Koronawirus w Polsce. Co po przebytym COVID-19? Tłumaczą prof. Katarzyna Życińska oraz dr Michał Sutkowski

Wyjście ze szpitala nie oznacza zamknięcia "covidowego rozdziału". W przypadku niektórych pacjentów przebyte zakażenie koronawirusem jest dopiero początkiem długiej rekonwalescencji. Prof. Katarzyna Życińska oraz dr Michał Sutkowski wyjaśniają, co muszą wiedzieć pacjenci, którzy przeszli COVID-19.

Artykuł jest częścią akcji Wirtualnej Polski #DbajNiePanikuj

1. Co po COVID-19?

W zdecydowanej większości zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 przebiega bezobjawowo bądź skąpoobjawowo. Najczęściej u pacjentów z objawami rozwijają się symptomy przypominające grypę - gorączka, kaszel, bol gardła i mięśni.

Zobacz film: "Koronawirus w Polsce. Prof. Mateja o systemie walki z COVID-19: "Ogromny chaos, brak jakiegokolwiek systemu działa""

Po łagodnych objawach pacjenci zazwyczaj wracają do zdrowia już w ciągu tygodnia. Przeciętnie proces zdrowienia trwa dwa tygodnie. Najwięcej czasu zajmuje powrót do zdrowia pacjentów, który doświadczyli ciężkiego przebiegu COVID-19 i byli hospitalizowani na oddziałach intensywnej terapii i anestezjologii. U nich często dochodzi do rozmaitych powikłań, których leczenie może trwać miesiącami.

Jednak wyleczenie COVID-19 nie oznacza, że łatwo możemy zapomnieć o tej chorobie.

- Wydaje się, że większość osób wychodzi z tej choroby bez szwanku. Jednak wciąż nie są nam znane długotrwałe skutki COVID-19. Nie wiemy, czy osoby, które przeszły zakażenie, w przyszłości nie będą miały jakichś kłopotów ze zdrowiem - opowiada dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych. - Dlatego osoby, które przeszły zakażenie koronawirusem powinny być pod opieką lekarza, który zadecyduje, czy jest konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań, na przykład pulmonologicznych - opowiada lekarz.

Niepokojące są doniesienia naukowców z Scripps Translational Research Institute w Kalifornii. Ich badania pokazują, że powikłania po zakażeniu koronawirusem mogą wystąpić nawet u osób, które nie wykazywały żadnych objawów choroby. Na zdjęciach płuc tych pacjentów zaobserwowano "zmętnienia", które mogą świadczyć o procesie zapalnym.

2. Spacery i konsultacja psychologiczna

Co powinni wiedzieć pacjenci, którzy przeszli COVID-19? Zdaniem dr Sutkowskiego każdy przypadek jest indywidualny i zależy od ciężkości przebytej choroby oraz ewentualnych powikłań.

- Miałem pacjentów w wieku 80-90 lat, którzy przeszli COVID-19 fruwająco i 30, 40-latków, którzy przez długi czas nie mogli do siebie dojść po chorobie. Każda z tych osób powinna pozostawać pod czujną opieką lekarza, który zdecyduje czy potrzebne są jakieś dodatkowe badania - opowiada dr Sutkowski. - Zdarzają się również przypadki, że pomimo prawidłowych wyników badań wydolnościowych pacjenci mogą odczuwać przewlekłe zmęczenie - opowiada dr Sutkowski.

Badanie przeprowadzone przez naukowców z irlandzkiego Trinity College dowodzi, że ponad połowa pacjentów, którzy wyzdrowieli z COVID-19, cierpi na chroniczne zmęczenie. Dotyka ono zarówno pacjentów po ciężkim przebiegu tej choroby, jak i osób zainfekowanych, u których przebiegała ona w sposób łagodny. Nie wiadomo, co dokładnie powoduje wystąpienie tych objawów, ale zdaniem dr Sutkowskiego najprościej można to wytłumaczyć ogólnym wyczerpaniem organizmu po chorobie.

Dlatego zdaniem ekspertów ozdrowieńcy powinni szczególnie dbać o zdrowy sposób życia - zbilansowaną dietę, nawodnienie organizmu oraz ruch na świeżym powietrzu. W części przypadków konieczne są konsultacje psychologiczne.

- Duża część pacjentów po przebytym COVID-19 walczy z depresją i lękami. Jest to konsekwencja przeżycia olbrzymiego stresu, jakim jest zakażenie koronawirusem, zderzenie się strachem przed śmiercią - opowiada dr Sutkowski.

3. Czym jest opieka post COVID-19?

Najdłużej powrót do zdrowia zajmuje pacjentom, którzy doświadczyli średniego bądź ciężkiego przebiegu choroby. Borykają się oni z wieloma powikłaniami po COVID-19. Najczęściej dotyczy to uszkodzenia płuc. Dają one o sobie znać nawracającym uczuciem duszności, które może wywołać atak paniki. Do tego dochodzą utrata sił i spadek kondycji.

- Pacjenci, którzy wypisywani ze szpitala po przebytym COVID-19, wymagają przede wszystkim opieki pulmonologa - opowiada prof. Katarzyna Życińska, kierowniczka Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej z Oddziałem Klinicznym Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych przy WUM, która prowadzi leczenie zakażonych koronawirusem w warszawskim szpitalu MSWiA. - Po zapaleniu płuc zawsze pozostają blizny, ważne jest jednak, aby regularnie kontrolować, czy nie dochodzi do większych zmian w tkance płucnej. Oprócz tego konieczne są regularne badania pulsoksymetrii, czyli poziomu nasycenia krwi tlenem - dodaje profesor.

COVID-19 również może wywołać powikłania kardiologiczne, które mogą być odwleczone w czasie. - Dlatego osobom, które wychodzą ze szpitala zalecamy również pełne badania kardiologiczne, ponieważ po infekcji może dojść do zapalenia mięśnia sercowego - podkreśla Życińska.

W czerwcu tego roku WHO opublikowało broszurę, w której są zawarte informacje i rady mają wspomóc samodzielny powrót do pełnej sprawności, a także uczulić na niepokojące, nawracające objawy. W języku polskim można ją znaleźć na stronie Krajowej Izby Fizjoterapeutów (KIF).

W przypadku nawrotu duszności można wyprobować jedną z techniki oddychania, która pomoże się zrelaksować oraz odzyskać kontrolę nad oddechem:

• Usiądź w wygodnej pozycji z podparciem.
• Połóż jedną dłoń na klatce piersiowej, drugą na brzuchu.
• Zamknij oczy, jeśli dzięki temu łatwiej się zrelaksujesz (lub pozostaw otwarte) i skoncentruj się na swoim oddechu.
• Powoli wykonuj wdech przez nos (lub usta, jeśli nie możesz oddychać przez nos) i wydychaj powietrze ustami.
• Podczas wykonywania oddechów poczujesz, że dłoń na brzuchu unosi się wyżej niż dłoń na klatce piersiowej.
• Postaraj się wkładać w oddychanie minimalną ilość wysiłku i dbaj o to, aby wykonywane przez Ciebie oddechy były powolne, spokojne i płynne.

4. Rehabilitacja po COVID-19

Wielu ekspertów już prognozuje, że rehabilitacja osób, które przeszły COVID-19 może niebawem się stać nowym nurtem w medycynie. Brakuje jeszcze spójnych wytycznych światowych organizacji i badań wyraźnie opisujących długotrwałe następstwa choroby, jednak już w niektórych krajach pojawiają się pierwsze takie ośrodki.

W Polsce pierwszy pilotażowy ośrodek, który zajmuje się rehabilitacją osób po COVID-19 powstał w szpital MSWiA w Głuchołazach. Równolegle naukowcy prowadzą badania nad długotrwałymi skutkami choroby.

Chorych będzie czekał w ośrodku cykl zabiegów obejmujący pięć procedur. Są one skierowane na poprawienie wydolności wysiłkowej i krążeniowej oraz psychicznej, ponieważ duża część ozdrowieńców, ma problemy z koncentracją, odczuwa spowolnienie czy ma poczucie zagubienia.

Z rehabilitacji korzystają osoby, które przebyły COVID-19 i uzyskały skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Czas trwania rehabilitacji leczniczej wynosi maksymalnie 21 dni.

Zobacz także: Koronawirus w Polsce. Dr Jakub Zieliński: "Do wiosny zakazi się połowa Polaków"

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.