Luteina na oczy - profilaktyka i leczenie zwyrodnienia plamki żółtej
Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) jest przewlekłą, postępującą chorobą, która występuje wówczas, gdy tkanka w plamce żółtej (centralna część siatkówki oka) ulega upośledzeniu. Jest ona wielkości główki od szpilki i odpowiada za centralne widzenie, ostrość obrazu oraz zdolność do widzenia kolorów.
1. Czym jest zwyrodnienie plamki żółtej?
Centralne widzenie, ostrość obrazu oraz zdolność do widzenia kolorów to własności niezbędne do czytania, pisania i prowadzenia samochodu nocą. W AMD centralne widzenie staje się zniekształcone, proste linie stają się faliste, a kolory są trudne do rozróżnienia. Przyczyną degeneracji i ****utraty ostrości widzenia może być niedobór jednego z dwóch podstawowych barwników znajdujących się w plamce – luteiny.
Zwyrodnienie plamki żółtej obecnie uważane jest za chorobę cywilizacyjną. AMD w krajach rozwiniętych jest najczęstszą przyczyną utraty wzroku u osób powyżej 65. roku życia. Dane epidemiologiczne wskazują, że jest to choroba społeczna i dotyczy ok. 25 milionów osób.
Na zwiększone ryzyko jej wystąpienia wpływają m.in.: długa ekspozycja oczu na promienie słoneczne; niska zawartość składników mineralnych i witamin antyoksydacyjnych, takich jak A, C i E, we krwi; palenie papierosów; choroby układu krążenia, tj. nadciśnienie tętnicze.
Podstawową rolę w mechanizmie powstawania zmian w plamce żółtej przypisuje się działaniu stresu oksydacyjnego. Dochodzi do niego w sytuacji gdy, zaburzona zostaje równowaga pomiędzy powstawaniem wolnych rodników tlenowych a systemem ich usuwania bądź neutralizacji. Oko jest w dużym stopniu narażone na niszczący wpływ wolnych rodników, ponieważ podlega dużej ekspozycji na światło, w trakcie której dochodzi do produkcji wielu nadreaktywnych form tlenu.
2. Profilaktyka AMD
Istnieje naturalny system ochrony organizmu, tzw. system antyoksydacyjny. Karotenoidy, luteina i zeaksantyna – znajdujące się w barwniku plamki żółtej – są silnymi antyoksydantami i chronią fotoreceptory przed szkodliwym działaniem światła niebieskiego. Stężenie luteiny i zeaksantyny w plamce żółtej w miarę starzenia się organizmu maleje i jest to prawdopodobnie spowodowane ich niedostateczną podażą w diecie. Uważa się, że ich prawidłowa ilość powinna wynosić od 6 mg do 14 mg dziennie, podczas gdy przeciętny Europejczyk spożywa dziennie jedynie ok. 2,2 mg karotenoidów.
Jest coraz więcej dowodów na to, że antyoksydanty – a w szczególności witaminy A, C i E, mikroelementy: cynk, selen, miedź i mangan łącznie z barwnikami karotenoidowymi, luteiną i zeaksantyną – przyczyniają się do zapobiegania i opóźnienia początku utraty wzroku w podeszłym wieku.
3. Wpływ luteiny na oczy
Aby zapobiec wystąpieniu w przyszłości AMD, nasza dieta powinna być opracowana na podstawie ogólnych zaleceń żywieniowych, ze szczególnym uwzględnieniem pokarmowych źródeł luteiny i zeaksantyny oraz kwasów omega-3.
Zaleca się spożywanie codziennie przynajmniej dwóch porcji warzyw i owoców zawierających luteinę. Należy wybierać szczególnie warzywa zielone i żółte oraz z rodziny kapustnych, w tym kalafiora, brukselkę i brokuły. Luteina i zeaksantyna znajdują się także w dużych ilościach w żółtku jaja, kukurydzy i szpinaku. Natomiast bogatym źródłem kwasów omega-3 są tłuste ryby morskie – powinniśmy spożywać je 2–3 razy w tygodniu.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.