Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w chorobach somatycznych

Wpływ ciała na psychikę to sprawa dość oczywista – nikt, kogo bardzo boli ząb czy głowa, nie potrafi być w świetnym humorze i tryskać energią. Tę zależność bardzo łatwo zaobserwować. Zależność przeciwna, choć nie tak oczywista, też jest bardzo istotna. Każdy, kto przez dłuższy czas doświadczał stresu, wie, że w pewnym momencie negatywnie przekłada się to na poczucie dobrostanu fizycznego.

Rozumienie organizmu ludzkiego jako całości to jedno z podstawowych założeń terapii poznawczo-behawioralnej. Jeśli nawet najmniejsza zmiana – np. pojawienie się lęku czy głodu – znajduje odzwierciedlenie w każdym z czterech obszarów: cielesnym, emocjonalnym, poznawczym i behawioralnym, to podobny wpływ wywiera zmiana poważniejsza: choroba, chroniczna bezsenność czy długotrwały ból. Jeśli zaś coś przejawia się w czterech wymiarach, a te wzajemnie na siebie oddziałują, to znaczy, że przez oddziaływanie na jeden z nich można wpłynąć na inny. TPB uczy więc tego, jak przez zmianę myślenia kształtować emocje i zachowania, a w efekcie wpływać na samopoczucie fizyczne.

Zależność między funkcjonowaniem psychicznym a fizycznym dotyczy nie tylko sytuacji, w których stan emocjonalny przyczynia się do zaostrzenia objawów fizycznych, lecz także takich momentów, gdy zapadnięcie na chorobę fizyczną przekłada się na znaczne pogorszenie funkcjonowania psychicznego.

Zobacz film

Choroba fizyczna jest prawie zawsze ogromnym stresem. Wiąże się z przeorganizowaniem życia, zawieszeniem aktywności zawodowej lub zrezygnowaniem z niej, a co za tym idzie – niekorzystną zmianą sytuacji finansowej. Bardzo poważna choroba, np. nowotwór, wywołuje ponadto ogromny lęk, często depresję. W radzeniu sobie z trudami poważnych chorob, w tym – chorób nowotworowych, pomaga racjonalna terapia zachowania (RTZ). Podstawową racjonalnej terapii zachowania jest takie kształtowanie przekonań i myśli, by służyły zdrowiu. Udaje się to osiągnąć wtedy, gdy spełniają pięć zasad zdrowego zachowania wskazanych przez Maultsby’ego.

Pięć zasad optymalnego zdrowia wskazanych przez Maxiego C. Maultsby’ego:

1. Zdrowe zachowanie jest oparte na oczywistych faktach.
2. Zdrowe zachowanie najskuteczniej pomaga nam chronić nasze życie i zdrowie.
3. Zdrowe zachowanie najskuteczniej pomaga nam osiągać krotko- i długoterminowe cele.
4. Zdrowe zachowanie najskuteczniej pomaga nam unikać najbardziej niepożądanych konfliktow z innymi ludźmi lub je rozwiązywać.
5. Zdrowe zachowanie pomaga nam odczuwać emocje, ktore chcemy odczuwać.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.