Młodzieńcze biodro szpotawe – przyczyny, objawy i leczenie
Młodzieńcze biodro szpotawe, znane jako młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej, to jedna z najczęstszych chorób stawu biodrowego rozpoznawana u dzieci i młodzieży. Przyczyna schorzenia, które może doprowadzić do martwicy i zniszczenia głowy kości udowej, najczęściej nie jest znana, choć może być nią uraz czy zażywanie sterydów. Jakie są jej objawy i możliwości leczenia?
1. Co to młodzieńcze biodro szpotawe?
Młodzieńcze biodro szpotawe, inaczej złuszczenie głowy kości udowej, to schorzenie, istotą którego jest zaburzenie wzrostu chrząstki nasadowej kości i ześlizganie się głowy kości udowej względem przynasady.
Według specjalistów złuszczenie głowy kości udowej to najczęstsza choroba stawu biodrowego u dzieci i nastolatków. Rozpoznaje się je zwykle w okresie intensywnego wzrostu, częściej u chłopców oraz dzieci otyłych.
Jakie są przyczyny biodra szpotawego? W większości przypadków etiologia jest nieznana, niemniej specjaliści wskazują na:
- podłoże genetyczne,
- zaburzenia hormonalne (występują w okresie dojrzewania, przy otyłości, zażywaniu leków hormonalnych),
- mechaniczne (upadki z wysokości, przeciążenia),
- zażywanie sterydów,
- choroby tarczycy.
2. Młodzieńcze biodro szpotawe - objawy
Młodzieńcze biodro szpotawe może mieć:
- przebieg ostry, gdy złuszczenie to skutek urazu mechanicznego. Kość nagle przemieszcza się i dochodzi do uszkodzenia błony maziowej i naczyń krwionośnych,
przebieg przewlekły. Wówczas struktury chrząstki są uszkadzane stopniowo. Kość ześlizguje się z szyjki powoli.
Jakie są objawy złuszczenia głowy kości udowej? To przede wszystkim ból, który może występować jednostronnie lub dwustronnie. Jest zlokalizowany w pachwinie, w udzie lub nawet w kolanie. W mniej więcej 1/3 przypadków objawy dotyczą najpierw jednej strony ciała.
Osoby, które mierzą się z młodzieńczym biodrem szpotawym często cechuje utykanie, kaczy chód oraz zmniejszony zakres ruchu. Gdy dochodzi do oddzielania głowy od szyjki kości udowej:
noga ustawia się w rotacji zewnętrznej, występuje ograniczenie rotacji do wewnątrz,
- zachodzi przeprost i ograniczenie odwodzenia kończyny,
skrócenie kończyny dolnej.
Dla choroby o ostrym przebiegu typowe jest, że objawy pojawiają się nagle, są bardzo dokuczliwe. Towarzyszy im bardzo silny ból, obserwuje się też, że noga jest przywiedziona, skrócona i zrotowana na zewnątrz. W przypadku choroby o charakterze przewlekłym objawy nasilają się stopniowo. Ukrwienie głowy kości udowej pozostaje zachowane.
3. Leczenie i rozpoznanie złuszczenia głowy kości udowej
Rozpoznanie młodzieńczego biodra szpotawego umożliwia badanie przedmiotowe i podmiotowe, a także obrazowanie radiologiczne (w badaniu radiologicznym obecne są objawy przebudowy i naprawy kości).
Podczas badania fizykalnego obserwuje się dodatni objaw Drehmanna. Badający zgina kończynę w stawie biodrowym, a gdy ta rotuje się do zewnątrz, świadczy to o jego schorzeniu. Może również wystąpić ból. Obserwuje się także dodatni objaw nożycowy, który świadczy o przykurczu. Pacjent w pozycji leżenia na plecach znacznie krzyżuje kończyny.
Proces i nasilenie złuszczenia głowy kości udowej ocenia w stopniach:
- 0 – I złuszczenie małe,
- II – złuszczenie umiarkowane i jego podtypy przemieszczenia (30-60 stopni),
- IIa – 30 – 40 stopni,
- IIb – 40 – 50 stopni,
- IIc – 50 – 60 stopni,
III - złuszczenie duże.
Chorobę różnicuje się ze zwichnięciem lub złamaniem szyjki kości udowej, z chorobą Perthesa, stanem zapalnym stawu i kości, jałową martwicą głowy kości udowej oraz z ropnymi i gruźliczymi zapaleniami kości.
Leczenie młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej jest operacyjne. Gdy rozpoznano stopień złuszczenia kości 0 – I, interwencja chirurgiczna polega na ustawieniu i zespoleniu głowy kości udowej z szyjką za pomocą drutów Kirschnera lub śrub.
W stadium II wykonywany jest zabieg osteotomii (przecięcie kości i połączenie jej z płytką pod lub między krętarzowo), a w III – zabieg osteotomii pod lub międzykrętarzowo, jak i pod głową szyjki kości udowej. Rokowanie w młodzieńczym złuszczeniu głowy kości udowej u dzieci jest dobre.
Działania są konieczne i bardzo ważne, a zlekceważenie choroby może prowadzić do wielu powikłań, takich jak pogorszenie ukrwienia głowy kości udowej, zapalenie stawów biodrowych, martwica tkanki kostnej głowy kości udowej, choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego i zaburzeń chodu oraz przewlekłego bólu.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.