Różnowzroczność – przyczyny, objawy i leczenie
Różnowzroczność, znana także jako anizometropia, to wada wzroku, istotą której jest duża różnica ostrości widzenia obydwu oczu. Może to wynikać z różnicy długości gałek ocznych (tak zdarza się najczęściej) lub różnicy w zdolności skupiającej ośrodków optycznych oka. Jakie są jej przyczyny i objawy? Na czym polega leczenie?
1. Co to jest różnowzroczność?
Różnowzroczność, inaczej anizometropia, to wada optyczna, która dotyczy obydwóch gałek ocznych. Mówi się o niej, gdy między lewym i prawym okiem występuje duża nierówność wady refrakcji (na przykład jedno oko jest krótkowzroczne, a drugie dalekowzroczne). Może to być również taka sama wada na obu oczach, ale o skrajnych mocach.
2. Różnowzroczność - przyczyny
Anizometropia może być zarówno wadą wrodzoną, jak i nabytą. Według specjalistów różnowzroczność jest najczęściej problemem osób urodzonych przedwcześnie lub zmagających się z różnymi patologiami układu wzrokowego, takich jak stwardnienie jądrowe. Różnowzroczność pojawia się także wskutek choroby lub urazu. Może być powikłaniem zeza lub konsekwencją operacji na gałkach ocznych np. po operacji zaćmy.
3. Rodzaje anizometropii
Różnowzroczność dzieli się na:
- anizometropię refrakcyjną (gałki oczne są tej samej długości, jednak z uwagi na różne krzywizny rogówek wada wzroku występuje w różnych mocach łamiących obrazów)
- anizometropię osiową, która jest związana z różną długością osiową gałek ocznych. Większa długość osiowa od długości ogniskowej soczewki powoduje krótkowzroczność. Gdy długość osiowa jest krótsza od ogniskowej, pojawia się nadwzroczność (dalekowzroczność). Tym samym anizometropia osiowa polega na innej długości osiowej oczu, przez co obraz skupia się w różnej odległości od siatkówki.
Wyróżnia się także anizometropię astygmatyczną, krótkowzroczną i nadwzroczną.
Możliwe warianty anizometropii to:
- dalekowzroczność na obu oczach, każde oko ma inną moc,
- krótkowzroczność na obu oczach, każde oko ma inną moc,
- różnowzroczność astygmatyczna - na każdym oku jest inna moc astygmatyczna,
- jedno oko jest krótkowzroczne, a drugie dalekowzroczne.
Różnowzroczność można podzielić także na niską (różnica do 2 dioptrii) oraz średnią i wysoką (między jednym a drugim okiem jest różnica mocy rzędu 2,00 dioptrii lub więcej).
4. Różnowzroczność - objawy
Jeśli różnica w ostrości widzenia między oczami nie jest zbyt duża, zjawisko uznaje się za normalne. Problem rozpoznaje się przy różnicy rzędu kilku dioptrii.
Duża różnica wady wzroku między jednym a drugim okiem może mieć negatywny wpływ na proces widzenia. Ma to związek z tym, że gałki oczne odbierają obrazy o bardzo różnej wielkości i wyrazistości. Obiekty wydają się mieć różne rozmiary, co utrudnia mózgowi interpretację obrazów. W efekcie różnowzroczność u dzieci, ale i osób starszych utrudnia lub wręcz uniemożliwia widzenie obuoczne, co przekłada się na komfort postrzegania, ale i funkcjonowania.
Osoby z różnowzrocznością często nie są w stanie używać obydwu oczu razem. Ma to swoje konsekwencje. Ponieważ gałki oczne nie są one ze sobą w równowadze, z czasem oko lepiej widzące pracuje bardziej intensywnie, a oko widzące słabiej staje się „leniwym okiem”. To jednak nie wszystko. W sytuacji, gdy tłumieniu w korze wzrokowej ulegają bodźce wzrokowe oka z większą wadą refrakcji, oko staje się niedowidzące.
5. Anizometropia – leczenie i diagnostyka
Różnowzroczność diagnozuje się podczas wizyty okulistycznej rozszerzonej o porównanie wielkości obrazów nasiatkówkowych przy pełnej korekcji oraz innych badań. Gdy zostaje rozpoznana anizometropia, lekarz decyduje, w jaki sposób ją korygować. Nie jest to proste, wymaga bowiem odpowiedniego doboru soczewek: dla każdego oka innej, o odpowiednich parametrach.
Ponieważ okulary korekcyjne wykorzystywane do leczenia różnowzroczności musiałyby posiadać szkła o różnej grubości, wadę tego rodzaju częściej koryguje się przy pomocy soczewek kontaktowych. Takie rozwiązanie jest nie tylko satysfakcjonujące jeśli chodzi o estetykę i komfort użytkowania, ale i lepszą ostrość wzroku oraz poprawę widzenia przestrzennego.
Zdarza się, że zastosowanie soczewek kontaktowych nie sprawdza się zawsze. Ma to miejsce w przypadku pacjentów o różnowzroczności osiowej. Wówczas wadę koryguje się soczewkami okularowymi, dopasowując odległość rogówki od soczewki, tworząc układ lunetowy oczu. Aby zminimalizować różnicę w grubości i wadze szkła, możliwe jest zastosowanie korekcji okularowej z soczewkami indeksowanymi.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.