Działają toksycznie, niszczą wątrobę i nerki. Takich leków pozbądź się z domowej apteczki

Co może się stać, jeśli weźmiesz lek po upływie jego terminu ważności? W rzeczywistośc okres przydatności leków może być znacznie krótszy, niż mogłoby się wydawać. Zatem, jeśli podczas sezonu chorobowego sięgasz po leki z poprzedniego roku, powinieneś to przemyśleć.

1. Zwróć uwagę, gdzie je trzymasz

Zacznijmy od absolutnych podstaw. Kluczowym aspektem bezpieczeństwa jest prawidłowe przechowywanie leków, ponieważ bez tego, informacje od producenta o terminie ważności mogą okazać się bezwartościowe.

Zwykle umieszczamy nasze apteczki w pobliżu grzejników, przechowujemy medykamenty w kuchni, gdzie panują wysokie temperatury lub wystawione są na intensywne promieniowanie słoneczne, lub w łazience, gdzie wilgotność jest bardzo wysoka.

Zobacz film: "Znany środek przeciwbólowy zwiększa ryzyko zawału i udaru"

Takie miejsca są niekorzystne dla leków, ponieważ przyspieszają rozpad substancji czynnej, niezależnie od daty ważności. Nawet formy tabletkowe leków, które są zdecydowanie bardziej stabilne niż postacie płynne czy maści, mogą ulec uszkodzeniu przez wilgoć i promieniowanie słoneczne. Są to czynniki o dużo bardziej niszczycielskim wpływie niż wysoka temperatura.

Leki w formie płynnej są szczególnie podatne na wpływ warunków atmosferycznych, co zwiększa ryzyko zanieczyszczenia mikroorganizmami. Syropy, które mogą zawierać od 30 do 60 proc. cukru, stanowią idealne środowisko dla patogenów. Takie czynniki mogą prowadzić do degradacji substancji leczniczej i utratą właściwości lub prowadzi do szkodliwych dla pacjenta związków.

2. Po co są terminy ważności?

Data ważności to okres, w którym lek utrzymuje swoje właściwości i jest bezpieczny dla użytkownika. Niektóre środki znajdujące się w naszej apteczce, mogą zawierać w ulotce takie informacje jak "gotową do użycia zawiesinę należy przechowywać w lodówce nie dłużej niż siedem dni" lub "termin ważności po otwarciu".

W kontekście leków w formie stałej, jak np. tabletki albo kapsułki, kwestia jest jasna. Możemy je stosować do dnia wyznaczonego jako koniec okresu ważności na opakowaniu.

Natomiast jeśli chodzi o leki w formie półstałej bądź płynnej, termin ważności na etykiecie to jedna z rzeczy, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. Istotna jest także wiedza na temat tego, jak długo produkt jest bezpieczny do użycia po pierwszym otwarciu.

3. Środki z krótszym terminem

Do produktów leczniczych, które mogą mieć znacznie krótszy termin ważności, należy szereg leków, w tym te powszechnie stosowane w sezonie infekcyjnym. Są to:

• syropy,
• antybiotyki w postaci proszku do sporządzania zawiesiny,
• leki do nebulizacji.

W pewnych okolicznościach, antybiotyki w postaci zawiesiny mogą być stosowane jedynie przez okres pięciu dni. Przykładem jest lek, którego składnikem jest azytromycyna.

W żadnym wypadku nie powinno się korzystać z antybiotyków, które zostały rozrobione i przechowywane w lodówce przez kilka tygodni, ponieważ mogą one wywoływać działania toksyczne. Do innych następstw spożywania leków po ich dacie ważności należą dolegliwości, takie jak wymioty czy biegunka, aż do uszkodzeń wątroby.

Bezwzględnie należy unikać stosowania przeterminowanych antybiotyków np. tetracyklin czy leków na niedoczynność tarczycy, insulin, leków przeciwzakrzepowych, leków antykoncepcyjnych. Konsekwencje mogą być poważne i stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia.

Niektóre spośród leków w formie płynnej, jak syropy na kaszel z acetylocysteiną, po otwarciu można przechowywać tylko 18 dni. Przy przeglądaniu domowej apteczki, warto zwrócić uwagę na datę ważności leków antyhistaminowych, takich jak te z cetyryzyną i wapniem.

Spray'e do nosa powszechnie używane przy katarze oraz sterydowe roztwory do inhalacji na receptę także posiadają określony termin przydatności po ich pierwszym użyciu. Niektóre aerozole zawierające ksylometazolinę mogą być stosowane do 12 tygodni od pierwszego użycia.

Środki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne, nawet te dostępne bez recepty, charakteryzują się krótkim okresem przydatności do spożycia. Większość syropów, niezależnie czy są to produkty OTC, zawiera sacharozę lub syrop glukozowo-fruktozowy. W związku z tym, po otwarciu zaleca się ich spożycie najczęściej w ciągu jednego do trzech miesięcy.

Zawiesiny do nebulizacji, stosowane w leczeniu astmy, zapalenia krtani, infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych. W większości są one pakowane w folię aluminiową po pięć ampułek. W przypadku naruszenia folii ampułki muszą być wykorzystane w terminie maksymalnie trzech miesięcy.

4. Fatalne konsekwencje

Tak zwane leki recepturowe, takie jak czopki, globulki, emulsje, krople czy pasty, mają krótszy okres ważności po otwarciu. Niektóre z nich muszą być zużyte w ciągu zaledwie tygodnia po otwarciu. Specjaliści podkreślają, że w przypadku leków okulistycznych, wszystko zależy od tego, czy zawierają konserwanty. W przeciwnym wypadku, narażamy się na ryzyko infekcji, które mogą prowadzić do uszkodzenia wzroku.

Korzystanie z leków po upływie daty ważności może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia interakcji z innymi lekami, wywołać reakcje alergiczne, w tym wstrząs anafilaktyczny, oraz prowadzić do utraty częściowej lub całkowitej skuteczności leku. Przyjmowanie przeterminowanych tetracyklin, które są antybiotykami, może również spowodować uszkodzenie cewek nerkowych.

Podsumowując, większość leków, które były używane rok temu do leczenia typowych infekcji sezonowych, w żadnym wypadku nie powinny być używane obecnie.

Jest niezwykle istotne, aby zwracać uwagę na datę ważności leków - po przekroczeniu tej daty, składnik aktywny zawarty w leku może ulec częściowemu rozkładowi i stać się szkodliwy. Niezbędne jest przyzwyczajenie do regularnego sprawdzania tego terminu.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.