Choroby neurodegeneracyjne - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie
Choroby neurodegeneracyjne są spowodowane uszkodzeniami w obrębie struktur układu nerwowego. Mają charakter postępujący i nieodwracalny, ponieważ dojrzałe komórki nerwowe nie mogą się powielać ani regenerować. Jakie są przyczyny i objawy chorób neurodegeneracyjnych?
1. Czym są choroby neurodegeneracyjne?
Choroby neurodegeneracyjne to grupa chorób układu nerwowego przebiegających z utratą komórek nerwowych, o charakterze nabytym lub wrodzonym.
Schorzenia te przez długi czas rozwijają się bezobjawowo, pierwsze dolegliwości pojawiają się dopiero wtedy, gdy znaczna liczba neuronów lub część układu nerwowego ulegnie uszkodzeniu. Choroby neurodegeneracyjne wywołują objawy związane z pamięcią lub funkcją motoryczną ciała.
2. Rodzaje chorób neurodegeneracyjnych
Choroba Alzheimera to przewlekła choroba neurozwyrodnieniowa o charakterze postępującym, która stanowi 60-65% przypadków otępienia. Schorzenie wywołuje zanik komórek nerwowych, co przekłada się na utratę pamięci krótkotrwałej, wahania nastroju oraz problemy ze znalezieniem konkretnych słów. Choroba Alzheimera rozwija się nawet 20-30 lat przed wystąpieniem pierwszych dolegliwości.
Choroba Parkinsona to schorzenie neurologiczne spowodowane zaburzeniami struktury ośrodkowego układu nerwowego - układu pozapiramidowego. Obszar ten odpowiada za kontrolowanie ruchów ciała, nieprawidłowe funkcjonowanie tej części wywołuje drżenie kończyn oraz problemy z poruszaniem się.
Choroba Parkinsona diagnozowana jest zwykle u osób powyżej 60. roku życia, częściej u mężczyzn. Ma charakter postępujący, dolegliwości wraz z upływem czasu stają się bardziej nasilone.
Stwardnienie zanikowe boczne to poważna choroba charakteryzująca się uszkodzeniem centralnego i obwodowego układu nerwowego. W efekcie pacjent cierpi na zaniki mięśniowe, postępującą utratę sprawności i drżenia mięśniowe. Leczenie opiera się na łagodzeniu objawów i podtrzymywaniu sprawności fizycznej.
Stwardnienie rozsiane to choroba układu nerwowego o charakterze zapalno-demielinizacyjnym. Chorzy odczuwają zaburzenia czucia w obrębie kończyn, takie jak mrowienie, drętwienie, kłucie czy zmiany w zakresie odczuwania temperatury, dotyku czy bólu. U części osób diagnozuje się zapalenie pozagałkowego nerwu wzrokowego, co negatywnie wpływa na jakość widzenia.
Pozostałe choroby neurodegeneracyjne to:
- pląsawica Huntingtona,
- choroba Alexandra,
- choroba Alpersa,
- zespół ataksja-teleangiektazja,
- choroba Spielmeyera-Vogta-Sjögrena,
- choroba Canavan,
- zespół Cockayne’a,
- choroba Pelizaeusa-Merzbachera,
- choroba Refsuma,
- ataksja rdzeniowo-móżdżkowa,
- postępujące porażenie nadjądrowe,
- rdzeniowy zanik mięśni,
- zwyrodnienie tylnosznurowe w przebiegu niedokrwistości Addisona-Biermera.
3. Przyczyny chorób neurodegeneracyjnych
Choroby neurodegeneracyjne mogą mieć charakter wrodzony - być skutkiem wad genetycznych lub czynników, które oddziałują na płód w okresie prenatalnym.
Istnieją również schorzenia nabyte, które są wynikiem ekspozycji organizmu na czynniki toksyczne dla układu nerwowego, na przykład alkohol, narkotyki czy niektóre leki. Nie bez znaczenia są również urazy głowy, epizody niedokrwienia mózgu i infekcje w obrębie układu nerwowego.
W przebiegu chorób neurodegeneracyjnych dochodzi do degeneracji komórek nerwowych za sprawą odkładania się patologicznych białek, zaburzeń funkcji mitochondriów, powstawania substancji toksycznych dla neuronów, zmian zwyrodnieniowych czy nieprawidłowego przetwarzania neuroprzekaźników.
4. Leczenie chorób neurodegeneracyjnych
Choroby neurodegeneracyjne są nieuleczalne, ich leczenia opiera się na zażywaniu leków, które spowalniają rozwój choroby i redukują pojawiające się dolegliwości.
Wciąż trwają pracę nad nowymi metodami, które pozwoliłyby na wcześniejsze wykrycie schorzenia, w momencie gdy nie doszło do nieodwracalnych uszkodzeń w obrębie tkanki nerwowej. Trwają również poszukiwania leków, które przyniosłyby lepsze rezultaty niż obecnie wykorzystywane farmaceutyki.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
