Luteina - wpływ na oczy, wpływ na skórę
Luteina to żółty barwnik roślinny występujący w liściach. Należy on do grupy związków zwanych ksantofilami (stąd nazwa – barwnik ksantofilowy). Te ostatnie z kolei zaliczane są – wraz z karotenami – do związków chemicznych, tzw. karotenoidów. Są to silne przeciwutleniacze. Niektóre z nich, to prekursory witaminy A. Luteina występuje również w siatkówce oka ludzkiego. Znajduje się głównie w obwodowych częściach siatkówki (podczas gdy w centralnej jej części nagromadzony jest inny barwnik – zeaksantyna).
1. Wpływ luteiny na oczy
Siatkówka oka zużywa duże ilości tlenu dostarczanego z krwią przez naczynia krwionośne. Wysoki poziom wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz silna ekspozycja na światło sprzyja powstawaniu wolnych rodników. Powoduje to uszkadzanie elementów komórek siatkówki (błony komórkowej, cytoplazmy, a nawet jądra komórkowego).
Wolne rodniki produkowane podczas ekspozycji na światło widzialne (m.in. nadtlenek wodoru), usuwane są przez tzw. antyoksydacyjny układ obronny. W jego skład wchodzą:
- enzymy (katalaza, peroksydaza)
- mikroelementy (selen, cynk, mangan)
- witaminy (A, witamina C, witamina E)
- barwniki (luteina, zeaksantyna)
Dzięki specjalnym wiązaniom chemicznym, luteina ma zdolność maksymalnej absorpcji światła o długości 445 nm. Właściwość ta umożliwia luteinie filtrowanie światła niebieskiego (jest to światło fototoksyczne) oraz promieniowania nadfioletowego. Zmniejszenie dostępu światła do głębszych warstw siatkówki (np. plamka żółta oka) zabezpiecza ją przed produkcją wolnych rodników.
W wyniku uszkodzeń siatkówki w obrębie plamki żółtej dochodzi do poważnych zaburzeń widzenia (zniekształcenia obrazu, ubytki w polu widzenia, zmniejszenie centralnej ostrości wzroku, zaburzenie widzenia barw).
Suplementacja preparatów zawierających luteinę odnosi się nie tylko do profilaktyki chorób siatkówki oka, ale stanowi również doskonałe uzupełnienie leczenia retinopatii cukrzycowej, retinopatii nadciśnieniowej, zaćmy, alergicznego zapalenia spojówek, czy zwyrodnienia plamki żółtej. Stosowania luteiny obejmuje również osoby spędzające dużo czasu przed komputerem, telewizorem, za kierownicą.
Zobacz także:
2. Wpływ luteiny na skórę
Oprócz tkanek ocznych, luteina gromadzi się również w innych tkankach organizmu, np. w tkance skórnej. Przewlekłe stosowanie suplementów diety zawierających tą substancję prowadzi do uelastycznienia skóry oraz poprawy uwodnienia jej tkanek, które zatrzymują wodę. Następuje również normalizacja pracy gruczołów łojowych oraz zwiększenie warstwy lipidowej naskórka.
Stanowi to swoiste zabezpieczenie przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych. Jako silny przeciwutleniacz, luteina działa również antywolnorodnikowo w przypadku nadmiernej ekspozycji skóry na słońce (tzw. działanie fotoochronne).
Luteina nie jest produkowana w organizmie człowieka. Musi być zatem dostarczana wraz z pokarmem. Szczególnie duże ilości luteiny zawierają warzywa krzyżowe (kapusta, brukselka, szpinak.
Na rynku aptecznym jest obecnie wiele preparatów oferujących luteinę w różnych połączeniach z innymi substancjami oraz w różnych dawkach. Zalecana dawka dzienna luteiny wynosi ok. 6 mg na dobę.