Wariant Delta. Eksperci zbadali, czy zaszczepieni zarażają
Czy osoby zaszczepione przeciw COVID-19 mogą transmitować wirusa na innych? Jeśli tak, to w jakim stopniu? Od początku akcji szczepień te dwa pytania nie dawały spokoju naukowcom. Najnowsza analiza badaczy z Uniwersytetu Oksfordzkiego pomaga na nie odpowiedzieć.
1. Jakie jest ryzyko transmisji wirusa u zaszczepionych?
Już na początku akcji szczepień przeciw COVID-19 w niektórych stanach w USA ogłoszono poluzowanie restrykcji dla osób zaszczepionych. Mogły one zaprzestać noszenia maseczek w miejscach publicznych. Wówczas takie posunięcie wydawało się logiczne, a w dodatku motywowało ludzi do szczepień. Wkrótce jednak przywilej ten cofnięto. Przyczyną było gwałtowne rozprzestrzenienie się wariantu Delta, który łatwiej przełamywał ochronę przeciwciał.
Innymi słowy, okazało się, że osoby zaszczepione mogą zakażać się koronawirusem, choć przy tym nie rozwijają ciężkich objawów COVID-19. Co więcej, udowodniono, że również mogą transmitować SARS-CoV-2 na inne osoby.
Od tamtej pory w środowisku naukowym trwała dyskusja na temat tego, jaką rolę mogą odgrywać osoby zaszczepione w rozprzestrzenianiu się zakażeń. Powstało wiele badań naukowych, ale żadnego z nich nie można było uznać za wyczerpujące. Aż to tej pory.
Zdaniem ekspertów jasność w tej kwestii wnosi najnowsza analiza, którą przeprowadzili badacze z Uniwersytetu Oksfordzkiego.
Brytyjczycy przeanalizowali krajowe rejestry, które zawierały dane 100 tys. osób zakażonych koronawirusem oraz 150 tys. osób z kontaktu. Dane te obejmowały informacje zarówno o osobach zaczepionych jedną lub dwoma dawkami preparatów Pfizer-BioNTech i AstraZeneca, jak i osobach niezaszczepionych. Następnie naukowcy przeanalizowali, w jaki sposób szczepionki przeciw COVID-19 wpływają na rozprzestrzenianie się koronawirusa, jeśli dana osoba miała infekcję wariantem Alfa lub Delta.
Badanie potwierdziło dotychczasowe doniesienia, że szczepionki są bardziej skuteczne wobec wariantu Alfa niż Delta, jednak w obu przypadkach ograniczały transmisję SARS-CoV-2.
Prawdopodobieństwo uzyskania pozytywnego wyniku testu na SARS-CoV-2 po kontakcie z osobą zakażoną wariantem Delta, ale zaszczepioną dwoma dawkami AstraZeneki, było niższe o 36 proc. niż w przypadku osób niezaszczepionych. Z kolei od zaszczepionych preparatem Pfizera było mniejsze aż o 65 proc.
Ryzyko transmisji wirusa było znacznie wyższe, jeśli dana osoba otrzymała tylko jedną dawkę którejkolwiek szczepionki.
2. "Wyniki brytyjskich badań można uznać za optymistyczne"
Analiza naukowców z Oksfordu jeszcze nie została poddana recenzowaniu. Jednak eksperci niezwiązani z badaniami uważają, że wyniki są wiarygodne.
- To najwyższej jakości badanie jakie do tej pory przeprowadzono w kwestii zakażeń wariantem Delta u osób szczepionych – mówi dr Aaron Richterman, lekarz chorób zakaźnych z University of Pennsylvania, który nie był zaangażowany w badania.
Susan Butler-Wu, mikrobiolog kliniczny z Uniwersytetu Południowej Kalifornii, zwraca uwagę przede wszystkim na to, że badanie nie zostało przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych, tylko jest oparte na danych krajowych. Odzwierciedla więc ryzyko transmisji wirusa w świecie rzeczywistym.
Zdaniem dra hab. Piotra Rzymskiego z Zakładu Medycyny Środowiskowej UM w Poznaniu, wyniki brytyjskich badań można uznać za optymistyczne.
- Badania jednoznacznie wskazują, że szczepienia wciąż pozostają skutecznym środkiem do tłumienia transmisji wirusa oraz przerywania łańcuchów szerzenia się zakażeń. Co więcej, dzięki szczepieniom tłumiona jest ewolucja wirusa i utrwalanie nowych mutacji, co jest jednym z kluczowych warunków opanowania pandemii - podkreśla dr Rzymski.
3. Wiremia jednakowa, ale zakażalność różna
Co ciekawe, naukowcy również porównali poziom wiremii (ilość wirusa w jednym mililitrze krwi) u osób zaszczepionych i niezaszczepionych, które były zakażone wariantem Delta. Okazało się, że w obu przypadkach był on podobny. Mimo to osoby w pełni zaszczepione nadal rzadziej zarażały innych.
- Pierwsze doniesienia na ten temat były bardzo niepokojące. Jednak późniejsze badania nad dynamiką zmian wiremii wykazały, że jej poziom pozostaje porównywalny tylko przez pierwsze 4-5 dni od zakażenia. Później u osób zaszczepionych wiremia zaczyna gwałtownie spadać, ponieważ w tym czasie uruchamia się odpowiedź komórkowa, która usuwa wirusa z organizmu - wyjaśnia dr Rzymski.
W praktyce oznacza to, że okienko, w którym osoby zaszczepione mogą zakażać innych, jest znacznie krótsze. - Tymczasem w organizmach osób niezaszczepionych wirus przebywa i replikuje znacznie dłużej i przez to o wiele łatwiej jest transmitowany na innych. Osoby niezaszczepione na ogół pozostają zakaźne do 10 dni od wystąpienia objawów, choć u osób z deficytami odporności ten okres może być wydłużony - dodaje dr Rzymski.
Wiele pytań jednak wciąż pozostaje bez jednoznacznej odpowiedzi. Przykładowo, czy osoby zaszczepione, które przechodzą zakażenie bezobjawowo, mogą zakażać innych? Badania sugerują, że mogą mieć podobny poziom wiremii jak osoby, u których objawy wystąpiły.
- Konieczne są kolejne badania, aby określić, jaka dokładnie jest różnica w transmisji wirusa w przypadku osób zaszczepionych zakażonych bezobjawowo oraz pacjentów, którzy rozwinęli objawy. Istnieją przesłanki, by sądzić, że zaszczepione osoby zakażone bezobjawowo transmitują wirusa znacznie rzadziej. Jasne pozostaje jedno: szczepienia przeciw COVID-19 spełniają swoją rolę, ponieważ chronią nas przed ciężkim przebiegiem COVID-19 oraz ograniczają szerzenie zakażenia - podkreśla dr Piotr Rzymski.
Zobacz także: Koronawirus. Odpowiednia dieta może uchronić przed ciężkim COVID-19? Ekspert tłumaczy, na czym polega siła probiotyków
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.