Otyłość i nadwaga promują raka jelita grubego. Są czynnikiem ryzyka, nawet jeśli schudniemy
Nowe badanie wskazuje, że otyłość, a nawet nadwaga w dowolnym momencie życia zwiększają ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Każdy kolejny punkt BMI powyżej 25 potencjalnie podnosi to ryzyko.
1. Rak jelita grubego a otyłość i nadwaga
Związki pomiędzy otyłością a rakiem jelita grubego znane są od dawna. Teraz Naukowcy z Niemieckiego Centrum Badań nad Rakiem w Heidelbergu odkryli, że również czasowa nadwaga – nawet wtedy, gdy schudniemy – zwiększa to ryzyko. Porównują je do ryzyka rozwoju raka płuc u osób, które palą papierosy.
Najnowsze wyniki badań, które ukazały się na łamach "JAMA Oncology", bazują na danych zebranych od ponad 10 000 osób, spośród których 5600 cierpiało na raka jelita grubego. Badanie trwało dwie dekady, a dane na temat wzrostu i wagi zostały zebrane od uczestników już w 2003 roku. Od tego momentu co roku obliczano dla każdego badanego BMI (ang. Body Mass Index). To łatwy do obliczenia wskaźnik masy ciała, pomocny w ustaleniu ryzyka wielu chorób powiązanych z otyłością. BMI powyżej 25 uważa się za nadwagę, a powyżej 40 – za otyłość.
Według niemieckich badaczy każdy kolejny punkt powyżej 25 na przestrzeni lat nieznacznie zwiększa ryzyko nowotworu. Oznacza to, że nawet jeśli nadmiarowe kilogramy były krótkim epizodem w naszym życiu, to ryzyko raka nie odchodzi w niepamięć. Podobnie jak w przypadku osób palących tytoń – nawet jeśli zerwą z nałogiem, wypalone niegdyś papierosy będą stwarzać ryzyko raka płuc w kolejnych latach.
- Nasze badanie sugeruje, że nadwaga może mieć znacznie silniejszy wpływ na ryzyko raka jelita grubego, niż zostało to ujawnione w innych badaniach - mówi dr Michael Hoffmeister, współautor badania i zastępca kierownika działu w German Cancer Center.
2. Czynniki ryzyka raka jelita grubego
Dr Hoffmeister zauważa, że liczba zachorowań na raka jelita grubego w Stanach Zjednoczonych znacznie wzrosła w ostatnich latach, co jest skorelowane z gwałtownym wzrostem liczby Amerykanów z nadwagą lub otyłością.
W Polsce co roku odnotowuje się około 18 000 zachorowań na ten typ nowotworu – jest to trzeci co do częstości zachorowań nowotwór wśród mężczyzn i drugi wśród kobiet. Co więcej, w ostatnich kilku latach wzrósł odsetek chorych na raka jelita grubego, a dalsze prognozy nie są optymistyczne.
- Głównym czynnikiem ryzyka jest wiek, ale na to wpływu nie mamy, podobnie jak obciążenia rodzinne. Natomiast mamy wpływ na to, jak się odżywiamy i jak żyjemy. Tutaj nie ma jednego konkretnego elementu stylu życia, który determinuje ryzyko zachorowania – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie gastroenterolog, prof. dr hab. n. med. Piotr Eder z Kliniki Gastroenterologii, Dietetyki i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
- Ale jemy dużo wysoko przetworzonej żywności, bogatej w konserwanty, żywności o działaniu prozapalnym, pożywienia, które promuje m.in. zaburzenia równowagi mikroorganizmów, zasiedlających nasz przewód pokarmowy, co współuczestniczy w generowaniu minimalnego, ale przeciągającego się w czasie stanu zapalnego. Uważa się, że to przyczynia się do zwiększenia ryzyka rozwoju raka jelita grubego – tłumaczy ekspert.
Ten przewlekający się stan zapalny wśród osób z nadmierną tkanką tłuszczową odpowiada zresztą za zwiększone ryzyko wielu chorób o podłożu zapalnym, autoimmunologicznym, nowotworów, a także zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu chorób m.in. COVID-19.
- Cytokiny prozapalne są wytwarzane w nadmiarze właśnie przez tkankę tłuszczową. W odniesieniu do chorych na otyłość mówi się o subklinicznym stanie zapalnym, który cały czas trwa. To jest takie tlące się ognisko – każdy czynnik, który to ognisko rozdmucha, prowadzi do pożaru – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. n. med. Magdalena Olszanecka-Glinianowicz, prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością.
Poza dietą, nadwagą i otyłością są jeszcze inne czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka. Jakie?
- palenie tytoniu,
- rozpoznanie nowotworu w rodzinie – raka jelita grubego, ale też piersi czy jajnika,
- przewlekłe zaparcia,
- wiek powyżej 45. roku życia,
- nieswoiste choroby zapalne jelit.
- Zwłaszcza przewlekłe aktywne i nieefektywnie leczone wrzodziejące zapalenia jelita grubego są kolejnym czynnikiem ryzyka wystąpienia raka jelit, choć mechanizm jego powstawania jest inny niż w przypadku polipów – tłumaczy prof. Eder.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
