Erlichioza - przyczyny, objawy, profilaktyka i leczenie
Erlichioza należy do grupy chorób odkleszczowych, czyli chorób przenoszonych przez kleszcze. Na świecie rozpoznana została po raz pierwszy u człowieka w 1986 roku. W Europie zaś zdiagnozowano ją w 1991 roku w Portugalii. Obecnie stwierdza się ją głównie w środkowo-zachodnich i południowo-wschodnich stanach USA i w Meksyku. W Polsce występuje bardzo rzadko, głównie na terenach wiejskich, w letnich miesiącach. Jest to choroba bakteryjna. Infekcja bakteryjna może obejmować wiele narządów czy układów. Najczęstsze objawy erlichiozy to: bóle stawów, rumień skórny, objawy grypopodobne. Czasami może prowadzić do śmierci.
Erlichioza
Przyczyny erlichiozy
Choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju Ehrlichia. Można wyróżnić dwie postacie choroby:
- ludzka monocytarna erlichioza (HME), wywoływana przez Ehrlichia chaffeensis,
- ludzka granulocytarna erlichioza (HGE), wywoływana przez Anaplasma (wcześniej Ehrichia) phagocytophilum.
Bakterie wywołujące erlichiozę są przenoszone przez kleszcze z rodzaju Ambyomma americanum w Ameryce oraz Ixodes ricinus w Europie. Rezerwuarem zarazków jest zwierzyna płowa. Do zarażenia człowieka dochodzi podczas ukąszenia. Bakterie dostają się do krwi i wraz z nią przenoszone są do różnych narządów, głównie do nerek, serca, opon, mózgu i płuc. Objawy choroby wiążą się z lokalizacją drobnoustrojów.
Objawy erlichiozy
Jest chorobą dotykającą wielu narządów i układów. Obraz obu postaci choroby jest zbliżony, z tym że:
- wśród objawów ludzkiej erlichiozy monocytarnej na plan pierwszy wysuwają się bóle stawów oraz zmiany skórne w postaci rumienia;
- w obrazie ludzkiej erlichiozy granulocytarnej przeważają objawy podobne do tych występujących w przebiegu grypy, czyli ogólne złe samopoczucie, gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśniowe, utrata łaknienia, bóle brzucha, nudności, wymioty, nieżyt gardła, kaszel, powiększenie węzłów chłonnych, a nawet zaburzenia świadomości.
W ciężkich postaciach erlichiozy może dochodzić do rozwoju niewydolności nerek, niewydolności serca, niewydolności oddechowej, zaburzeń neurologicznych. Choroba może w najgorszym wypadku doprowadzić do śmierci, choć dzieje się tak bardzo rzadko (szacuje się, że w 0,5-1% przypadków zachorowań).
Profilaktyka, rozpoznanie i leczenie erlichiozy
Aby uchronić się przed zakażeniem erlichiozą, trzeba unikać kontaktu z kleszczami, przed wyprawą do lasu należy zastosować preparaty odstraszające owady, założyć ubranie z długimi rękawami, po powrocie do domu rozebrać się do naga i przed lustrem obejrzeć całe ciało od stóp do głowy, a w razie stwierdzenia obecności kleszcza na skórze szybko go usunąć.
Podejrzenie erlichiozy powinny nasuwać charakterystyczne objawy z gorączką na pierwszym planie oraz wywiad wskazujący na przebywanie na terenach żerowania kleszczy w okresie około 3 tygodni wstecz. Potwierdzenie rozpoznania można uzyskać, wykonując badania laboratoryjne krwi na obecność specyficznych przeciwciał przeciw bakteriom wywołującym erlichiozę (są to tzw. testy serologiczne) lub poszukując DNA Ehrichii we krwi metodą PCR (tzw. łańcuchowa reakcja polimerazy). W razie potwierdzenia erlichiozy należy wdrożyć odpowiednie leczenie. Polega ono na zastosowaniu antybiotyku, najczęściej z grupy tetracyklin.
Źródła
- A. Buczek, Choroby pasożytnicze, FnRRRKDN, Lublin 2005, ISBN 83-921869-9-0.
- Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
- Virella G. Mikrobiologia i choroby zakaźne, Urban & Partner, Wrocław 1999, ISBN 978-83-85842-59-0
- Salyers A.A., Whitt D.D. Mikrobiologia - różnorodność, chorobotwórczość i środowisko, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, ISBN 978-83-01-14057-1
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
