Białaczka a chłoniak
Zarówno białaczka jak i chłoniak są chorobami nowotworowymi, które dotyczą zmian w układzie białych krwinek. Różnią się jednak miejscem powstawania i specyfiką objawów, które jednak czasem bywają dość podobne.
1. Co to są chłoniaki?
Chłoniaki związane są z nadmiernym rozmnażaniem się białych krwinek obecnych w układzie chłonnym organizmu. Obejmują zmiany w limfocytach B , limfocytach T lub komórkach NK. Są klasyfikowane zależnie od tego, na jakim etapie tworzenia tych krwinek powstaną. Inny ich podział obejmuje chłoniaki nieziarnicze oraz ziarnicę złośliwą charakteryzującą się obecnością specyficznych komórek w węzłach chłonnych. W przypadku obu grup chłoniaków obserwuje się 2 szczyty zachorowalności: w wieku 25–30 lat i 50–65 lat. Liczba nowych przypadków chłoniaka jest w każdym roku coraz większa, przyczyna tego zjawiska nie jest znana.
Przyczyna białaczki nie została do tej pory wyjaśniona – udowodniono związek narażenia na promieniowanie jonizujące, na benzen, wcześniejszej chemioterapii z wystąpieniem białaczek. Istnieje więcej poznanych stanów chorobowych, które związane są z powstawaniem chłoniaków. Są to:
- zakażenia wirusowe: wirus Epsteina-Bar, HIV, wirus zapalenia wątroby typu C, HTLV-1,
- zakażenia bakteryjne: Helicobacter pylori w chłoniaku żołądka,
- choroby autoimmunologiczne: na przykład toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów,
- praca w przemyśle chemicznym, rolnictwie (herbicydy, pestycydy),
- częsty kontakt z farbami do włosów,
- stany upośledzonej odporności,
- wcześniejsza chemioterapia, szczególnie połączona z radioterapią.
W przypadku białaczki pierwsza zmutowana komórka znajduje się w szpiku kostnym, w następnych etapach naciekając inne narządy. Rozrost ten, w odróżnieniu od chłoniaka, dotknąć może wszystkich rodzajów krwinek białych – także granulocytów lub monocytów (nie tak jak w chłoniaku dotyczącym tylko limfocytów).
Komórka nowotworowa w chłoniaku tworzy się początkowo w węźle chłonnym i tam powstaje jej potomstwo.
2. Objawy chłoniaka i białaczki
Węzły chłonne powiększają się zazwyczaj powoli, średnica ich przekracza 2 cm, są niebolesne (jednak czasem można zaobserwować ich bolesność po spożyciu alkoholu) i twarde. Potem komórki mogą przemieścić się do innych węzłów chłonnych – okolicznych lub w innej części ciała. Masywne powiększenie węzłów w klatce piersiowej może powodować ucisk na główne żyły i blokować z nich odpływ. Objawia się także dusznością) i uporczywym kaszlem). Powiększone węzły chłonne w jamie brzusznej uciskają żyłę główną dolną i mogą spowodować wodobrzusze (czyli ucieczkę wody z krwi do jamy brzusznej) lub obrzęki kończyn dolnych.
Komórki chłoniaka docierają do różnych narządów. Są przyczyną powiększenia wątroby i śledziony, co może skutkować bólami brzucha. Kiedy chłoniak rozwija się w obrębie przewodu pokarmowego, zdarzają się krwawienia, bóle brzucha, złe wchłanianie składników pokarmowych. Nacieki komórek nowotworowych wnikają również do kanału kręgowego, powodując ucisk rdzenia kręgowego i bóle korzeni nerwowych. Pojawiają się także w tkance mózgowej, zwłaszcza w przypadku niektórych typów chłoniaków.
To, co może upodobnić chłoniaka do białaczki, to zajęcie przez komórki chłoniaka szpiku kostnego. Kiedy szpik jest nacieczony, maleje ilość wytwarzanych komórek krwi, może pojawić się niedokrwistość, co może zmniejszyć poziom krwinek białych i płytek krwi. Zaobserwujemy wtedy objawy, takie jak: bladość, osłabienie, przyspieszone tętno, a także plamica skóry, krwawienia z dziąseł, nosa. Pierwotnym umiejscowieniem chłoniaka nieziarniczego mogą być różne węzły chłonne, najczęściej są to węzły przewodu pokarmowego: pierścienia gardłowego, żołądka, jelita cienkiego.
Chłoniak Hodgkina rozpoczyna się natomiast powiększeniem łatwiej dostrzegalnych i dostępnych badaniu węzłów chłonnych (podżuchwowych, szyjnych, nadobojczykowych, pachowych, pachwinowych).
3. Symptomy chłoniaka
Symptomy chłoniaka często są trudne do rozpoznania, ponieważ mogą być różnorodne i są mylone z innymi chorobami. Do najczęstszych zalicza się:
- powiększenie węzłów chłonnych (trwające ponad 2–3 tygodnie po leczeniu infekcji),
- znaczną utratę masy ciała i zmęczenie,
- podwyższenie temperatury bez wyraźnej przyczyny,
- obfite nocne poty,
- długo utrzymujące się poty lub duszności oraz
- uporczywe swędzenie całego ciała.
Jeżeli takie objawy utrzymują się ponad trzy tygodnie, należy udać się na konsultację do specjalisty. Zespół objawów występujący w białaczce jest nieco inny, charakteryzuje się przede wszystkim nawracającymi i opornymi na leczenie infekcjami, bólami kości i stawów. W obu chorobach występują natomiast objawy ogólne, takie jak: gorączka, spadek masy ciała, osłabienie.
Do rozpoznania białaczki, poza badaniem morfologii krwi, konieczne są wykonanie punkcji szpiku i ocena zawartości komórkowej. Aby rozpoznać chłoniaka, należy pobrać cały węzeł chłonny lub fragment zajętego narządu – ocenia się budowę komórek chłoniakowych, charakter ich wzrostu, obecność lub brak prawidłowego utkania chłonnego.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.