Podniebienie gotyckie - jak wygląda, co powoduje, leczenie, skutki
Podniebienie gotyckie to rzadka wada wrodzona, charakteryzująca się nieprawidłową budową podniebienia. Jest ono bardzo wąskie i położone na tyle wysoko, że pacjent nie jest w stanie dotknąć go czubkiem języka. Podniebienie gotyckie stanowi przyczynę wad zgryzu i wymowy, a także nawyku niewłaściwego sposobu oddychania (przez usta). Czym charakteryzuje się podniebienie gotyckie?
1. Jak wygląda podniebienie gotyckie?
Podniebienie gotyckie to rzadka wada uwarunkowana genetycznie. Przypadłość ta charakteryzuje się nietypowym ukształtowaniem podniebienia w jamie ustnej, jest ono twarde, wysokie i bardzo wąskie.
Zwykle położone jest na tyle wysoko, że pacjent nie jest w stanie dotknąć go czubkiem języka. Podniebienie gotyckie rozpoznaje się często wśród wcześniaków, osób z wrodzonymi zaburzeniami neurologicznymi, zespołem Downa lub Marfana. Wada może pojawić się też na skutek przewlekłej niedrożności nosa, która zmusza do długotrwałego oddychania przez usta.
2. Co powoduje podniebienie gotyckie?
- kłopoty z połykaniem,
- problemy z gryzieniem i żuciem,
- oddychanie przez jamę ustną, a nie nosową (stale rozchylone usta),
- wady zgryzu,
- wady wymowy.
Podniebienie gotyckie bardzo często rozpoznawane jest we wczesnym dzieciństwie, kiedy niemowlę nie jest w stanie przyjmować pokarmu, a w szczególności ssać piersi matki.
Dziecko może mieć też skłonność do pobierania zbyt dużej porcji na raz, co grozi zakrztuszeniem się. W starszym wieku diagnozuje się problem z rozdrabnianiem pokarmów stałych, niemożliwe jest bowiem rozcieranie ich o podniebienie.
Ponadto, stają się widoczne wady zgryzu, niewłaściwy sposób oddychania (wyłącznie przez usta), ślinienie się i nieprawidłowa artykulacja głosek. Najczęściej rozpoznawane wady wymowy u dziecka z podniebieniem gotyckim to:
- rotacyzm- nieprawidłowa wymowa głoski r,
- lambdacyzm - nieprawidłowa wymowa głoski l,
- sygmatyzm - nieprawidłowa wymowa głoski sz, cz, dż, ż/rz).
Często realizację dźwięku utrudnia również szczelina pomiędzy językiem a podniebieniem, przez którą wydostaje się powietrze. Wówczas wypowiadane słowa stają się mniej wyraźne i trudne do zrozumienia.
3. Leczenie podniebienia gotyckiego
Podniebienie gotyckie wymaga kompleksowego leczenia u specjalistów, takich jak ortopeda, laryngolog, ortodonta i logopeda. Wcześnie rozpoczęta terapia pozytywnie wpływa na szybkość pojawienia się efektów.
Współpraca z laryngologiem polega na wykonywaniu ćwiczeń oddechowych, które wypracują nawyk prawidłowego oddychania przez nos, a także korzystnie wpłyną na umiejętność połykania pokarmów.
Logopeda natomiast nauczy dziecko prawidłowej wymowy głosek, za pomocą poprawy ruchomości języka, a przede wszystkim unoszenia go do wałka dziąsłowego.
Stała opieka ortodontyczna pozwala natomiast na monitorowanie wyrastających zębów, a także wczesne założenie nakładek korygujących, gdy jest taka potrzeba.
Możliwa jest również aplikacja specjalnego aparatu na podniebienie, który rozszerza górną szczękę. U osób dorosłych niestety postępowanie tego rodzaju nie przynosi oczekiwanych efektów i konieczna staje się interwencja chirurgiczna, polegająca na poszerzeniu kości podniebiennych.
Niekiedy podniebienie gotyckie u niemowląt wymaga również konsultacji z doradcą laktacyjnym, który udzieli porad, dotyczących odpowiednich pozycji do karmiernia czy konsystencji pokarmu.
4. Skutki nieleczonego podniebienia gotyckiego
Nieleczone podniebienie gotyckie wywołuje problemy z oddychaniem, gryzieniem, żuciem oraz połykaniem pokarmów. Dodatkowo odpowiada za nieprawidłowe ułożenie zębów i niewłaściwą artykulację głosek.
Wady te wraz z upływem czasu mogą się pogłębiać. Podniebienie gotyckie u dzieci można leczyć za pomocą nieinwazyjnych metod, jak aparat na podniebienie. U starszych osób niezbędna jest natomiast ingerencja lekarza chirurga, co wiąże się z dłuższym okresem powrotu do zdrowia i dolegliwościami bólowymi.
Zobacz też:
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
