Jakie badania powinno się wykonywać raz w roku?

Kiedy poprosimy kogoś o wskazanie ulubionego momentu w trakcie roku, większość osób zacznie mówić np. o wakacjach lub świętach. Rzeczywiście są to wyjątkowe momenty, które zdarzają się tylko raz lub dwa razy w czasie roku. Jednak nie wszyscy pamiętają o tym, aby w kalendarzu znaleźć dzień na jeszcze jedno ważne wydarzenie. Tym wydarzeniem powinno być wykonanie podstawowych badań profilaktycznych, które są dla nas istotnym wskaźnikiem dotyczącym stanu zdrowia. Co jasne, lista takich badań oraz zalecenia dotyczące ich wykonywania mogą być zupełnie inne. Jednak taki wykaz zazwyczaj obejmuje kilka badań, które wszyscy powinni wykonywać raz w roku. O jakich badaniach mowa i od czego zależą takie zalecenia?

Podstawowe badania krwi

Nikomu nie trzeba specjalnie tłumaczyć tego, jak ważną rolę w naszym organizmie pełni układ sercowo-naczyniowy. To on odpowiada za transport tlenu oraz składników odżywczych do wszystkich komórek ciała. Z tego względu liczne stany chorobowe mogą mieć mniejszy albo większy wpływ na zmiany parametrów krwi. Dlatego regularne badania krwi stanowią pierwsze i najważniejsze zalecenie w zakresie corocznej profilaktyki zdrowotnej.

Co więcej, badania krwi są bardzo tanie i nie wymagają na ogół specjalnych przygotowań. To wszystko sprawia, że są one cenioną metodą diagnostyczną. Oczywiście aktualne oferty badań laboratoryjnych obejmują setki różnych pozycji. Warto więc odpowiedzieć sobie na pytanie, które z tych badań są najważniejsze?

Absolutną podstawową są dwa badania, czyli ogólny skład krwi i wskaźnik stanu zapalnego. Do przeprowadzenia pierwszego badania wykorzystuje się standardową morfologię z rozmazem. Jest ona najczęściej wykonywanym badaniem laboratoryjnym i zarazem podstawowym testem krwi. Jeżeli chodzi o wskaźnik stanu zapalnego, tutaj pojawiają się dwie opcje, czyli OB lub CRP. Badanie OB, a więc Odczyn Biernackiego, jest często uznawane za mniej dokładne, choć ma ono również swoje plusy. Dotyczą one np. wyższej czułości pod względem wykrywania chorób przewlekłych. Natomiast CRP posiada wyższą czułość i dokładność diagnostyczną w zakresie wykrywania stanów zapalnych.

Oprócz tego w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenci powinni rozważyć coroczne wykonywanie:

• badania poziomu glukozy we krwi;
• prób wątrobowych;
• lipidogramu;
• poziomu witaminy D3 lub poziomu najważniejszych minerałów;
• badania poziomu TSH lub innych hormonów związanych z pracą tarczycy.

Badania moczu i kału

Diagnostyka laboratoryjna w dużej mierze opiera się również na badaniach moczu oraz kału. One mają już nieco inny przebieg, ponieważ w ich przypadku to pacjent samodzielne pobiera materiał do badań. Próbkę moczu oraz kału należy umieścić w specjalnym pojemniku, który można kupić we wszystkich aptekach. Taki pojemnik należy później podpisać i dostarczyć do punktu badań.

Dlaczego jest to takie ważne? Jeżeli chodzi o badanie moczu, umożliwia ono wstępną ocenę pracy nerek, pęcherza oraz układu moczowego. W przypadku większości osób standardowe ogólne badanie moczu powinno być wystarczające. Jednak w razie występowania pewnych dolegliwości lekarz prowadzący może zlecić wykonanie dodatkowych badań.

Podobnie sprawa wygląda w przypadku badań kału. Zazwyczaj są one przeprowadzane w celu stwierdzenia ewentualnej obecności pasożytów w układzie pokarmowym. Jednak szczególnie ważne w dzisiejszym świecie jest także badanie krwi utajonej w kale. Jest to bowiem badanie przesiewowe, które ma na celu wczesne wykrycie objawów raka jelita grubego. Warto tutaj podkreślić, że rak jelita grubego staje się coraz poważniejszym zagrożeniem. Onkolodzy wskazują, iż przypadki tej choroby pojawiają się coraz częściej i u coraz młodszych pacjentów. Dlatego jest to jedno z badań, na które trzeba zwrócić szczególną uwagę.

Badania związane z indywidualnym stanem zdrowia

W powyższych akapitach opisaliśmy wszystkie najpopularniejsze badania, które są podstawowym wskaźnikiem przy ocenie stanu naszego zdrowia. Jednak pacjenci muszą pamiętać o tym, że zalecenia dotyczące badań mogą różnić się w zależności od indywidualnej sytuacji zdrowotnej. Jeśli ktoś np. znajduje się w trakcie leczenia lub jest obciążony genetycznie, wykaz zalecanych badań może być zdecydowanie szerszy.

Przykładem mogą być badania USG, a zwłaszcza USG jamy brzusznej. Największych plusem takich badań jest ich małoinwazyjny charakter oraz niski koszt. Dzięki temu lekarze często zalecają wykonywanie USG osobom narażonym na występowanie chorób w obrębie układu pokarmowego lub moczowego. Co prawda, czułość diagnostyczna USG nie zawsze jest wysoka. Jednak to właśnie nieinwazyjny charakter tego badania sprawia, że może być ono częścią profilaktyki.

Pacjenci kardiologiczni mogą z kolei otrzymać zalecenie dotyczące badań serca. Tutaj podstawą będzie EKG, czyli badanie umożliwiające wstępną ocenę pracy serca. W przypadku osób z problemami sercowymi lekarze mogą również zalecić dodatkowe badania diagnostyczne (np. echo serca).

Jeśli chodzi o zdrowie kobiet, badanie ginekologiczne także musi znaleźć się w tym wykazie. Podstawowe badanie ginekologiczne zakłada wstępną ocenę zdrowia układu rozrodczego. Czasami lekarze ginekologii zalecają coroczne wykonywanie cytologii, choć zależy to już od oceny stanu poszczególnych pacjentek.

Na zakończenie warto wspomnieć także o kontroli stomatologicznej, która również ma formę badania. W jej trakcie stomatolog ocenia stan uzębienia i jamy ustnej. Wykrycie nieprawidłowości może stanowić przesłankę do wykonania określonych zabiegów (np. usunięcia kamienia nazębnego).

Jak wygląda finansowanie badań profilaktycznych i diagnostycznych?

Teoretycznie za finansowanie wszystkich opisanych do tej pory badań powinien odpowiadać NFZ. Jeżeli pacjent dysponuje skierowaniem od lekarza, ma on prawo do darmowej opieki, w tym także do wykonania badań. Niestety, tutaj pojawia się pewien problem.

O ile podstawowe badania np. krwi lub moczu nie są problemem, o tyle problemem może być już dostępność zaawansowanych badań. Dość powiedzieć, że czasami nawet na zwykłe badanie USG trzeba czekać przez kilka tygodni. Natomiast w przypadku innych badań czas oczekiwania jest nieraz liczony w miesiącach.

Co więc mogą zrobić pacjenci, którzy nie chcą tyle czekać? Pod tym względem pojawiają się dwie opcje. Pierwszą jest znalezienie placówki NFZ, która może zapewnić korzystniejsze terminy badań. Pacjenci mają bowiem na ogół pełną dowolność w zakresie wyboru placówki odpowiedzialnej za wykonanie badania. Dlatego można skontaktować się z kilkoma punktami i sprawdzić, gdzie można najszybciej wykonać badanie. Nie ma jednak pewności, że różnice pod względem terminów będą znaczące.

Drugą opcją jest z kolei wykonanie badań prywatnie. Co prawda, wiąże się to z koniecznością pokrycia kosztów wykonania takich badań. Jednak w zamian za to pacjent może w wielu przypadkach wykonać dane badanie zdecydowanie szybciej. Jest to dla wielu osób kluczowy argument.

Na szczęście tutaj pojawia się bardzo dobra wiadomość. Coraz większą popularnością cieszą się grupowe ubezpieczenia zdrowotne lub pakiety medyczne dla pracowników. Takie świadczenia często zapewniają dostęp między innymi do wspomnianych badań diagnostycznych. Dzięki temu posiadacze opisanych świadczeń mogą je wykonać w prywatnych placówkach i to bez żadnych opłat.

Co jasne, dostęp do takich świadczeń zależy w głównej mierze od pracodawcy. Jeśli ten nie zapewnia pracownikom możliwości zakupu ubezpieczenia, warto rozważyć zakup pakietu jako klient indywidualny. Ubezpieczenia zdrowotne oraz pakiety medyczne można łatwo i szybko zakupić poprzez serwis Polisoteka.pl.

Podsumowanie

Coroczne wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych lub diagnostycznych jest niezwykle ważne. Dzięki temu możemy dowiedzieć się o istnieniu problemów zdrowotnych jeszcze zanim zaczną one powodować objawy. To z kolei przekłada się na możliwość wdrożenia szybszego i przez to bardziej efektywnego leczenia. Jeżeli chodzi o wykaz zalecanych badań, są to przede wszystkim ogólne badania krwi, moczu oraz kału. Dodatkowo osoby w trakcie leczenia powinny wykonywać regularne badania związane ze zdiagnozowaną dolegliwością. Co ważne, coraz więcej badań diagnostycznych można wykonać dzięki ubezpieczeniom zdrowotnym oraz pakietom medycznym. To z kolei zapewnia wielu pracownikom łatwiejszy dostęp do tych najbardziej istotnych badań.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.