Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Kofaktor – czym jest i jak działa?

Avatar placeholder
22.06.2020 14:47
Kofaktor to związek chemiczny, który przyspiesza przebieg różnych reakcji chemicznych.
Kofaktor to związek chemiczny, który przyspiesza przebieg różnych reakcji chemicznych. (GettyImages)

Kofaktor to związek chemiczny, który przyspiesza przebieg różnych reakcji chemicznych. Ten niebiałkowy składnik jest niezbędny do katalitycznej aktywności wielu enzymów i ich prawidłowego funkcjonowania, a co za tym idzie – także całego organizmu. Co warto o nich wiedzieć?

spis treści

1. Co to jest kofaktor?

Kofaktor to substancja niebiałkowa współdziałająca z częścią białkową enzymu. Ten związek chemiczny jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania enzymów, a co za tym idzie także narządów i całego organizmu. Decyduje o charakterze reakcji.

Do najważniejszych kofaktorów można zaliczyć między innymi takie związki jak: koenzym Q10 (CoQ10, ubichinon), biotynę (nazywana również witaminą B7 albo koenzymem R) oraz witaminę E, a także folian, koenzym A (CoA), NAD – pochodna witaminy B3, FMN i FAD – pochodne witaminy B2, NADP – pochodna witaminy B3, fosforan pirydoksalu (PLP) – pochodna witaminy B6, Pirofosforan tiaminy (TPP) – pochodna witaminy B1 czy tetrahydrofolian – pochodna kwasu foliowego.

Chcąc poznać i zrozumieć istotę oraz mechanizm działania kofaktorów, nie można nie wspomnieć o enzymach. Co warto o nich wiedzieć? Enzymy są białkami prostymi i złożonymi. Enzym złożony składa się z części białkowej i składnika niebiałkowego, zwanego kofaktorem. Część białkowa takiego enzymu jest zwana apoenzymem.

Zobacz film: "Chemia w Zatoce Gdańskiej"

Kofaktor wraz z apoenzymem, czyli białkową częścią enzymu, tworzy katalitycznie aktywny enzym, nazywany holoenzymem. Dzięki niemu dochodzi do katalizowania reakcji zachodzących między różnymi związkami chemicznymi, co oznacza, że enzymy są aktywne katalitycznie. Mogą być połączone z apoenzymem nietrwale (koenzymy), lub trwale (grupy prostetyczne). Enzymy zawierające kofaktory to tak zwane enzymy złożone. Sam apoenzym nie jest aktywny.

2. Podział kofaktorów

Kofaktory dzieli się na dwie podstawowe grupy. To koenzymy i grupy prostetyczne. Jaka jest między nimi różnica?

Koenzymy to małe, niebiałkowe cząsteczki organiczne, wiążące się z enzymem tylko na czas reakcji i przenoszące grupy chemiczne pomiędzy poszczególnymi reakcjami. Są nietrwałe, luźno związane z białkami. Nie występują pomiędzy nimi wiązania kowalencyjne (niekowalencyjnie).

Koenzymy biorą udział w reakcjach przez oddawanie lub przyłączanie reagentów (atomów, grup atomów czy elektronów). Mogą mieć charakter zarówno organiczny (to np. kwas foliowy, koenzym A) lub nieorganiczny (to np. jony metali). Są odpowiedzialne za przenoszenie substratów czy elektronów. Do koenzymów należą między innymi witaminy (ryboflawina, tiamina, kwas foliowy).

Z kolei grupy prostetyczne, w przeciwieństwie do koenzymów, są trwale związane z białkami, często za pomocą wiązań kowalencyjnych lub koordynacyjnych. Oznacza to, że nie zmieniają miejsca wiązania w trakcie reakcji. Grupy prostetyczne mogą mieć charakter organiczny (to np. lipidy i cukry), jak i nieorganiczny (to na przykład małe cząsteczki nieorganiczne czy jony metali. Są związane przez enzym przez cały czas jego istnienia i niezbędne do działania enzymu.

Funkcję przeciwną do funkcji kofaktorów pełnią inhibitory. Te wiążą się z enzymem i hamują jego aktywność. Rozróżnia się kilka rodzajów inhibitorów.

3. Rola enzymu i kofaktora

Enzymy to białka, które w organizmach żywych pełnią funkcję selektywnych i precyzyjnych katalizatorów przemian biochemiczych. Są produkowane przez wszystkie tkanki organizmu, a każdy działa w określonych komórkach. Każda produkuje zestaw enzymów, co definiuje rolę komórek, jakie odgrywają w funkcjonowaniu organizmu.

Enzymy, a co za tym idzie również kofaktory, które są częścią enzymów złożonych, pełnią w organizmie ważne funkcje. Warunkują prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Są niezbędne do tego, by zachodziły w nim różnorodne reakcje chemiczne. Do najważniejszych enzymów należy miozyna (enzym występujący w mięśniach), enzymy trawienne, takie jak lipaza, amylaza czy trypsyna (produkowane są przez tkanki układu pokarmowego), lizozym (obecna np. w łzach czy ślinie) czy acetylocholinoesteraza (enzym rozkładający acetylocholinę, jeden z przekaźników w układzie nerwowym).

Działanie enzymów polega na przyspieszaniu reakcji chemicznej poprzez obniżanie energii, która jest niezbędna do zapoczątkowania reakcji. Enzymy podczas reakcji nie ulegają przekształceniu w inne związki. Ponadto nie wpływają na kierunek reakcji chemicznej ani na końcowe stężenie reagentów. Niedobory enzymów mogą prowadzić do różnych dysfunkcji. Z zaburzeniem w obrębie ich funkcjonowania wiążą się na przykład choroby metaboliczne. Ich przyczyną jest brak, niedobór lub nadmiar określonych enzymów, które nie są prawidłowo metabolizowane i odkładają się w komórkach.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze