Brodawka łojotokowa – przyczyny, objawy, leczenie i usuwanie zmian
Brodawka łojotokowa jest grudkowatą zmianą na skórze, kwalifikowaną jako łagodny nowotwór pochodzenia naskórkowego. Charakterystyczne narośla skórne mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele. Cechują się okrągłymi i wypukłymi wykwitami. Przyczyna jej powstawania nie jest znana. Co warto o niej wiedzieć?
1. Czym jest brodawka łojotokowa?
Brodawka łojotokowa jest łagodną zmianą naskórka. Najczęściej obserwuje się je u osób powyżej 35. roku życia. Dostrzega się też pewną prawidłowość: im pacjent starszy, tym więcej ma brodawek. To dlatego nazywa się je również brodawkami starczymi.
Jak wygląda brodawka łojotokowa? Jej wielkość waha się od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Jest płaskim lub lekko wypukłym wykwitem w kolorze skóry lub nieco ciemniejszym, a nawet bardzo ciemnym. Jej kolor jest zależny od stadium rozwoju.
Brodawka łojotokowa jest chropowata, okrągła, grudkowa, czasem uszypułowana. Na jej wierzchu widoczne są zagłębienia. Znajduje się w nich zrogowaciały naskórek oraz sebum, przez co zmiany są chropowate w dotyku.
Brodawki łojotokowe nie bolą, nie swędzą i nie pieką, chyba że zostaną podrażnione na przykład przez noszenie zbyt ciasnej odzieży. Zmiany są dobrze odgraniczone od otoczenia, mają skłonność do rogowacenia i występowania mnogiego.
Pojawiają się najczęściej na skórze tułowia, kończyn górnych (zwłaszcza na grzbietowych powierzchniach dłoni), twarzy (w tym na powiekach) oraz owłosionej skórze głowy. U kobiet często występują brodawki łojotokowe pod piersiami lub na piersiach.
2. Przyczyny powstawania brodawki łojotokowej
Nie wiadomo dlaczego pojawiają się brodawki łojotokowe. Ustalono, że przyczyną nie jest wirus, stąd nie można się nimi zarazić. Naukowcy przypuszczają, że na powstawanie zmian mają wpływ:
- wiek (powyżej 35. roku życia),
- uwarunkowania genetyczne (występowanie brodawek łojotokowych lub innych znamion u członków najbliższej rodziny),
- schorzenia z towarzyszącym zaburzeniem rogowacenia skóry lub wytwarzania sebum.
- długotrwała ekspozycja na słońce.
Brodawka łojotokowa najczęściej tworzy się u osób około 40 roku życia. Zmiana ta może pojawić się w dowolnym miejscu na ciele, nawet na dłoniach czy też podeszwach stóp. Rzeczywista przyczyna powstawania brodawek łojotokowych nie jest znana. Pomimo, że nazywa się je „brodawkami” - nie są one związane z wirusem brodawczaka HPV.
Brodawka łojotokowa zawsze ma łagodny charakter. Oznacza to, że nie ma możliwości, aby przekształciła się w groźne komórki nowotworowe i spowodowała jakieś komplikacje zdrowotne. Głównym problemem jest to, że brodawka łojotokowa z reguły wygląda bardzo nieestetycznie. Szczególnie wtedy, gdy jest zlokalizowana w obrębie skóry twarzy.
3. Diagnostyka brodawek łojotokowych
Brodawka łojotokowa jest nowotworową zmianą łagodną. Pomimo tego, że jej wygląd jest bardzo charakterystyczny, można ją pomylić z innymi zmianami skórnymi. Należy ją różnicować ze zmianami złośliwymi, takimi jak na przykład czerniak.
Na łagodny charakter zmian brodawkowych wskazuje:
- brak bólu w obrębie zmian,
- brak nagłego wzrostu brodawek,
- brak krwawienia ze zmian,
- równomierny zarys, dobre ograniczenie od otoczenia,
- równomierne zabarwienie,
- powolny wzrost.
Trzeba pamiętać, że objawami nowotworu złośliwego może być powiększenie się i świąd zmian, a także rozległe zmiany brodawek łojotokowych. Zmiany, nietypowy wygląd i zachowanie brodawek łojotokowych mogą wskazywać na poważne choroby, takie jak chłoniak, białaczka, rak żołądka, trzustki czy jelita grubego.
4. Leczenie brodawek łojotokowych
Brodawka łojotokowa jest zmianą łagodną, z którą nie wiążą się dolegliwości i zagrożenie zdrowia czy życia. Niemiej warto udać się do dermatologa, który obejrzy zmianę i może zaproponować jej usunięcie. W diagnostyce pomocne jest badanie dermoskopowe.
Jeżeli brodawki łojotokowe nie są przyczyną dolegliwości i dyskomfortu, nie wymagają leczenia. Konieczne jest usuwanie zmian, które szybko się powiększają, swędzą, bolą czy krwawią, ponieważ mogą zwiastować chorobę nowotworową. O charakterze usuniętej zmiany ostatecznie rozstrzyga badanie histopatologiczne.
Czy zmiany mogą stać się groźne? Brodawki łojotokowe stanowią jedynie problem estetyczny. Ponieważ są zmianami łagodnymi, nie przekształcą się w komórki nowotworowe. Nie staną się zagrożeniem dla zdrowia i życia.
5. Sposoby usuwania brodawek
Nie istnieją domowe sposoby na pozbycie się brodawek łojotokowych. Usuwa się je w gabinecie lekarskim, za pomocą:
- leków zawierających kwas salicylowy,
- krioterapii, czyli zamrażaniu brodawek przy pomocy ciekłego azotu, zabieg jest skuteczny, niestety może pozostać po nim blizna,
- łyżeczkowania, polegającego na usunięciu w znieczuleniu miejscowym zmiany brodawkowej za pomocą łyżeczki dermatologicznej,
- elektrokoagulacji, czyli zabiegu polegającego na niszczeniu brodawek zmiennym prądem, w wyniku jego działania następuje ścięcie i koagulacja białek tworzących zmianę,
- laseroterapii, która prowadzi do obumarcia i odpadnięcia brodawki.
Brodawka łojotokowa może się powiększać i zmieniać barwę na ciemniejszą. Jeżeli jednak zmiana ta nie powoduje żadnych problemów, najlepiej pozostawić ją w spokoju bez leczenia.
W razie potrzeby brodawkę łojotokową można jednak w łatwy sposób usunąć. Z reguły zabieg chirurgiczny usuwania brodawek łojotokowych wykonuje się w przypadku, gdy są one zlokalizowane na twarzy bądź wtedy, gdy kolidują one z ubraniami czy też biżuterią.
Jedną z metod usuwania brodawek łojotokowych jest zabieg wykorzystujący działanie ciekłego azotu. Polega to na oddziaływaniu na tą zmianę skórną bardzo niskiej temperatury. W konsekwencji powoduje obumarcie jej komórek.
Po kilku dnia od zabiegu barwa brodawki zmienia się na bardzo ciemną. Zmiana ta przybiera postać strupa. W ciągu miesiąca powinna ona odpaść z powierzchni skóry. Zabieg ten wykonuje się raczej w przypadku małych brodawek.
Niestety zdarza się tak, że pozostawia on po sobie bardzo nieestetyczną bliznę. Z tego względu lepiej poważnie rozważyć to czy zdecydować się na taki zabieg. Brodawka łojotokowa może również zostać usunięta za pomocą lasera IPL.
Laser całkowicie wypala tę zmianę skórną pozostawiając niewielką, wklęsłą rankę. W ciągu kilku dni tworzy się strupek, który po upływie około 2-4 tygodni odpada. Blizna po laserowym usunięciu brodawki łojotokowej początkowo ma różowy koloryt.
Wraz z upływem czasu przybiera ona bardzo jasny kolory i w efekcie jest ona praktycznie nie widoczna. Jeżeli brodawka łojotokowa jest przyczyną twoich kompleksów – bez obaw zdecyduj się na zabieg jej usunięcia. Jeżeli jednak nie stanowi ona dla ciebie problemu – pozostaw ją w spokoju.