Higiena jamy ustnej? W rankingu jesteśmy za Ugandą!
Prawie każdy dorosły Polak ma próchnicę, a przeciętny mieszkaniec kraju nad Wisłą ma ją jednocześnie w 13 zębach! Cierpi na nią też większość dzieci i młodzieży. Statystycznie dziecko rozpoczynające przygodę z przedszkolem (trzylatek) ma już 3 ubytki. Kilkuletni monitoring zdrowia higieny jamy ustnej pozwolił oszacować, że ponad milion Polaków nie myje zębów codziennie, a ponad 800 000 z nas nie ma nawet szczoteczki do zębów! W rankingu WHO wypadamy gorzej niż Uganda czy Bośnia i Hercegowina. O stanie zdrowia i higieny jamy ustnej Polaków rozmawiamy z Magdaleną Suszyńską - higienistką stomatologiczną.
Codziennie w swoim gabinecie przyjmuje Pani pacjentów. Jak ocenia Pani stan higieny jamy ustnej Polaków?
Z przykrością stwierdzam, że stan zdrowia jamy ustnej Polaków jest niepokojący. Najczęściej wynika to z braku świadomości jak stan jamy ustnej wpływa na zdrowie całego organizmu i tego jak właściwie dbać o higienę jamy ustnej na co dzień. Pocieszający jest fakt, że coraz więcej pacjentów trafia na wizyty higienizacyjne do specjalistów z zakresu profilaktyki stomatologicznej, czyli higienistek i higienistów stomatologicznych. Stomatolog leczy, natomiast my zajmujemy się zabiegami profilaktycznymi – przede wszystkim edukacją i motywacją naszych pacjentów, aby jak najdłużej utrzymali efekty tych zabiegów. Każdy pacjent jest inny, ma inne problemy, styl życia, nawyki, zdolności manualne itd. Higienistka pomaga indywidualnie dobrać produkty do higieny jamy ustnej oraz przeprowadza instruktaż ich stosowania. Pamiętajmy, że lepiej i taniej zapobiegać, niż leczyć. Cały czas wierzę, że świadomość społeczeństwa rośnie i wspomniane przez Panią statystyki będą wyglądały z roku na rok coraz bardziej optymistycznie.
O czym pacjenci najczęściej zapominają podczas higieny jamy ustnej?
Najczęściej o codziennym oczyszczaniu przestrzeni międzyzębowych. Często słyszę od pacjentów, że oczyszczają je tylko czasami albo wcale. Zapominamy, że płytka nazębna codziennie odkłada się na wszystkich powierzchniach zębów, ale to, że jej nie widzimy nie oznacza, że jej tam nie ma.
Czyli mycie zębów tradycyjną szczoteczką nie wystarcza?
Szczotka do zębów usuwa tylko 60% płytki z powierzchni zębów. Nie jesteśmy w stanie doczyścić nią płytki znajdującej się na powierzchniach stycznych, czyli w przestrzeniach międzyzębowych. Do tych bardziej wymagających i trudno dostępnych miejsc powinniśmy używać specjalnie przeznaczonych do tego produktów.
Jakich produktów powinniśmy więc używać, aby dobrze czyścić przestrzenie między zębami?
Pierwsze co przychodzi pacjentom na myśl to nić dentystyczna. Niestety często jest ona nieprawidłowo używana lub pacjenci całkowicie z niej rezygnują tłumacząc się niewygodą stosowania. Tak naprawdę nitkowanie jest najtrudniejsze spośród różnych metod czyszczenia powierzchni stycznych zębów. Badania wskazują, że często lepszym wyborem są szczoteczki międzyzębowe, np. gumowe Soft-Piksy, które są zdecydowanie prostsze w użyciu, a przede wszystkim dużo skuteczniejsze w usuwaniu płytki, zwłaszcza w okolicy brodawki międzyzębowej.
Czy są różne rodzaje szczoteczek? Jak wybrać taką szczoteczkę?
Na rynku dostępne są nowoczesne akcesoria takie jak klasyczne lub gumowe szczoteczki międzyzębowe. Ważny jest dobór odpowiedniego rozmiaru takiej szczoteczki do wielkości przestrzeni międzyzębowych. Prawidłowy i indywidualny dobór produktów należy powierzyć swojej higienistce stomatologicznej.
Czy dzieci też mogą używać takich szczoteczek? Czy one też powinny czyścić przestrzeń między zębami?
Jak najbardziej tak. Zwłaszcza, jeżeli mają już zęby stałe, które są ciaśniej rozmieszczone, niż zęby mleczne. W przypadku dzieci, tym bardziej istotna jest łatwość użycia, aby od jak najmłodszych lat wyrabiały u siebie nawyk właściwego i pełnego dbania o higienę jamy ustnej. Jeżeli rodzic poprawia po dziecku oczyszczanie zębów, to również jemu o wiele łatwiej będzie zastosować szczoteczkę międzyzębową, niż wynitkować dziecku te trudno dostępne przestrzenie.
A co, jeśli nie czyścimy przestrzeni międzyzębowych? Jakie mogą być skutki takich zaniedbań?
Zalegająca płytka nazębna mineralizuje się pod wpływem składników śliny, czyli zamienia się w kamień nazębny oraz jest siedliskiem bakterii powodujących nieświeży oddech, próchnicę i choroby przyzębia. Jednym z objawów stanu zapalnego dziąseł jest ich krwawienie. Czasami możemy je zaobserwować sami podczas szczotkowania lub jeśli raz na jakiś czas użyjemy nici dentystycznej. Jeśli zakrwawi nam oko lub ucho, to natychmiast się zaniepokoimy, natomiast krwawiące dziąsła niestety często bagatelizujemy. Jednakże, nawet jeżeli sami nie widzimy krwawienia, to nie oznacza, że nie ma problemu. Jama ustna to wrota do naszego organizmu, a bakterie i stany zapalne wewnątrz niej rozprzestrzeniają się poprzez krwiobieg i mogą prowadzić do wystąpienia wielu chorób, m.in. m.in obniżenia odporności, cukrzycy, reumatoidalnego zapalenia stawów, osteoporozy, choroby Alzheimera, bezpłodności, impotencji, przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka, chorób układu krążenia, 2-3x wyższego ryzyka zawału serca, udaru mózgu, zapalenia wsierdzia, bakteryjnego zapalenia płuc, zakażenia układu oddechowego, a nawet nowotworów. Dlatego kluczowe jest, aby przy codziennej pielęgnacji jamy ustnej nie zapominać o przestrzeniach międzyzebowych, aby oczyścić je z resztek jedzenia oraz właśnie z gromadzącej się płytki nazębnej. Jest to niezbędne do zachowania zdrowych zębów i dziąseł, co przekłada się na zdrowie i odpowiednie funkcjonowanie całego organizmu.
Proszę na koniec powiedzieć naszym czytelnikom jakie są 3 najważniejsze zasady dbania o higienę jamy ustnej.
Codzienną higienę jamy ustnej powinno się zacząć od dokładnego oczyszczenia przestrzeni międzyzębowych, a dopiero po tym powinno nastąpić prawidłowe i dokładne szczotkowanie zębów, które powinno trwać min. 2 minuty. Bardzo ważne jest również regularne (min. raz w roku, jeżeli nie ma innych wskazań) usuwanie złogów kamienia nazębnego i biofilmu bakteryjnego, czyli wizyta higienizacyjna połączona z kontrolą stanu zdrowia naszej jamy ustnej.
Dziękuję za rozmowę.
Choć trudno w to uwierzyć, próchnicę ma ponad 98% Polaków. Przyczynia się do tego brak higieny jamy ustnej (tak, niektórzy naprawdę nie myją zębów!) lub niewłaściwa technika mycia. Jako naród myjemy zęby za rzadko i za krótko. Niewystarczająco często wymienimy szczoteczki do zębów, a większość z nas posiada tylko jedną szczoteczkę i nie stosuje żadnych innych narzędzi do dbania o zdrowie jamy ustnej, w tym m.in. do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, w których najczęściej rozpoczyna się próchnica.
Większość z nas ma co najmniej kilka różnego rodzaju szczotek i grzebieni do włosów. Panie do makijażu wykorzystują kilka różnych pędzli, a ponowie stosują kilka różnych narzędzi i kilka różnych kosmetyków do dbania o zarost. Analogicznie „pasta, kubek i ciepła woda” nie wystarczą do tego, żeby w pełni zadbać o zdrowie jamy ustnej. Minimum stanowi pasta do zębów dobrana do potrzeb użytkownika, szczotka do czyszczenia płaskich powierzchni wymieniana co około 2 miesiące, płyn do płukania jamy ustnej oraz szczoteczka do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Na rynku dostępne są szczoteczki różnego rodzaju, np. szczoteczka GUM BI-DIRECTION z obracającą się konstrukcją, kompaktowa i łatwa w użyciu, uniwersalna szczoteczka GUM TRAV-LER oraz gumowa szczoteczka GUM SOFT-PICKS COMFORT FLEX MINT o miętowym smaku.
Szczoteczki międzyzębowe stworzone z różnego rodzaju materiałów, mają różny kształt i różną wielkość. Przed zakupem takiej szczoteczki dobrze jest poradzić się stomatologa lub higienistki stomatologicznej jaki rodzaj i rozmiar będzie dla Ciebie najlepszy. Dbałość o czystość zębów, w tym przestrzeni międzyzębowych przełoży się na zdrowie całego organizmu.
W świadomości Polaków zadbane zęby mają bowiem znaczenia przede wszystkim dla estetyki, tymczasem, i zaniedbania w obrębie jamy ustnej przekładają się na ogólny stan zdrowia. Nieleczona próchnica może być przyczyną chorób układu krwionośnego, oddechowego czy cukrzycy. Niewłaściwa higiena może prowadzić nie tylko do zapalenia dziąseł czy utraty zębów, ale także do zawału czy problemów z płodnością. Dbajmy o swoje zęby, na zdrowie.