Torbiele Tarlova – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Torbiele Tarlova to cysty okołonerwowe wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym, które tworzą się głównie w odcinku krzyżowym kręgosłupa. Ich obecność nie zawsze daje objawy chorobowe. Dolegliwości zwykle pojawiają się, gdy korzenie nerwowe uciska duża torbiel. Z uwagi na niepewną etiologią oraz charakter cyst najpierw wdraża się leczenie zachowawcze. Co warto wiedzieć?
1. Co to są torbiele Tarlova?
Torbiele Tarlova (ang. Tarlov cyst, perineural cyst) to okołonerwowe cysty zlokalizowane w okolicy okołokorzeniowej nerwów rdzeniowych. Patologiczne przestrzenie wypełnione są płynem mózgowo-rdzeniowym i tworzą się w kręgosłup.
Torbiele Tarlova powstają głównie w:
- rdzeniu kręgowym,
- otaczających go oponach mózgowo-rdzeniowych (miękkiej, pajęczej lub twardej),
- korzeniach nerwów w odcinku krzyżowym i lędźwiowym kręgosłupa.
Zmiany mogą pojawiać się również w odcinku szyjnym i piersiowym kręgosłupa. Zdarza się, że lokalizują się jednocześnie na kilku odcinkach.
Torbiele Tarlova są charakterystyczne dla zespołu Marfana czy zespołu Ehlersa-Danlosa. Choć zmiana zwykle ma etiologię rozwojową, może również pojawić się wskutek urazu, porodu, podnoszenia zbyt ciężkich ciężarów lub znieczulenia zewnątrzoponowego.
2. Rodzaje torbieli Tarlova
Ta rzadka choroba układu nerwowego po raz pierwszy została opisana w latach 30. XX wieku przez neurochirurga Isadora Tarlova. Dziś wiadomo o nich więcej, a i wyróżnia się kilka typów cyst:
- typ I to torbiele zewnątrzoponowe, powstające w miejscu wyjścia korzenia nerwu z worka oponowego,
- typ II to torbiele zewnątrzoponowe, pojawiające się najczęściej w odcinku krzyżowym,
- typ III to torbiele wewnątrzoponowe, które są rzadkie. Zwykle pojawiają się na odcinku grzbietowym.
3. Objawy torbieli Tarlova
Torbiel Tarlova nie zawsze daje objawy chorobowe, a bezobjawowe cysty są zwykle wykrywane przypadkowo podczas badania rezonansem magnetycznym oraz tomografii komputerowej (TK). Wiele zależy od lokalizacji, rodzaju i wielkości cysty. Specjaliści sugerują, że ból pojawia się, gdy cysta osiągnie rozmiar powyżej 1 centymetra. W takiej sytuacji dolegliwości są skutkiem ucisku cyst na korzenie nerwowe (radikulopatia).
Ponieważ torbiel Tarlova może powodować podrażnienie lub uszkodzenie korzeni nerwowych, ich obecność może wywoływać:
- silny ból pleców w odcinku krzyżowo-lędźwiowym kręgosłupa, który nasila się podczas długotrwałego siedzenia w jednej pozycji. Typowe jest promieniowanie bólu do nóg oraz to, że dolegliwości wyciszają się w pozycji leżącej,
- zaburzenia czucia (parestezje) w kończynach,
- osłabienie siły mięśniowej w kończynach,
- skurcze mięśni kończyn,
- bóle pośladków w czasie siedzenia,
- zawroty głowy i zaburzenia równowagi,
- upośledzenie zwieraczy pęcherza moczowego lub odbytu, nietrzymanie moczu,
- bóle głowy, podwójne widzenie, obrzęk nerwu wzrokowego,
- szumy uszne,
- zespół niespokojnych nóg (RLS).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
4. Diagnostyka i leczenie
Leczeniem torbieli Tarlova zajmuje się neurochirurg, ale wskazana jest także konsultacja urologiczna. Obecność torbieli Tarlova można stwierdzić podczas badania rezonansem magnetycznym oraz badanie tomografii komputerowej. Aby ustalić, czy zmiana jest torbielą Tarlova, a nie inną zmianą torbielowatą, przeprowadza się badanie histopatologiczne. Cysty Tarlova w odróżnieniu od innych, posiadają w swoich ścianach włókna nerwowe.
Torbiele Tarlova bywają także błędnie diagnozowane jako dyskopatia lędźwiowa lub stenoza (zwężenie) kanału kręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Należy je także różnicować z przepukliną jądra miażdżystego czy wypuklinami krążków.
Jeżeli omawiane zmiany są dokuczliwe, terapia skupia się na łagodzeniu dolegliwości. Ma to związek zarówno z niepewną etiologią, jak i charakterem zmian (obecnością włókien nerwowych). Terapia zachowawcza polega głównie na rehabilitacji. W przypadku silnych dolegliwości bólowych wdraża się środki przeciwbólowe.
Leczenie chirurgiczne rozważa się dopiero w sytuacji, gdy zastosowane metody okazały się nieskuteczne. Zwykle operuje się zmiany, które są duże (średnica torbieli jest większa niż 1,5 cm), towarzyszą im objawy neurologiczne (cysty uciskają na struktury nerwowe), a i nie ma brak przeciwwskazań do zabiegu.
Metody stosowane podczas operacji torbieli Tarlova to drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego z torbieli, laminektomia, wycięcie torbieli i korzenia nerwowego, mikrochirurgiczna fenestracja torbieli i imbrykacja oraz aspiracja torbieli metodą tomografii komputerowej i wypełnienie ich fibryną.
Ponieważ leczenie operacyjne jest skomplikowane oraz obarczone dużym ryzykiem groźnych powikłań, traktuje się je jako rozwiązanie ostateczne.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.