Omega-3, witamina C, kolagen. Co jeść, żeby zastąpić popularne suplementy?

Moda na suplementację wynika z kilku nakładających się zjawisk. Coraz więcej osób ma wrażenie, że obecne tempo życia znacznie utrudnia dbanie o zbilansowaną dietę, więc tabletki wydają się prostą drogą do uzupełnienia codziennego pożywienia.

Dużą rolę odgrywa też marketing, który mocno akcentuje hasła związane z odpornością, wyglądem skóry lub wydolnością, przez co suplementy kojarzą się z szybkim wsparciem organizmu i ogólnej prezencji. Media społecznościowe dodatkowo wzmacniają ten obraz, bo pojawia się w nich wiele poleceń od osób publicznych oraz twórców internetowych, którym się ufa.

Do tego dochodzi obawa przed niedoborami wynikająca z informacji o gorszej jakości pożywienia i mniejszej zawartości części składników, nawet w nieprzetworzonej żywności. Suplementy stają się dla wielu osób wygodnym dodatkiem do codziennego stylu życia, nawet wtedy, gdy podstawowa dieta dostarcza wystarczającą ilość wielu potrzebnych elementów.

Kwasy omega-3 można całkiem łatwo dostarczać z codziennego jedzenia, bez konieczności sięgania po kapsułki. Dobrym źródłem są tłuste ryby morskie, takie jak śledź, makrela, łosoś oraz sardynki, czyli produkty, które łatwo wkomponować w proste posiłki, również te na zimno.

W codziennym menu warto uwzględniać także siemię lniane, nasiona chia, orzechy włoskie oraz olej lniany, ponieważ są to produkty, które również zawierają formy omega-3, ale pochodzenia roślinnego. Warto jednak pamiętać, że omega-3 pochodzenia zwierzęcego jest lepiej przyswajalna niż forma roślinna, ponieważ tę drugą organizm musi częściowo przekształcać.

Regularna obecność omega-3 w diecie jest łączona z korzystnym wpływem na funkcjonowanie układu krążenia oraz z utrzymaniem prawidłowej pracy mózgu, choć skala działania może różnić się między osobami. W codziennym życiu wiele osób zauważa, że wystarczy świadomie planować posiłki, aby poziom spożycia tych kwasów był odpowiedni.

Witamina C w naturalnej formie pojawia się w wielu produktach, które na co dzień łatwo uwzględnić w diecie. Najczęściej kojarzona jest z owocami cytrusowymi, lecz jej znacznie większe ilości znajdują się w papryce, natce pietruszki, czarnej porzeczce oraz kiwi.

Spożywanie produktów z nią zawartych zasila procesy zachodzące w organizmie, więc odpowiada między innymi za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Naturalne źródła witaminy C dostarczają ją w towarzystwie innych związków obecnych w warzywach oraz owocach, więc tworzy to bardziej złożone wsparcie dla organizmu niż pojedyncza kapsułka.

Częste sięganie po świeże produkty pomaga utrzymać jej odpowiednią podaż bez konieczności opierania diety wyłącznie na suplementach.

Kolagen jest symbolem jędrnej skóry, mocnych kości i sprawnych stawów. Jednak kolagen z pożywienia nie dociera do skóry ani stawów w swojej pierwotnej formie, bo w trakcie trawienia część zmienia się w pojedyncze aminokwasy.

Duże ilości kolagenu znajdują się w galaretkach mięsnych i rybnych, ale ogromne znaczenie ma pełnowartościowa dieta zawierająca białko, witaminę C oraz minerały, ponieważ to pełny bilans wspiera naturalne procesy syntezy kolagenu.

U wielu osób takie podejście wiąże się z bardziej widocznymi efektami niż tymi polegającymi na samym suplemencie. Nie da się jednak jednoznacznie przewidzieć rezultatów, bo tempo i zakres tych procesów zależą od licznych czynników związanych ze stylem życia. Suplementacja kolagenu często początkuje zmianę stylu odżywiania i nawodnienia, więc przekłada się to na większą poprawę aspektów wizualnych.

Witamina D, magnez, cynk, żelazo oraz preparaty z probiotykami należą do suplementów najczęściej wybieranych przy zmęczeniu, spadku odporności, problemach z koncentracją lub gorszym samopoczuciu.

• Witamina D bywa łączona ze wsparciem układu odpornościowego oraz kondycji kości, jednak jej naturalne źródła w diecie są ograniczone i obejmują głównie tłuste ryby, jaja oraz produkty mleczne.
• Magnez kojarzy się z pracą mięśni i układu nerwowego, a jego obecność w diecie można zwiększyć przy spożyciu kasz, pestek, orzechów oraz warzyw liściastych.
• Cynk wiąże się z funkcjonowaniem odporności oraz procesami regeneracji, a jego źródłem jest mięso, pełne ziarna oraz nasiona.
• Żelazo jest istotne przy obniżonym poziomie hemoglobiny i pojawia się w mięsie, roślinach strączkowych oraz zielonych warzywach.
• Probiotyki wiązane są z mikroflorą jelitową, a ich naturalne formy znajdują się w fermentowanych produktach mlecznych oraz kiszonkach.

W wielu przypadkach odpowiednio zbilansowany jadłospis pokrywa zapotrzebowanie na większość składników, choć jak zawsze indywidualne potrzeby mogą się różnić.

Sama tabletka nie zastępuje zróżnicowanej diety, ponieważ dostarczenie organizmowi pojedynczego składnika nie oddaje tego, jak działają naturalne produkty spożywcze. W żywności witaminy oraz minerały występują w towarzystwie innych związków, które wpływają na ich przyswajanie oraz wykorzystanie.

Konsekwentne sięganie po warzywa, owoce, pełne ziarna, ryby oraz produkty mleczne buduje bardziej stabilny filar odżywczy niż okazjonalna suplementacja. Tabletka może uzupełnić dietę w określonych sytuacjach, lecz nie rozwiąże problemu, jeśli podstawowe wybory żywieniowe są zaniedbane. Właśnie dlatego warto traktować suplementy jak dodatek, a nie główne źródło fundamentalnych składników.

Suplement ma sens wtedy, gdy jego stosowanie wynika z rzeczywistej potrzeby potwierdzonej badaniami lub wyraźnych zaleceń specjalisty, a nie jedynie z przekonania, że tabletka rozwiąże problem szybciej niż zmiana nawyków. Dotyczy to sytuacji, w których dieta przez dłuższy czas nie pokrywa zapotrzebowania organizmu albo gdy określone warunki zdrowotne utrudniają przyswajanie danego składnika.

Warto również sięgnąć po suplement, kiedy produkty, które go zawierają, nie spełniają wymogów smakowych, więc z premedytacją je omijamy i nie zamierzamy tego zmienić. W pozostałych przypadkach sięganie po suplement jest jedynie dodatkiem do stylu życia, który nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści. Fundamentem zawsze jest dobrze skomponowana dieta, a preparaty powinny pełnić rolę uzupełniającą wtedy, gdy naturalne źródła nie wystarczają lub nie są możliwe do zastosowania.

Suplementy są wsparciem w określonych sytuacjach, ale nie zastępują dobrze skomponowanej diety opartej na naturalnych produktach. Największe znaczenie ma to, co trafia na talerz każdego dnia, a tabletka powinna być jedynie uzupełnieniem wtedy, gdy dieta nie pokrywa potrzeb organizmu. Świadome podejście oparte na racjonalności pomaga uniknąć pochopnych decyzji.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl