Uczulenie na zimno
Uczulenie na zimno to potoczna nazwa pokrzywki z zimna. Wywoływana jest przez nagłe ochłodzenie ciała pod wpływem zmiany temperatury, spożycia zimnych pokarmów lub kąpieli w zimnej wodzie. Pojawiają się bąble pokrzywkowe, którym towarzyszy świąd skóry. Do rozpoznania choroby pomocny jest test z użyciem kostki lodu. Leczenie polega natomiast na podawaniu leków przeciwhistaminowych oraz hartowaniu organizmu.
1. Przyczyny uczulenia na zimno
Uczulenie na zimno to rodzaj pokrzywki wywołanej czynnikami fizycznymi. Najczęściej występuje w okresie zimowym, ale niekiedy jej objawy pojawiają się wczesną wiosną lub późną jesienią. W rzadkich przypadkach zaostrzenia pokrzywki mogą pojawić się latem. Pokrzywka z zimna jest zazwyczaj konsekwencją nagłego ochłodzenia organizmu. Nie jest związana z konkretną temperaturą, gdyż jest to sprawa indywidualna. Obserwuje się jednak, że większe nasilenie objawów występuje w przypadku reakcji chorego na mniejszą różnicę temperatur. Za pojawienie się objawów pokrzywki z zimna odpowiedzialne jest nadmierne wydzielanie histaminy oraz innych czynników prozapalnych z tzw. komórek tucznych. W nielicznych przypadkach „uczulenie” na zimno może być powikłaniem takich chorób, jak infekcje wirusowe, bakteryjne, toczeń układowy, szpiczak mnogi czy kiła.
2. Rodzaje i objawy pokrzywki z zimna
Wyróżniamy dwa typy pokrzywki z zimna: nabytą oraz rodzinną. Pierwszy typ występuje najczęściej i może trwać około 5 lat. Zazwyczaj ujawnia się przed 10. rokiem życia, ale czasami pojawia się także u osób dorosłych. Charakterystyczne są objawy alergii skórnej, które są najbardziej uciążliwe zimą, ponieważ wtedy dochodzi do ochłodzenia powierzchni ciała. Typowym objawem są bąble pokrzywkowe na skórze, którym towarzyszy silne swędzenie. Bąble pokrzywkowe utrzymują się przez kilka godzin, po czym znikają, nie pozostawiając żadnych zmian na skórze. Latem pojawieniu się objawów sprzyja spożywanie zimnych napojów lub lodów. Nagłe ochłodzenie może prowadzić do obrzęku warg, a czasami również krtani. Jest to bardzo niebezpieczne ze względu na możliwość zgonu w wyniku uduszenia. Wysoka temperatura latem sprzyja kąpielom w wodzie, m.in w naturalnych zbiornikach wodnych. U osoby chorej, zażywającej kąpieli, w wyniku nagłego wychłodzenia ciała dochodzi do uwalniania w organizmie dużej ilości histaminy, co może doprowadzić do utraty przytomności (spadek ciśnienia tętniczego) i utonięcia.
Rodzinna pokrzywka z zimna występuje stosunkowo rzadko i ma podłoże dziedziczne. Objawy pojawiają się bardzo wcześnie, nawet w niemowlęctwie. W porównaniu z typową pokrzywką z zimna jej objawy trwają dużo dłużej, a sama choroba może utrzymywać się nawet przez całe życie. Często zmianom skórnym towarzyszy ból brzucha i bóle głowy.
Innymi objawami uwalniania dużej ilości histaminy mogą być: silne obniżenie ciśnienia krwi (omdlenia) czy skurcz oskrzeli, co może prowadzić do napadów kaszlu lub duszności.
3. Diagnostyka i leczenie uczulenia na zimno
W diagnozowaniu alergii, oprócz zebrania wywiadu z pacjentem odnośnie do występujących charakterystycznych objawów, wykorzystuje się test z kostką lodu. Polega on na wywołaniu objawów pokrzywki z zimna przez przyłożenie kostki lodu do skóry przedramienia na ok. 15 minut. Pojawienie się bąbli pokrzywkowych świadczy o chorobie, natomiast ich brak niestety jej nie zaprzecza. U niektórych osób, aby pojawiły się objawy pokrzywki z zimna, ochłodzenie musi dotyczyć większych partii ciała.
Leczenie alergii na zimno jest trudne i czasami mało skuteczne. Istotne znaczenie ma stopniowe hartowanie organizmu, tzn. oswajanie organizmu ze zmianami temperatury. Konieczna jest systematyczność. Oprócz tego stosowane są leki przeciwhistaminowe, leki przeciwalergiczne, zmniejszające objawy skórne, podawane doustnie oraz miejscowo w postaci maści i kremów. Istotna jest przede wszystkim profilaktyka, czyli ograniczenie ekspozycji na zimno, informowanie pacjentów o niebezpieczeństwach związanych z nagłym ochłodzeniem ciała (np. skoki do zimnej wody) oraz zachowaniu w obliczu wystąpienia objawów zagrożenia życia.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.