholesterolu we krwi.

Aby uniknąć interakcji leku z sokiem grejpfrutowym, nie należy sięgać po ten napój co najmniej 4 godziny przed i 4 godziny po przyjęciu tabletki ograniczającej wytwarzanie cholesterolu w organizmie. Przepisanych przez lekarza leków nie powinno się także popijać herbatą, kawą czy mlekiem. Najlepszym napojem, którym z całą pewnością pacjenci mogą popijać lekarstwa jest woda.

Wysoki cholesterol nie zawsze objawia się ogólnym osłabieniem, niedokrwieniem kończyn, bólami dławicowymi czy zapaleniem i stanem zapalnym ścięgien (najczęściej ścięgien Achillesa). U niektórych pacjentów zbyt wysokie stężenie cholesterolu w organizmie nie daje żadnych objawów.

Aby uchronić się przed chorobami układu sercowo-naczyniowego, np. zaburzeniami lipidowymi, miażdżycą, nadciśnieniem tętniczym krwi czy żylną chorobą zakrzepowo-zatorową, należy regularnie monitorować swój stan zdrowia.

Podstawowym badaniem laboratoryjnym, które pokazuje jaki mamy poziom cholesterolu i trójglicerydów w organizmie jest lipidogram.

Prawdą jest, że jeśli masz wysoki poziom cholesterolu we krwi, musisz uważać na jego ilość, która zawarta jest w pożywieniu i nie przekraczać 300 miligramów cholesterolu na dzień. Musisz uważnie wybierać to, co jesz. Uważaj na jajka, ale jedno na dzień jest absolutnie dozwolone. Stanowi bowiem cenne źródło białek i składników odżywczych.

Jajka dostarczają organizmowi również takich cennych składników jak witamina A, witaminy z grupy B, żelazo, witaminy. W ich składzie znajdziesz także cholinę, luteinę oraz zeaksantynę.