Acesulfam K – czy jest szkodliwy?
Acesulfam K to związek chemiczny i substancja słodząca stosowana jako zamiennik cukru. Należy do grupy słodzików o bardzo intensywnym słodkim smaku. Jest około 200 razy słodszy od sacharozy. Można go znaleźć w wielu produktach spożywczych, przede wszystkim gumach do żucia, słodyczach i napojach bezalkoholowych. Czy substancja jest bezpieczna?
1. Co to acesulfam K i w jakich produktach jest najczęściej stosowany?
Acesulfam K, inaczej acesulfam potasowy (łac. acesulfamum kalicum), oznaczany w żywności jako E950 to heterocykliczny związek chemiczny stosowany jako słodzik. Nie występuje naturalnie w przyrodzie, jest pozyskiwany w procesie syntezy chemicznej (jest syntetycznym środkiem słodzącym).
Substancja została odkryta w 1967 roku. Do obrotu i stosowania w żywności w Europie dopuszczono go w 1984 roku. Jego obecność w produktach spożywczych musi być oznaczona na etykiecie.
Gdzie można znaleźć acesulfam potasowy?
Acesulfam K jest obecny w wielu produktach spożywczych. Jego zastosowanie pozwala na zmniejszenie spożycia cukru bez konieczności rezygnacji z produktów o słodkim smaku. Zawierają go słodycze (czekolada, batony, wafle, ciastka, ciasta), słone przekąski i słodkie napoje, gumy do żucia, napoje mleczne i inne produkty nabiałowe, lody i desery. Najczęściej E950 występuje w gumach do żucia i napojach gazowanych.
2. Właściwości acesulfamu K
Jakie właściwości ma acesulfam K, jeden z popularniejszych produktów zastępujących cukier? Substancja jest:
- około 200 razy słodsza od sacharozy (jego sól wykazuje nawet 350-400 razy wyższą słodycz niż cukier stołowy), szybko wywołuje krótkotrwałe odczucie słodkości, stąd stosowanie jej w niewielkich ilościach zastępuje znacznie większe ilości cukru,
- wzmacnia smak i zapach,
- w temperaturze pokojowej ma postać białych kryształów,
- jest rozpuszczalna w wodzie,
- wykazuje odporność na temperaturę sterylizacji oraz pieczenie (jest szeroko wykorzystywana w przemyśle spożywczym między innymi z uwagi na dużą stabilność w wysokich temperaturach),
- ma lekko gorzki smak, gdy jest stosowana samodzielnie do słodzenia żywności lub napojów; w połączeniu z innymi substancjami słodzącymi ulega zmianie,
- szybko ulega biodegradacji; w 99 proc. wydalana jest z organizmu przez nerki wraz z moczem w postaci niezmienionej, nie jest wchłaniana w organizmie, nie ulega kumulacji,
- nie stanowi pożywki dla bakterii powodujących próchnicę zębów (w przeciwieństwie do cukru),
- bezkaloryczna, posiada zerowy indeks glikemiczny (IG). Oznacza to, że nie stanowi źródła energii, a jej spożycie nie prowadzi do gwałtownego wzrostu poziomu glukozy i insuliny we krwi.
Acesulfam K a cukrzyca
Ponieważ acesulfam K ma zerowy indeks glikemiczny, może być stosowany przez osoby zmagające się z cukrzycą czy insulinoopornością. Nie oznacza to jednak, że można go spożywać do woli.
Bardzo ważne jest, by zachować umiar, co ma związek z brakiem odpowiednich badań dotyczących regularnego stosowania acesulfamu przez dłuższy czas. Długoterminowe skutki glikemiczne i metaboliczne spożycia słodzików nie są dokładnie poznane.
Jaka jest bezpieczna ilość spożycia acesulfamu?
Warto pamiętać, że dopuszczalne dzienne spożycie acesulfamu K wynosi maksymalnie 15 mg na kilogram masy ciała na dzień.
3. Acesulfam K – szkodliwość i skutki uboczne
Choć acesulfam K jest zarejestrowany przez Komisję Europejską i amerykańską Agencję Żywności i Leków, wielu specjalistów wciąż jest zdania, że związek pod kątem bezpieczeństwa dla konsumentów wymaga dalszych badań.
Jakie są potencjalne skutki zdrowotne związane ze spożywaniem acesulfamu K? Choć według dotychczasowych danych substancja nie wpływa negatywnie na organizm człowieka, to wiadomo, że może wywoływać alergię.
Ponadto acesulfam K spożywany w dużych ilościach może mieć negatywny wpływ na pamięć. Możliwe jest także hamowanie glikolizy (to ciąg reakcji biochemicznych, w procesie których cząsteczka glukozy zostaje przekształcona w dwie cząsteczki pirogronianu), wyczerpania zasobów ATP (adenozyno-5′-trifosforan, organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy) oraz niedoborów energetycznych.
Może mieć również negatywny wpływ na mikrobom jelitowy.
Choć niektóre wyniki badań na zwierzętach sugerowały, że acesulfam K może zwiększać ryzyko niektórych typów nowotworów, pomimo badań nie odkryto związku pomiędzy problemami zdrowotnymi a spożyciem acesulfamu K przez ludzi.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.