Zmiany w polskich szpitalach od 17 września. Opublikowano nowelizację

Od połowy września 2025 roku zacznie obowiązywać ustawa, która wprowadza szerokie zmiany w funkcjonowaniu polskich szpitali.

Nowelizacja została przyjęta przez Sejm 5 sierpnia, podpisana przez prezydenta 29 sierpnia i opublikowana w Dzienniku Ustaw 2 września (poz. 1211).

Prezydent Karol Nawrocki złożył podpis mimo zgłaszanych wątpliwości, m.in. dotyczących możliwości łączenia i likwidacji oddziałów przez samorządy.

Eksperci podkreślają, że dokument to kamień milowy Krajowego Planu Odbudowy – jego realizacja otwiera drogę do blisko 8 mld zł wsparcia dla systemu ochrony zdrowia.

Zobacz także: NFZ bez pieniędzy. Oszczędności mogą uderzyć w pracowników ochrony zdrowia

Nowe przepisy wprowadzają do katalogu świadczeń m.in. powiatowe centra zdrowia, a Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) zyska dodatkowe obowiązki. Będzie oceniać, jak ustalane taryfy wpływają na przenoszenie leczenia do trybu ambulatoryjnego i czy sprzyjają racjonalizacji procesu leczenia.

Agencja uzyska również dostęp do danych finansowych i organizacyjnych szpitali, które wdrożyły programy naprawcze. Ma to poprawić nadzór nad ich kondycją i umożliwić podejmowanie bardziej świadomych decyzji.

Zobacz także: Nowy projekt MSWiA. Ograniczenia w dostępie cudzoziemców do świadczeń

Jednym z kluczowych rozwiązań jest możliwość zmiany profilu działalności szpitali należących do tzw. sieci. Za zgodą prezesa NFZ placówka będzie mogła zrezygnować z pełnej hospitalizacji na rzecz leczenia planowego, jednodniowego albo stacjonarnej opieki długoterminowej.

Zmiany te mają ułatwić lepsze dopasowanie oferty do lokalnych potrzeb i demografii. Reforma daje także nowe uprawnienia samorządom – związki jednostek samorządu terytorialnego będą mogły tworzyć i prowadzić samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz spółki kapitałowe działające w ochronie zdrowia. W praktyce oznacza to większą elastyczność w zarządzaniu siecią placówek i możliwość ich łączenia.

Nowelizacja porządkuje zasady postępowania w przypadku, gdy szpital wykaże stratę netto przekraczającą 1 proc. przychodów. W takiej sytuacji kierownictwo będzie musiało przygotować program naprawczy na maksymalnie trzy lata. Dokument powinien obejmować analizy finansowe, ocenę efektywności poszczególnych oddziałów, plan działań optymalizacyjnych oraz wskaźniki rezultatów. Program zostanie zatwierdzony przez podmiot tworzący szpital, a jego realizacja będzie monitorowana kwartalnie i rocznie.

W razie potrzeby minister zdrowia będzie mógł zlecić AOTMiT szczegółową analizę takich działań. Podobne obowiązki wprowadzono dla spółek kapitałowych z większościowym udziałem Skarbu Państwa lub samorządów.

Ustawa wprowadza także zmiany ważne z punktu widzenia pacjentów. Od teraz skierowanie nie będzie wymagane do lekarza medycyny sportowej, psychologa oraz optometrysty. Co więcej, optometrysta uzyska prawo do wystawiania skierowań do okulisty, co skróci ścieżkę diagnostyczną i pozwoli szybciej rozpocząć leczenie.

W katalogu świadczeń pojawi się również nowa placówka – powiatowe centrum zdrowia.

Reforma szpitalnictwa jest bezpośrednio powiązana z Krajowym Planem Odbudowy. Jej celem jest zwiększenie udziału świadczeń udzielanych w trybie ambulatoryjnym, bardziej efektywne wykorzystanie kadr i infrastruktury oraz dopasowanie systemu do zmieniających się potrzeb zdrowotnych społeczeństwa.

To krok w stronę uporządkowania finansów szpitali, a także poprawy dostępności do świadczeń dla pacjentów.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. MZ
2. Dziennik Ustaw
3. WP abcZdrowie
4. Puls Medycyny