Kortyzon – zastosowanie, efekty uboczne
Kortyzon to hormon z grupy glikokortykosteroidów. Jest wydzielany przez nadnercza w reakcji na stres. W medycynie wykorzystuje się go w terapii różnych schorzeń, jednak najczęściej, gdy istnieje konieczność zwalczenia silnego stanu zapalnego. Podaje się go nie tylko doustnie, ale też dożylnie, przezskórnie a nawet dostawowo. Kortyzon ma między innymi działanie: przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwalergiczne i przeciwreumatyczne.
1. Właściwości i zastosowanie kortyzonu
W reakcji na stres nadnercza wydzielają kortyzon oraz inne hormony, między innymi adrenalinę. W efekcie podnosi się tętnicze ciśnienie krwi a organizm jest gotowy do ucieczki lub walki. Kortyzon ma również działanie przeciwbólowe i przeciwobrzękowe. Z tego powodu był często wykorzystywany w leczeniu różnego rodzaju urazów. Obecnie w terapii chorób reumatycznych oraz urazów kortyzon jest rzadziej wykorzystywany niż inne glikokortykosteroidy.
Kortyzon może być wykorzystywany w celu hamowania odpowiedzi immunologicznej organizmu. Ma to zastosowanie na przykład w przypadku schorzeń autoimmunologicznych lub po przeszczepach narządów. Zastosowanie kortyzonu zmniejsza ryzyko odrzucenia przeszczepionego narządu przez organizm.
Kortyzon jest też czasami stosowany w terapii ciężkiego bólu gardła, będącego objawem mononukleozy zakaźnej. W tej sytuacji kortyzon nie wpływa na czas trwania zakażenia, ale wpływa na komfort pacjenta. Niweluje kłopoty z przełykaniem oraz mową.
Dość często kortyzon jest przepisywany przez dermatologów w przypadku egzemy i atopowego zapalenia skóry. Jego stosowanie łagodzi objawy choroby. Wykorzystuje się go też w leczeniu pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy.
2. Skutki uboczne działania kortyzonu
Kortykosterydy są często stosowanymi lekami. Dzięki ich zastosowaniu jest możliwe zahamowanie rozwoju wielu groźnych chorób. Jednak ich wykorzystywanie może skutkować różnego rodzaju powikłaniami. Przyjmowanie kortyzonu w postaci doustnej może mieć potencjalnie wiele niepożądanych efektów ubocznych takich jak między innymi:
- brak miesiączki,
- zaburzenie równowagi wodnoelektrolitowej,
- drgawki w przypadku dzieci,
- nadciśnienie tętnicze,
- depresja,
- hiperglikemia (wysokim poziomem cukru),
- insulinooporność,
- ból głowy,
- jaskra.
- rozwój cukrzycy,
- rozwój osteoporozy,
- stany lękowe,
- zaćma,
- zespół Cushinga.
TO MUSISZ WIEDZIEĆ
Kortyzon wykorzystywany miejscowo, dużo rzadziej wywołuje nieporządne reakcje. W efekcie takiego stosowania kortyzonu może wystąpić:
- ból,
- strata tkanki tłuszczowej,
- stan zapalny,
- zerwanie ścięgna,
- zmiana zabarwienia skóry.
Długotrwałe stosowanie kortyzonu zwiększa ryzyko pojawiania się takich powikłań jak zanik skóry, zaburzenia procesu krwiotwórczego, rozszerzenia naczyń włosowatych. Należy także pamiętać, że w przypadku pacjentów zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego, którzy w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy przyjmowali kortyzon. Należy też go popadać zarówno przed jak i po zabiegu. W przeciwnym wypadku może dojść do zapaści krążeniowej.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.