Atropina – charakterystyka, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne
Atropina to naturalny alkaloid tropanowy, stosowany między innymi w kardiologii, okulistyce, anestezjologii i medycynie ogólnej, głównie jako lek rozkurczający oraz rozszerzający źrenice.
1. Co to jest atropina?
Atropina, z łaciny atropinium, to organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, mieszanina racemiczna dwóch izomerów hioscyjaminy, siarczan. Atropina w medycynie stosowana jest głównie w postaci siarczanu zaliczana do leków cholinolitycznych. Występuje w roślinach z rodziny psiankowatych, na przykład w bieluniach, lelkach czy wilczej jagodzie.
Atropina blokuje receptory przywspółczulne układu nerwowego, co prowadzi do hamowania wydzielenia większości gruczołów, rozkurczu mięśni gładkich dróg moczowych i żółciowych, oskrzeli oraz przewodu pokarmowego. Atropina zwiększa częstotliwość bicia serca, powoduje również rozszerzenie źrenic, działa przeciwwymiotnie, osłabia perystaltykę jelit. Metabolizm atropiny zachodzi w wątrobie. Wydalana jest z organizmu w formie metabolitów oraz w formie niezmienionej.
2. Kiedy stosujemy atropinę?
Atropina stosowana jest w okulistyce jako środek długotrwale rozszerzający źrenice, w trakcie wykonywania badań diagnostycznych u dorosłych i dzieci oraz w leczeniu zapalenia tęczówki i ciałka rzęskowego. W anestezjologii atropina stosowana jest w premedykacji przed znieczuleniem ogólnym. Atropina stosowana jest również w kardiologii w leczeniu bradykardii odruchowej oraz zaburzeniach rytmu serca.
W leczeniu stanów spazmatycznych układu pokarmowego (np. kolce jelitowej i wątrobowej, w chorobie wrzodowej), moczowodów (np. kolce nerkowej) oraz dróg żółciowych, nadmiernego wydzielania i skurczu oskrzeli. Atropina stosowana jest także w leczeniu zatruć inhibitorami AchE oraz glikozydami naparstnicy.
3. Przeciwwskazania do stosowania medykamentu
Nie należy stosować leku u pacjentów z nadwrażliwością na atropinę oraz chorujących na zwężenie szyi pęcherza moczowego, jaskrę z zamykającym się kątem przesączenia, zapalenie spojówek, zwężenie odźwiernika, niedrożność przewodu pokarmowego, chorobę refluksową żołądka. Przeciwwskazaniem do stosowania atropiny są pacjenci prowadzący pojazdy mechaniczne oraz u pacjenci po przeszczepie serca.
4. Działania niepożądane
Atropina, jak każdy lek, może powodować działania niepożądane. Zaliczają się do nich: senność, pobudzenie, niepokój, depresja, refluks żołądkowo-przełykowy, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, rozszerzenie źrenic, obrzęk, powiek, światłowstręt, upośledzenie zdolności widzenia, zmniejszenie wydzielania potu, suchość błon śluzowych, ostre zatrzymanie moczu, zaparcia, zaburzenia przyśpieszenie rytmu serca.
Zobacz także:
Reakcje alergiczne, jakie może wywołać stosowanie atropiny, to: pokrzywka, podwyższenie temperatury ciała, nadpobudliwość, sucha i swędząca skóra, zaczerwienienie skóry. Zażycie atropiny może wywołać następujące reakcje toksyczne: poszerzenie źrenic, wstrząs, suchość i zaczerwienienie skóry, hipertermia, zatrzymanie moczu, światłowstręt, podwójne widzenie, śpiączka, delirium, omamya, dezorientacja.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.