Trwa ładowanie...

Chondrokalcynoza – przyczyny, objawy i leczenie dny rzekomej

Avatar placeholder
24.05.2023 11:15
Chondrokalcynoza (dna rzekoma) może powodować ból i obrzęk stawów.
Chondrokalcynoza (dna rzekoma) może powodować ból i obrzęk stawów. (123rf)

Chondrokalcynoza, czyli dna rzekoma, to choroba podobna do dny moczanowej. Objawia się głównie obrzękami oraz bólem stawów, a jej istotą jest odkładanie się w nich kryształów pirofosforanu wapnia. Dokładne przyczyny i mechanizm zjawiska wciąż nie są niejasne. Co warto wiedzieć o objawach i leczeniu dny rzekomej?

spis treści

1. Co to jest chondrokalcynoza?

Chondrokalcynoza, czyli dna rzekoma, nazywana jest także dną pseudodną i określana skrótem CPPD (wywodzącym się od angielskiej nazwy choroby: calcium pyrophosphate dihydrate deposition disease).

Schorzenie należy do grupy chorób reumatycznych. Odpowiadają za nie kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapnia, które odkładają się w chrząstkach stawowych i są obecne w płynie stawowym.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Pirofosforan jest najczęstszym rodzajem soli wapnia, która ulega wytrąceniu w strukturach budujących staw. Ich obecność w płynie stawowym opisali w 1961 roku McCarty i Hollander.

Wskutek gromadzenia się kryształów dwuwodnego pirofosforanu wapnia w przebiegu chondrokalcynozy dochodzi do stanu zapalnego w obrębie błony maziowej i płynu stawowego.

W tkance chrzęstnej i kostnej pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe. Pseudodna swoimi cechami i przebiegiem przypomina dnę moczanową, stąd jej dawna nazwa - dna rzekoma. Choć choroby mają podobne objawy, inna jest przyczyna ich powstania.

2. Przyczyny dny rzekomej

Mechanizm odkładania się w stawach kryształów pirofosforanu wapnia, które są przyczyną dolegliwości związanych z dną rzekomą, nie jest znany. Specjaliści skłaniają się ku teorii, że do wzrostu ilości związków prowadzi zwiększony rozkład w organizmie ATP (trójfosforanu adenozyny), stanowiącego źródło pirofosforanu wapnia.

Wpływ na pojawienie się CPPD ma:

  • zaawansowany wiek i płeć. Choroba częściej pojawia się u mężczyzn, zwykle po 50. roku życia. Częstotliwość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem,
  • zaburzenia i mutacje genetyczne,
  • obniżenie ilości magnezu we krwi,
  • leczenie preparatami glikokortykosteroidów,
  • inne jednostki chorobowe.

CPPD może towarzyszyć schorzeniom i stanom, takim jak zaburzenia czynności tarczycy, hemochromatoza czy osteodystrofia, nadczynność przytarczyc, hemochromatoza, choroba Wilsona, hipomagnezemia, hipofosfatemia, przewlekła sterydoterapia.

3. Objawy chondrokalcynozy

Odkładanie się w stawach kryształów pirofosforanu wapnia prowadzi do pojawienia się stanu zapalnego błony maziowej oraz płynu stawowego, a także powstawania zmian zwyrodnieniowych w tkance chrzęstnej i kostnej.

Jednocześnie dna rzekoma najczęściej nie daje żadnych objawów. Jeśli przyjmuje postać objawową, pojawia się:

  • ból stawów, początkowo w przebiegu pseudodny choroba manifestuje się w obrębie stawów kolanowych, z czasem zmiany mogą lokalizować się w kolejnych stawach, szczególnie biodrowych i nadgarstkowych,
  • bolesnym i nagłym obrzękiem stawów,
  • zaczerwienienie skóry w okolicy stawów,
  • ograniczenie ruchomości w zajętych chorobą stawach,
  • niekiedy sztywność poranna.

W chondrokalcynozie dochodzić może również do zajęcia stawów kręgosłupa – patologia w tym przypadku dotyczyć może szczególnie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, prowadząc do ograniczenia ruchomości oraz do bólu w dole pleców.

4. Rozpoznanie i leczenie CPPD

Dna rzekoma może przypominać napad dny moczanowej, reumatoidalne zapalenie stawów czy chorobę zwyrodnieniowa. Postawienie diagnozy, zwłaszcza w mniej zaawansowanych przypadkach jest trudne ze względu na bogate spektrum objawów.

U osób, które zaobserwowały u siebie objawy dny rzekomej należy wykonać badania różnicujące chorobę z dną moczanową. Odpowiedź daje badanie płynu stawowego. W przypadku chondrokalcynozy w materiału stwierdza się obecność kryształów pirofosforanu wapnia, w przypadku dny moczanowej - kryształów kwasu moczowego.

Diagnostyka pseudodny obejmuje również:

  • wykonanie zdjęć rentgenowskich stawów, w których możliwe jest wykrycie zwapnień,
  • oznaczenia stężeń elektrolitów we krwi (dzięki którym możliwe jest wykrycie hipomagnezemii),
  • badania stężeń hormonów tarczycowych (służące wykrywaniu nadczynności lub niedoczynności tarczycy).

Leczenie chondrokalcynozy opiera się na farmakoterapii. W napadach choroby stosuje się doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kolchicynę i glikokortykosteroidy (czasem na drodze iniekcji do wnętrza jamy stawowej). Zdarza się, że konieczna jest ewakuacja płynu zapalnego z jamy stawowej.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze