Test kontroli astmy

Astma oskrzelowa jest chorobą przewlekłą o zmiennym przebiegu i stopniu nasilenia. Z tego powodu tak ważna jest odpowiednia kontrola nasilenia choroby i ewentualna modyfikacja leczenia. W tym celu stosuje się kliniczne testy kontroli astmy i badania czynnościowe dróg oddechowych.

Astma dobrze kontrolowana to taka, gdy: nie ma potrzeby przyjmowania leków doraźnych; nie występują objawy w ciągu dnia i nocy; astma nie ogranicza czynności wykonywanych w ciągu dnia, w tym ćwiczeń fizycznych; nie występują zaostrzenia choroby i w badaniach czynnościowych wyniki nie odbiegają od normy albo przekraczają je w niewielkim stopniu. Badania kontrolne u pacjentów chorujących na astmę powinny odbywać się w przypadku astmy dobrze kontrolowanej raz na 3 miesiące.

1. Rodzaje astmy

Dostępnych jest kilka testów kontroli astmy, składających się z różnej liczby pytań dotyczących różnych okresów czasu. Najpopularniejszy jest Test Kontroli Astmy (ACT) i Test Kontroli Astmy Dzieci (C-ACT) przeznaczony dla dzieci od 4. do 11. roku życia. Testy są łatwe, zawierają małą liczbę pytań sformułowanych w prosty sposób. Są wykonywane przez samych pacjentów i w połączeniu z regularnymi, codziennymi pomiarami PEF pomagają określić stopień zaawansowania choroby.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?"

Test Kontroli Astmy składa się z 5 pytań dotyczących przebiegu choroby w ostatnich 4 tygodniach. Uzyskał rekomendację Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. Pytania dotyczą ograniczeń aktywności życiowych, występowania duszności i przebudzeń nocnych, zapotrzebowania na leki doraźne, subiektywnej oceny nasilenia choroby przez chorego.

2. Test kontrolny w astmie

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni astma powstrzymywała cię od wykonywania zwykłych czynności w pracy/ szkole/ domu?

• Zawsze (1 pkt)
• Bardzo często (2 pkt)
• Czasami (3 pkt)
• Rzadko (4 pkt)
• Wcale (5 pkt)

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni miałeś duszność?
   

• Częściej niż raz dziennie (1 pkt)
• Raz dziennie (2 pkt)
• 3 do 6 razy w tygodniu (3 pkt)
• 1 lub 2 razy w tygodniu (4 pkt)
• Wcale (5 pkt)

1. Jak często w ciągu 4 ostatnich tygodni budziłeś się w nocy lub rano, wcześniej niż zwykle, z powodu objawów związanych z astmą (np. świszczący oddech, kaszel, duszność, ucisk lub ból w klatce piersiowej)?

• 4 noce w tygodniu lub częściej (1 pkt)
• 2-3 noce w tygodniu (2 pkt)
• 1 raz w tygodniu (3 pkt)
• 1-2 razy w tygodniu (4 pkt)
• Wcale (5 pkt)

1. Jak często w ciągu ostatnich 4 tygodni używałeś doraźnie szybko działającego leku wziewnego?

• 3 razy dziennie lub częściej (1 pkt)
• 1 lub 2 razy dziennie ( 2 pkt)
• 2-3 razy w tygodniu (3 pkt)
• 1 raz w tygodniu lub rzadziej (4 pkt)
• Wcale (5 pkt)

1. Jak oceniłbyś swoją kontrolę nad astmą w ciągu ostatnich 4 tygodni?

• W ogóle niekontrolowana ( 1 pkt)
• Słabo kontrolowana (2 pkt)
• Umiarkowanie kontrolowana (3 pkt)
• Dobrze kontrolowana ( 4 pkt)
• W pełni kontrolowana (5 pkt)

Wynik 25 - bardzo dobra kontrola astmy.
Wynik 20- 24 - astma była dobrze kontrolowana, ale nie była kontrolowa a w pełni.
Wyniki poniżej 20 - w ciągu 4 tygodniu astma nie była dobrze kontrolowana, leczenie wymaga modyfikacji.

3. Interpretacja wyników testu kontroli astmy

Odpowiedzi na każde z 5 pytań są punktowane – maksymalnie 5 punktów na pytanie – im większa liczba punktów, tym lepsza kontrola astmy. Wynik poniżej 20 punktów oznacza astmę źle kontrolowaną i wymaga modyfikacji terapii. Podobnie wygląda test przygotowany do oceny astmy u dzieci – składa się z 7 pytań, na 4 z nich odpowiada dziecko: pytania dotyczą kaszlu, budzenia się w nocy, upośledzenia codziennej aktywności i samopoczucia dziecka w dniu testu. Rodzice odpowiadają na pozostałe 3 pytania dotyczące ostatnich 4 tygodni – czy występował świszczący oddech, czy dziecko budziło się w nocy z powodu duszności, czy występowały dolegliwości w ciągu dnia. Także w tym teście im większa liczba zdobytych punktów, tym lepsza kontrola choroby.

Regularnie prowadzone pomiary PEF w warunkach domowych wraz z Testami Kontroli Astmy znacznie ułatwiają lekarzowi ocenę zaawansowania choroby i konieczność ewentualnej modyfikacji leczenia.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.