Błona przedsiatkówkowa – leczenie, objawy i przyczyny
Błona przedsiatkówkowa jest patologiczną zmianą zlokalizowaną przed siatkówką oka. Nie zawsze udaje się ustalić przyczyny jej powstania, nie w każdym przypadku pojawiają się związane z jej obecnością objawy. Na czym polega leczenie? Kiedy jest konieczne?
1. Co to jest błona przedsiatkówkowa?
Błona przedsiatkówkowa to patologiczna, włóknista i cienka błona, która tworzy się przed siatkówką w oku. Może pojawić się zarówno na jednym oku, jak i na obydwu gałkach ocznych (choć dolegliwości zwykle dotyczą jednego oka). Występuje zwykle u osób po 50. roku życia.
Zmiana rozwija się na styku siatkówki z ciałem szklistym, zwłaszcza w centrum siatkówki w miejscu plamki. Komórki siatkówki nachodzą na jej powierzchnię i łączą się z włóknami ciała szklistego, tworząc membrany.
Ponieważ z czasem błona przedsiatkówkowa się obkurcza, zniekształca znajdującą się pod nią siatkówkę, ściągając ją (tworzą się fałdki). Zdarza się, że w ich obrębie siatkówka ulega zgrubieniu i gromadzi płyn.
Błona przedsiatkówkowa w literaturze medycznej to inaczej tak zwane zwłóknienie przedplamkowe, mackular pucker czy makulopatia celofanowa (ponieważ błona początkowo jest przezroczysta).
2. Przyczyny błony przedsiatkówkowej
Większość błon nasiatkówkowych powstaje samoistnie, bez uchwytnej przyczyny. Błony takie określane są jako idiopatyczne. Wtórne błony przedsiatkówkowe mogą pojawiać w wyniku innych schorzeń za patologię. Oznacza to, że w pozostałych przypadkach odpowiadać za nią może:
- uraz oka,
- zapalenie błony naczyniowej oka,
- odwarstwienie siatkówki,
- krwawienie do komory ciała szklistego,
- choroba naczyń siatkówki przebiegająca z ich zamknięciem,
- retinopatia cukrzycowa.
Błona przedsiatkówkowa najczęściej powstaje wskutek odłączania się ciała szklistego. W takiej sytuacji na powierzchni siatkówki pozostają fragmenty szklistki, co skutkuje wytworzeniem włóknistej błony.
3. Błona przedsiatkówkowa - objawy
Jakie objawy wiążą się z obecnością błony przedsiatkówkowej? Patologia może nie wywoływać żadnych dolegliwości i nie prowadzić do zaburzeń widzenia. Dyskomfort wywołuje zwykle narastająca błona na oku. Rozwój choroby może powodować zarówno niewielkie zaburzenia widzenia, jak i upośledzenie widzenia znacznego stopnia.
Typowe symptomy związane z obecnością błony przedsiatkówkowej to:
- błyski w oku,
- podwójne widzenie w oku,
- niewielkie zniekształcenie obrazu, poważne zniekształcenie obrazu,
- krzywienie się obrazu, (np. linie proste widziane są jako faliste),
- wrażenie patrzenia przez folię,
- przymglenie obrazu,
- pogorszenie ostrości wzroku, obniżenie ostrości wzroku uniemożliwiające czytanie tekstu.
Objawy związane z pojawieniem się błony przedsiatkówkowej w dużej mierze zależą od grubości błony i stopnia deformacji siatkówki, jaką spowodowała, także lokalizacji pofałdowania siatkówki oraz ewentualnego odwarstwienia siatkówki lub jej obrzęku.
4. Błona przedsiatkówkowa – leczenie i rozpoznanie
W przypadku pogorszenia jakości widzenia lub wystąpienia jakichkolwiek dolegliwości i niepokojących symptomów w obrębie narządu wzroku zawsze trzeba skontaktować się z okulistą.
W diagnostyce zwłóknienia przedplamkowego najważniejsze jest badanie okulistyczne, które obejmuje takie procedury jak:
- test Amslera (ważna jest też samokontrola przy pomocy testu Amslera),
- badanie dna oka za pomocą wziernika lub w lampie szczelinowej przy użyciu specjalnej soczewki,
- optyczna koherentna tomografia (OCT), która uwidacznia cienką błonę położoną na siatkówce,
- angiografia fluoresceinowa (FA), która obrazuje pociąganie naczyń siatkówki przez błonę.
Jakie są sposoby leczenia błony przedsiatkówkowej? Jeśli terapia jest konieczna, a nie dzieje się tak zawsze, rozważa się leczenie operacyjne. Wskazaniem jest ostrość widzenia mniej niż 50% normy oraz upośledzona zdolność czytania z bliska. Trzeba pamiętać, że duża błona powoduje pociąganie siatkówki, co prowadzi do powstawania w nich otworów i zagraża odwarstwieniem siatkówki.
Błonę przedsiatkówkową usuwa się chirurgicznie. Witrektomia, o której mowa, trwa około 45 minut. Polega na usunięciu błony leżącej na siatkówce oraz ciała szklistego, które wypełnia wnętrze gałki ocznej. Wykonuje się go, by poprawić wzroku oraz zapobiec postępowi choroby. Postępowanie jest ważne, ponieważ utracone widzenie nie zawsze da się przywrócić.
Efektem zabiegu jest zwykle pełne wyleczenie: znikają zniekształcenia w polu widzenia, poprawia się ostrość wzroku. Niestety nie dzieje się tak w każdym przypadku, a czasem dochodzi też do nawrotu choroby.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.